U bent hier

Kansrijke sectoren

Deze landenpagina werd met de grootste zorg samengesteld maar houdt nog niet overal rekening met de meest recente gevolgen van de coronacrisis.
Back to top

Voeding en dranken

Met een zelfvoorzieningsgraad van 37% is Japan sterk afhankelijk van voedingswaren uit het buitenland. Recent heeft Vlaanderen met succes zijn voedingswaren en drankproducten op de Japanse markt weten te plaatsen. In 2021 bedroeg de export in waarde 172 miljoen euro, tegenover 160 miljoen in 2020 en 165 miljoen in 2019.

Vlaamse voedingsproducten zijn populair in Japan. Japanse consumenten zijn gevoelig voor voedselveiligheid, een kenmerk dat door de kernramp in Fukushima in 2011 alleen maar is toegenomen. Europese voedingsproducten genieten in dat opzicht een zeer goed imago. Bovendien trad op 1 februari 2019 het economisch partnerakkoord tussen de EU en Japan in werking. Dit akkoord voorziet in de geleidelijke afbouw van de Japanse importtarieven op tal van voedingsproducten uit de EU, wat ook voor de Vlaamse bedrijven bijkomende kansen op de Japanse markt heeft gecreëerd.

De markt in Japan is onderverdeeld in verschillende prijssegmenten: dure grootwarenhuizen waar kwaliteit belangrijker is dan prijs; speciaalzaken in de kantoorwijken van de grootsteden waar buitenlandse producten in een juiste prijs/kwaliteitsverhouding vlot over de toonbank gaan; supermarkten aan de rand van de stad of op het platteland waar kwaliteit belangrijk blijft maar de prijs nog belangrijker is; discountketens gericht op consumenten die bereid zijn om volume aan te kopen tegen lage prijzen; 24-uur winkels (convenience stores) die de superkritische stadsconsument met weinig tijd bedienen en die van hun leveranciers grote flexibiliteit eisen in ruil voor volume-orders; internetwinkels die tijdens de covid-pandemie enorm aan populariteit gewonnen hebben, enzovoort.

Vanuit Vlaanderen zijn het vooral bieren, diepvriesgroenten, chocolade, koekjes, wafels en andere zoetwaren die zich een positie hebben weten te veroveren in Japan. Sinds 2011 heeft FIT deze trend ondersteund door van voeding & dranken een focussector te maken voor Japan. FIT neemt ieder jaar met een stand deel aan Foodex, de grootste voedingsbeurs van Japan.

FIT heeft een uitgebreid netwerk uitgebouwd onder Japanse aankopers van voedingswaren. Deze worden ieder jaar uitgenodigd naar de grote Europese voedingsbeurzen (zoals ISM in Keulen, Sial in Parijs, of Anuga in Keulen) waar FIT een stand heeft. FIT Tokyo is dan telkens aanwezig om de Japanse aankopers te introduceren bij de Vlaamse voedingsbedrijven. Tijdens de covid-pandemie introduceerde FIT een nieuw initiatief: de hybrid food fair. Daarbij zenden de Vlaamse exporteurs hun stalen naar Tokyo. FIT Tokyo introduceert deze aan zijn netwerk van Japanse aankopers tijdens een event in de Belgische ambassade.

FIT ondersteunt ook Belgische voedingsinitiatieven in Japan, zoals de Belgian Beer Weekends (6 locaties per jaar), Belgian Beer & Food Pairings (in Tokyo en Osaka) of occasionele voedingsevenementen in Japanse warenhuizen.

De verwachting is dat zich in de komende jaren nog verder kansen zullen aandienen voor de Vlaamse voedingssector in Japan.

