De handelsrelaties met de Verenigde Staten zijn voor Vlaanderen van enorm belang. De Amerikaanse economie is immers nog steeds veruit de grootste ter wereld, goed voor bijna een kwart van het wereld-bbp. De VS zijn onze grootste handelspartner buiten de Europese Unie. In 2020 waren de Verenigde Staten voor Vlaanderen de vijfde exportbestemming (of "klant") en onze vierde bron van import (of "leverancier").

In het eerste en tweede kwartaal van 2021 groeide de Amerikaanse economie aan een gezwind tempo van respectievelijk 6,3% en 6,7% op jaarbasis, maar in het derde kwartaal was dat nog slechts 2%, doordat problemen in de wereldwijde toeleveringsketen en een duidelijke vertraging van de consumentenbestedingen de expansie belemmerden, zo meldde het ministerie van Handel eind oktober.

Door Dow Jones ondervraagde economen hadden verwacht  dat het bruto binnenlands product (BBP), zeg maar de som van alle geproduceerde goederen en diensten, met 2,8% zou zijn toegenomen, maar het werd dus nog minder. Het was de langzaamste stijging van het BBP sedert de krimp van 31,2% in het tweede kwartaal van 2020, de periode waarin Covid-19 “ontplofte” tot een wereldwijde pandemie.

Magere groei van consumentenbestedingen

In de periode van juli tot september waren er enorme bottlenecks in de logistiek in de VS én in de rest van de wereld, wat een rem zette op een herstel dat in april 2020 begon na de kortste maar steilste recessie in de geschiedenis van de VS. Tekorten aan arbeidskrachten en een stijgende vraag naar goederen boven diensten verergerden de toeleveringsproblemen nog. Een andere belangrijke factor voor het Q3-cijfer was de zomerse opkomst van de Covid-Deltavariant.

De consumentenbestedingen, reuze-belangrijk omdat ze 69% uitmaken van de Amerikaanse economie van $ 23,2 biljoen, stegen in de meest recente periode met een magere 1,6%, na een stijging van 12% in het tweede kwartaal. De uitgaven voor goederen slonken met 9,2%, vooral door toedoen van een daling van maar liefst 26,2% in de uitgaven voor duurzamere goederen zoals huishoudapparaten en auto's.  De uitgaven voor diensten stegen wel nog met 7,9%, maar ook dat was heel wat minder dan het tempo van 11,5% in het tweede kwartaal.

Economen noemen de jongste groeicijfers over het algemeen een grote teleurstelling. Ze verwachten wel iets van een opleving in het laatste kwartaal van dit jaar, onder meer omdat de autoproducenten meer voertuigen zullen kunnen produceren en verkopen nu de problemen in de wereldwijde toeleveringsketens wat verminderen, en omdat de negatieve impact van de snel verspreidende Delta-variant van het COVID-virus hopelijk wat mildert – al zal nog moeten blijken of dat laatste niet te veel wishful thinking  is.

Torenhoge inflatie

Door de haperende aanvoer van goederen schieten de prijzen de hoogte in. De inflatie staat momenteel rond het hoogste punt in 30 jaar. Al sinds juni ligt de stijging van de consumentenprijzen, gemeten tegenover 12 maanden eerder, consistent boven 5%. In de voorbije maand oktober kwam de Consumer Price Index (CPI) zelfs uit op +6,2%, het hoogste niveau in 31 jaar.

En de prijsverhogingen zitten in quasi alle producten en diensten. De prijzen voor voeding en voor restaurantbezoek stegen sneller dan ze in decennia ooit gedaan hebben. Zowel nieuwe als tweedehands-wagens werder duurder, net als benzine en andere energiekosten, meubelen, woninghuur, medische zorg, etcetera.

De beleidsmakers van de Federal Reserve verwachten wel dat die inflatie-verhitting maar tijdelijk is en volgend jaar zal afkoelen.

Werkloosheidscijfers dalen

De VS-economie telt op vandaag nog steeds 4 miljoen minder jobs dan bij het uitbreken van de covid-pandemie in februari 2020. Maar de werkloosheidsgraad, die door covid omhoog schoot van 3,5% in februari 2020 naar 14,8% twee maanden later, is inmiddels wel terug gezakt, tot 4,6% in oktober 2021.

De vraag van werkgevers naar werknemers is ongewoon hoog, zeggen economen. Het aantal vacatures ligt bijna op recordhoogte, veel bedrijven kunnen niet genoeg werknemers vinden.

Een hoog personeelsverloop is dé uitdaging. Hoewel veel bedrijven langs de voordeur proberen hun personeelsbestand uit te breiden, verliezen ze tegelijkertijd werknemers langs de achterdeur. De zogenaamde “quits rate”, een meting van het aantal mensen dat hun baan verliet ten opzichte van de totale werkgelegenheid - was in september 3%, een record, zo blijkt uit cijfers van het ministerie van Arbeid die teruggaan tot 2000.

Werknemers voelen zich gesterkt om hun job op te zeggen omdat ze  in de huidige arbeidsmarkt een beter betaalde baan kunnen vinden, er is minder stigma over het verlaten van een bedrijf dan in het verleden, en technologie maakt solliciteren op afstand sneller en gemakkelijker.  

Verwachtingen voor 2022

Wat valt er te verwachten voor de rest van 2021 en 2022? De meeste stemmen zeggen dat de groei de komende kwartalen nog behoorlijk sterk zal zijn. De economen van de gerenommeerde zakenbank Goldman Sachs gaan ervan uit dat het BBP-groeicijfer over heel 2021 uiteindelijk zal afklokken op 5,5%, en dat voor 2022 op 3,9%. De Conference Board, een economische  denktank, mikt op 3.8% voor 2022 en 3,0% in 2023.

Meer weten

• Bureau of Economic Analysis: bea.gov - Website met diverse economische informatie over de VS.
• US Department of Commerce: www.commerce.gov - Alle economische en handelsinformatie over de VSA en de rest van de wereld.
• The Economist Intelligence Unit: country.eiu.com/united-states - Onafhankelijk bureau: onderzoek en analyse via maandelijkse landenrapporten over de hele wereld.
• Fedstats:  https://nces.ed.gov/partners/fedstat.asp - Website met statistieken over de Amerikaanse bevolking, economie e.d.
• U.S. Census Bureau: www.census.gov - Website met o.a. statistieken over economie, bevolking e.d. Bevat ook links naar de websites van alle staten van de VS.