In de jaren '80 van de vorige eeuw leidde een ongebreidelde financiering van vastgoed- en andere beleggingsprojecten door de bankensector tot een economische zeepbel in Japan. Toen deze barstte, drong zich in de jaren'90 een grondige hervorming van de financiële sector op, die ongeveer 10 jaar in beslag nam. Dankzij die hervorming bleken de Japanse banken aardig bestand tegen de wereldwijde financiële crisis die uitbrak eind 2008. Beleggers vluchtten massaal naar de Japanse yen, die opwaardeerde van 169 yen per euro in juli 2008 naar 95 in juli 2012. Ook nu nog behoudt de yen het imago van een veilige munt, die in troebele tijden als vluchtweg kan gebruikt worden.

Eind 2012 trad een nieuwe regering aan onder leiding van Shinzo ABE. Hij introduceerde een flexibele budgettaire en monetaire politiek, waardoor de yen vrij snel in waarde daalde. Dit beleid leidde sindsdien tot een gestage jaarlijkse groei: 2% in 2013, 0,3% in 2014, 1,2% in 2015, 0,6% in 2016, 1,9% in 2017, 0,2% in 2018 en 1,2% in 2019. De lage groei in 2014 is te wijten aan een verhoging van de btw in dat jaar, van 5% naar 8%. In 2018 was het vooral een verslechtering van de handelsbalans die de groei drukte.

De groei in 2019 werd ondersteund door de consumptie-uitgaven van vooral de publieke sector. Ook de consumptie in de private sector was in 2019 goed op dreef, maar door de verhoging van de BTW van 8% naar 10% op 1 oktober kelderden de uitgaven. Het reële BNP voor het vierde kwartaal lag daardoor op jaarbasis 7,1% lager dan in het derde kwartaal. 

In het tweede kwartaal van 2020 had de Japanse economie zwaar te leiden onder de coronavirus-epidemie. Het reële BNP daalde met -28,8% op jaarbasis, maar in het derde kwartaal veerde de Japanse economie terug op met een groei van 21,4%. Deze groei steunde vooral op de consumptieve uitgaven van zowel de gezinnen als de overheid. Ook de export nam toe met 31,3% op jaarbasis terwijl de import met -33,8% afnam. Bedrijfsinvesteringen en investeringen in woningen kalfden echter verder af. Het OECD voorspelt over het ganse jaar een reële negative groei van -5,3% voor Japan, en een positieve groei van 2,3% in 2021. 

Positieve elementen voor de handel tussen Japan en Vlaanderen in de komende jaren zijn:

• Het economisch partnerverdrag tussen Japan en de Europese Unie. Dit verdrag omvat een uitgebreid handelsakkoord met belangrijke verminderingen van tarifaire en niet-tarifaire belemmeringen. Het verdrag trad in werking op 1 februari 2019. FIT publiceerde een handige gebruiksaanwijzing hiervoor.
• Een bilateraal fiscaal akkoord tussen België en Japan. Daardoor werd o.a. de Japanse bronbelasting van 10% op royalty’s en inkomsten uit licenties tot nul herleid vanaf het inkomstenjaar 2020. Dit zal de technologische handel tussen de twee landen ten goede komen. 

Meer weten:

• Cabinet Office Japan - Quarterly Estimates of GDP: https://www.esri.cao.go.jp/en/sna/sokuhou/sokuhou_top.html
• OECD Data - GDP: https://data.oecd.org/gdp/gross-domestic-product-gdp.htm
• IMF - Japan Country File: www.imf.org/external/country/JPN/index.htm