Relevante vakbeurzen:

Speciale acties:

FIT heeft een stand en organiseert uitnodigingsacties voor Japanse aankopers naar de volgende beurzen:

  • ISM (Keulen, februari, zoetwaren, jaarlijks)
  • Anuga (Keulen, oktober, voeding, tweejaarlijks)
  • SIAL (Parijs, oktober, voeding, tweejaarlijks)
  • FIT Hybrid Food Fair (Tokyo, voeding, jaarlijks). Voor meer info: michele.surinx@fitagency.be  

Meer weten:

FIT Marktstudies:

Andere:

Back to top

Biotechnologie en Farma

Intensieve samenwerking tussen de Japanse publieke, private en academische sector hebben geleid tot een levendige biotech industrie, die open staat voor partnering en onderzoekssamenwerking. Het aantal biotech bedrijven neemt geleidelijk aan toe, en regelmatig gebeuren er beursintroducties. Japan spendeert ongeveer 3% van het BNP aan R&D. Onderzoek in de biotechnologie focust ongeveer voor de helft op farmaceutische en medische doeleinden,  en voor de andere helft op landbouw-, industrie- of milieutoepassingen. Deze laatste krijgen meer en meer aandacht. Eén van de belangrijkste Japanse succesverhalen is de uitvinding van “human induced pluripotent stem cells” (iPS cellen) in 2007, waarvoor Prof. Shinya Yamanaka (Kyoto Universiteit) in 2012 de Nobelprijs ontving.

De Japanse markt voor farmaceutische producten neemt de derde plaats in op de wereldmarkt, na de VS en China. Import is goed voor ongeveer een kwart van de bevoorrading van de Japanse markt. In 2021 haalde Japan zijn buitenlandse medische producten vooral uit de VSA (854 miljard Japanse yen), Duitsland (533 miljard yen) en België (481 miljard yen). Deze derde plaats heeft België o.a. te danken aan de export van COVID-19 vaccins naar Japan.

Ondanks de belangrijke binnenlandse markt, noteert geen enkel Japans farmaceutisch bedrijf binnen de wereldtop-10. Een van de redenen is dat Japanse farmabedrijven relatief laat aan hun internationale ontwikkeling begonnen zijn. Om die achterstand goed te maken, zijn de meesten onder hen actief op zoek naar buitenlandse partners voor onderzoek, licentiering en marktontwikkeling. Hier liggen opportuniteiten voor Vlaamse biotech bedrijven. Sommige Japanse farmareuzen hebben in recente jaren ook buitenlandse biofarma bedrijven overgenomen, bijvoorbeeld de overname van Innogenetics door Fujirebio.  De top van de Japanse farmabedrijven bestaat uit Takeda Pharmaceutical Company, Astellas Pharma and Daiichi Sankyo.

De Japanse markt wordt sterk gedomineerd door de prijs- en terugbetalingspolitiek van de Japanse regering. Bovendien ontsnapt ook Japan niet aan de algemene trend van toenemende ontwikkelingskosten voor geneesmiddelen. Door de stringente kostencontrole van de regering is het voor farmabedrijven moeilijk om de stijgende R&D-kosten af te wentelen op de patiënt. Daarom worden nogal wat Japanse farmabedrijven gedwongen partners te zoeken. Dit creëert kansen voor innovatieve biotech bedrijven uit het buitenland, inclusief Vlaanderen. De Vlaamse biotech sector geniet trouwens een goede naam in Japan.

De volgende trends en opportuniteiten kunnen waargenomen worden in biotechnologie en farma.

  • AI in medicijnen R&D en ontwikkeling
  • Nog in de beginfase zijn digitale therapieën, een combinatie van medtech of medicijnen met een app op een gsm
  • Regeneratieve gen en cel therapieën
  • Gen therapieën voor zeldzame ziekten
  • Microbioom onderzoek en therapieën
  • Innovatie in diagnostische medtech

Zoals ook in andere landen, doet zich een digitale transformatie voor in de Japanse gezondheidszorg, zoals automatisering in de operatiekamer, precisie-operaties, preventieve behandelingen door vroege diagnose, AI voor beeldanalyse, big data, kostenbeheer van het gezondheidssysteem,…  Opportuniteiten in deze sector zijn AI in medische beeldvorming, AI gebaseerde diagnostica, monitoring van patiënten via wearables, drug discovery support en telegeneeskunde.

Relevante vakbeurzen:

Meer weten:

Back to top

Digitalisatie

Digitale transformatie is een actueel thema in Japan

Japan is gekend voor zijn trage besluitvorming en verandering, waardoor het land een zekere achterstand heeft opgelopen in digitale transformatie.  Momenteel waait er echter een nieuwe wind van verandering met ambitieuze doelstellingen voor zowel de private als publieke sector.  Dit leidt tot opportuniteiten, voornamelijk in de B2B sector.

Japanse bedrijven hebben nood aan ‘secure data exchange platform’ en SaaS voor backoffice operaties. De ontwikkeling van ‘technology enabled products’ heeft geleid tot een vraag naar industrie-specifieke toepassingen die gebruik maken van AI, IoT, user interface en naar technologie rond gebruikerservaring, netwerk- en sensortechnologie.

In de gezondheidssector zal de digitale transformatie de komende jaren voor grondige veranderingen zorgen, zoals automatisatie in de operatiekamer en precisie-operaties, preventieve behandelingen door vroege diagnose, AI voor beeld analyse, big data, kostenbeheer van het gezondheidssysteem,…  Opportuniteiten in deze sector zijn AI in medische beeldvorming, AI gebaseerde diagnostica, monitoring van patiënten via wearables, drug discovery support en telegeneeskunde.

Halfgeleiders

Japan staat samen met de VS en enkele Europese landen aan de spits van het onderzoek naar nanotechnologie, met significante onderzoeksbudgetten, ook op industrieel niveau.  Bovendien is de halfgeleiderindustrie recent aangeduid als strategische economische sector. Binnen dat kader past bijvoorbeeld de joint venture tussen TSMC (Taiwan) en Sony Semiconductor Solutions voor de bouw van een specialty technology fab JASM (Japan Advanced Semiconductor Manufacturing, Inc.). Deze investering werd voor de helft gesubsidieerd door de Japanse overheid.

Imec geniet een uitstekende faam in Japan en organiseert jaarlijks het Imec Technology Forum JAPAN waar honderden Japanse specialisten uit de R&D en uit de industrie aan deelnemen.  Een ander voorbeeld is het bedrijf Melexis met semiconductors voor de auto- en motorfietsindustrie.  Hun Japans kantoor staat in voor 8% van de totale omzet van het bedrijf.

In de halfgeleidersector zijn er opportuniteiten voor fabless design en sensor bedrijven.

Japans overheidsproject voor plattelandsgebieden

De Japanse regering heeft 3 economische pijlers voorgesteld   (1) economische veiligheid (2) verstevigen van geavanceerde technologieën en (3) Digital Garden City Nation (DGCN) om via digitale technologie de plattelandsgebieden nieuw leven in te blazen.   Meer concreet gaat het over het uitrollen van digitale infrastructuur (5G/6G en data centers), nieuwe technologieën voor smart agriculture en smart logistics (AI, drones, robots, IoT), mobiele diensten, zoals bijvoorbeeld mobiele klinieken, en verbetering van digitale opleidingen.

Relevante vakbeurzen:

Meer weten:

Back to top

Automotive Engineering

Japan produceert jaarlijks 8 miljoen voertuigen. Bovendien produceren de Japanse autofabrikanten nog eens 15 miljoen voertuigen in het buitenland. De Japanse industrie is daarom een factor van formaat in de autowereld.

In de wereldwijde concurrentie speelt design en technologie een belangrijke rol. De Japanse industrie spendeert veel aan de ontwikkeling van beide en is niet te beroerd om zich te lanceren in nieuwe vakgebieden. Het toenemend gebruik van sensoren in voertuigen bracht een symbiose teweeg met de halfgeleiderindustrie. Zorg om het milieu bracht de industrie bij hybride en elektrische wagens (op basis van batterijen of waterstof), bij bioplastics en biotechnologie.

Vlaamse high tech-bedrijfjes die in bepaalde niches over een sterk technologisch platform beschikken, kunnen zich opwerpen als leverancier van onderzoeksdiensten of -software. Over het algemeen kunnen deze firma's gebruik maken van twee verkoopkanalen:

  • via de Europese onderzoeks- of designcentra van de grotere Japanse autofabrikanten. Meestal zijn de Europese dochterbedrijven toegankelijker. Een bedrijf dat erin slaagt om hier toe te leveren, heeft een streepje voor bij de rest van de Japanse groep en haar toeleveranciers;
  • via de moederfirma in Japan. De hoofdkwartieren van de Japanse autofabrikanten zijn echter zeer gesloten instanties, en het vraagt tijd om hier relaties op te bouwen. Dat kan door deelname aan vakbeurzen waar de Japanse auto-industrie zijn ingenieurs en onderzoekmanagers op af stuurt. Dat kan ook via FIT Tokyo dat een zeker netwerk heeft in deze branche.

Relevante vakbeurzen:

Meer weten:

Back to top

Hernieuwbare energie

Klimaatneutraal tegen 2050

In 2020 introduceerde Japan de doelstelling om tegen 2050 klimaatneutraal te worden. Door de ramp in Fukushima staat het Japanse publiek vrij negatief tegenover kernenergie, dat tot 2011 goed was voor 25% van de elektriciteitsproductie. Daardoor was de energiemarkt in 2020 nog voor 89% afhankelijk van fossiele brandstoffen. Het aandeel van hernieuwbare energie in de elektriciteitsproductie bedroeg 19,8% in 2020, en steeg in de jaren voordien met gemiddeld 9% per jaar. Dit was voornamelijk te danken aan zonne-energie, dat zijn capaciteit zag uitbreiden door een genereuze Feed-In-Tariff (FIT). Andere soorten hernieuwbare energie kenden minder succes, o.a. door niet-economische handelsbelemmeringen, zoals uitgebreide goedkeuringsprocedures.

Het nieuwe klimaatbeleid zal voornamelijk kansen bieden aan zonne- en windenergie, als gevolg van dalende kosten in deze sectoren. In 2050 moet hernieuwbare energie 50 – 60%  van de energiemix uitmaken, en daartoe wordt overheidsondersteuning voorzien voor onderzoek naar efficiënte alternatieve energie.

Windenergie

De totale capaciteit van windenergie in 2021 was 4581 MW, gevormd door 2574 turbines. Offshore windenergie had  een totale capaciteit van 51.6 MW, of 1.13%. Tegen 2030 moet de totale capaciteit van offshore windenergie 10 GW bedragen en tegen 2040 45 GW. Deze sterke groei in offshore windenergie wordt mogelijk gemaakt door de nieuwe wet, de “Offshore Wind Promotion Act” die van kracht werd in 2019. Offshore windenergie is interessant voor Japan omdat gebrek aan ruimte een van de problemen vormt voor hernieuwbare energie. Een aantal Japanse bedrijven zijn actief als investeerder in de offshore markt in Europa, waardoor Europese technologie een goede kans maakt in deze groeimarkt in Japan.

Bio-energie

Ongeveer een derde van de Japanse hernieuwbare energie komt van bio-energie. 90% hiervan gebruikt vaste biomassa. Het Japanse platteland leent zich goed voor deze vorm van energie, en dit resulteerde in een snelle groei na de implementatie van een FIT-systeem in 2012. Er is echter nog ruimte voor groei zowel in kwantiteit als in kwaliteit. De Japanse overheid wil het aandeel van bio-energie in de totale energie mix verhogen tot 3.7 – 4.6% in 2030.

Waterstof

De Japanse overheid promoot ook waterstof. Waterstof wordt aanzien als een manier om de energiebevoorrading bijkomend te verzekeren, omdat het van verschillende bronnen kan gemaakt worden en de opslag relatief gemakkelijk is. Het is daardoor een stabielere vorm van energie in tegenstelling tot bijvoorbeeld zonne- en windenergie.

Kansen

Er zijn kansen in de bovengenoemde markten voor Vlaamse bedrijven. De windmolenparken in de Noordzee tonen de expertise van Vlaanderen in deze markt aan. De Vlaamse baggeraars beschikken bijvoorbeeld over expertise die een antwoord kan bieden aan de geologische uitdagingen van de zeebodem rondom Japan. Voor biomassa is het vooruitstrevend onderzoek in Vlaanderen naar installaties en biogewassen interessant voor de Japanse markt. De Europese strategie rond waterstof kan ook zorgen voor nieuwe technologie in Europa die nadien in de Japanse markt kan toegepast worden. Voor intrede in de markt zijn publieke aanbestedingen (meer info hieronder) en samenwerkingen met Japanse bedrijven belangrijk.

Relevante vakbeurzen

Meer weten

Back to top

Overheidsaanbestedingen

De Japanse markt voor overheidsaanbestedingen heeft met een geschatte waarde van 698 miljard euro groot potentieel voor Vlaamse firma’s. Buitenlandse firma’s vinden het echter moeilijk om de markt binnen te komen, en in 2019 ging slechts 5,4% van opdrachten naar niet-Japanse bedrijven.

Overheidsaanbestedingen is een belangrijk thema in het Economisch partnerakkoord (EPA) tussen de EU en Japan. Dankzij het EPA zijn vanaf 1 februari 2019 alle relevante overheidstenders gegroepeerd in een database van de Japan External Trade Organization (JETRO). Tevens voorziet het EPA in een bijkomende lijst van meer dan 100 overheidsinstellingen die hun tenders moeten open stellen voor Europese bedrijven bovenop de lijst die reeds door de Wereldhandelsorganisatie (WHO) is voorzien. Ten slotte heeft het EPA voor meer duidelijkheid en eerlijkheid gezorgd in de evaluatiecriteria die gehanteerd worden bij aanbesteding.

In de sectoren informatica en geneeskunde  hebben buitenlandse bedrijven met toptechnologie reeds kunnen doorbreken in deze markt. De bouw van offshore windturbines in Japan kan bijkomende kansen bieden.

Speciale acties:

Flanders Investment & Trade leidt in Japan een pilootproject van de EU om de markt van publieke aanbestedingen toegankelijker te maken voor Europese KMO’s. Dit project omvat naast Japan nog vijf andere niet-EU landen. Dit project wordt uitgevoerd door een consortium dat naast FIT bestaat uit Catalonia Trade & Investment (ACCIÓ), de Estonian Chamber of Commerce and Industry (ECCI), en de Croatian Employers´ Association (CEA). Op de  website van het project (https://projectgoose.eu) worden aanbestedingen en nieuwsberichten gepubliceerd, kan informatie over de respectievelijke markten gevonden worden, en staan contactpersonen vermeld voor eventuele vragen.

Meer weten:

Jetro Public Procurement Website. Centrale database voor Engelse vertaling van Japanse overheidsaanbestedingen.

Chotatsu Portal Japan. Database van aanbestedingen van de centrale Japanse overheid. Vermeld de volledige of samengevatte inhoud van aanbestedingen in het Japans, soms met een samenvatting in het Engels.

EU-Japan Centre for Industrial Cooperation - Japan Tax & Public Procurement Helpdesk. Kenniscentrum voor publieke aanbestedingen in Japan.

Back to top

Specifieke vraag of probleem?

Flanders Investment & Trade heeft een wereldwijd netwerk van experten dat uw bedrijf ter plaatse helpt.

Ontdek wat FIT voor u kan doen in Japan

Meer weten over Japan?