Bouwsector

De Ierse bouwsector legde sinds de eeuwwisseling een hobbelig parcours af. Begin jaren 2000 kon een steile opgang worden waargenomen, waarbij zelfs kon gesproken worden van een ware bouwwoede. Deze steile opgang bereikte haar hoogtepunt in 2007. De financiële crisis die toen volgde had ook haar onmiddellijke impact op de bouwsector. Deels omwille van een gebrek aan krediet voor nieuwe projecten viel de activiteit in deze sector terug met meer dan 70%. Op het hoogtepunt van de bouwwoede was de bijdrage van de bouwsector aan het Ierse bbp 20%, hetgeen terugviel tot 4,5% op het dieptepunt van de recessie.

Sinds 2013 zien we echter dat de activiteiten in de bouwsector in Ierland opnieuw in een stijgende lijn zitten. Vanaf 2014 kunnen we zelfs spreken van een exponentiële groei. 

Zowel de private als publieke sector dragen bij tot dit herstel. Er heerst binnen de private sector een belangrijke vraag  naar nieuwe projecten, hier zien we voornamelijk de bouw van kantoorruimtes en -inrichtingen in groot Dublin. Buiten Dublin zien we vooral nieuwe projecten in Cork en Galway. Ierland profiteert hier van de hoge FDI instroom die zorgt voor veel belangrijke bouwprojecten, voornamelijk binnen de ICT, datacenters, de medische en farma/chemiesectoren.

Naast een sterke vraag binnen de private sector heeft de overheid in september 2015 een nieuw 'Infrastructure and Capital Investment Plan' gepubliceerd, waarin zij tussen 2016 en 2021 €27 miljard plannen te investeren met een jaarlijkse uitgave van €3,8 miljard die tegen 2021 zou stijgen naar €5,4 miljard. Bij de semi-overheidsinstellingen, waaronder ESB, Irish Water, Ervia en via PPP's zien we een geplande investering van €15 miljard, hetgeen betekent dat voor overheidsondersteunde projecten een totaal van €42 miljard aan investeringen wordt verwacht tussen 2016 en 2021.

De bouw van private woningen heeft ook tijdens de Celtic Tiger jaren mee geprofiteerd van de toen heersende bouwwoede. Na 2007 is de bouw van private woningen echter drastisch verminderd. Waar in 2006 nog 93.600 wooneenheden werden gebouwd, zien we rond het dieptepunt van de recessie (2012) dat dit cijfer daalde naar 8.500 eenheden. Ook hier zien we de voorbije jaren een herstel. Waar in 2018 19.000 woonheden werden gebouwd, steeg dit cijfer naar 21.500 in 2019 (het hoogste aantal in het voorbije decennium). Volgens een rapport (december 2020) van het Economic and Social Research Institute wordt, in een 'business as usual'-scenario, geschat dat jaarlijks ongeveer 28.000 nieuwe woningen nodig zullen zijn om aan de vraag, gerelateerd aan de bevolkingsgroei, tegemoet te komen.

Deze positieve investeringstendens binnen zowel de private als publieke sector alsook de verwachte groeicijfers, geven aan dat ook door onze Vlaamse bedrijven een graantje kan worden meegepikt van de hernieuwde activiteiten binnen de Ierse bouwsector.

Een overzicht van huidige en toekomstige bouwprojecten kan gevonden worden via de volgende website: www.cisireland.com

Life Sciences

De farmaceutische sector is één van de belangrijkste pijlers waarop de Ierse economie is gebouwd. Het zwaartepunt van de sector situeert zich voornamelijk rond Cork, in het zuiden van het land. Momenteel zijn er ruim 120 farmaceutische bedrijven op het eiland gevestigd, waaronder ook filialen van de top 10 farmaceutische bedrijven in de wereld. Het gaat om bedrijven als Johnson & Johnson, Novartis, Allergan en GlaxoSmithKline.

Zes op de tien meest verkochte medicijnen ter wereld worden in Ierland geproduceerd. De productie is zo goed als 100% gericht op de exportmarkt. Een belangrijk deel van de in Ierland geproduceerde farmaceutische producten gaat trouwens naar België voor verdere distributie naar de EU of de rest van de wereld. Het belang van de export van chemische en farmaceutische producten naar België, maakt dat ons land als tweede exportklant van Ierland te boek staat. Deze groep van producten, voornamelijk ‘geneesmiddelen bestaande uit al dan niet vermengde producten voor therapeutisch of profylactisch gebruik’ en ‘menselijke vaccins’, vertegenwoordigde in 2018 een aandeel van meer dan 95% van de totale export van Ierland naar België.

In Ierland heeft zich ook een lokale farmaceutische cluster ontwikkeld. Een 12-tal Ierse bedrijven produceert generische geneesmiddelen voor menselijk gebruik. Ook sterk aanwezig zijn producenten van veterinaire geneesmiddelen en voedingssupplementen voor mens en dier.

Daarnaast is de medische technologiesector (medical devices) een belangrijke pijler binnen de Ierse economie. Jaarlijks worden goederen ter waarde van 12,6 miljard euro geëxporteerd. Dit maakt de omvang van de Ierse medische sector vergelijkbaar met deze van de twee grootste medische clusters ter wereld, namelijk Minnesota en Massachusetts. Bovendien groeide de sector de laatste jaren met circa 10% per jaar. 50% van de bedrijven in deze sector is gesitueerd in Midden- en West-Ierland, de minst welvarende streken van het land. Ook binnen de sector van medische technologie zien we dat maar liefst 14 van de top 15 ondernemingen in de wereld een vestiging hebben in Ierland.

Dankzij een aantrekkelijk fiscaal klimaat (12,5% vennootschapsbelasting) en het toekennen van fiscale stimuli, is Ierland erin geslaagd om de voorbije twee decennia omvangrijke buitenlandse investeringen aan te trekken. De meeste van die bedrijven hebben in Ierland een productieafdeling opgericht, maar het belang van R&D-activiteiten in deze vestigingen neemt toe. Momenteel is 57% van de bedrijven in de sector actief op het vlak van R&D. Daarnaast hebben sommige buitenlandse investeerders ook andere ondersteunende diensten naar Ierland overgebracht, zoals shared financial & IT support services, global supply chain management en sales.

ICT

De ICT-sector is de belangrijkste sector in Ierland. Net zoals de farmaceutische industrie is ook de Ierse ICT-sector gestoeld op enorme buitenlandse investeringen. Ierland telt in totaal 5400 ICT-bedrijven. Meer dan 230 buitenlandse (vooral Amerikaanse) ICT-bedrijven hebben, deels omwille van het gunstige fiscale klimaat en de gerichte overheidssubsidies, een vestiging in Ierland. Andere vestigingsfactoren zijn de hoge scholingsgraad van de bevolking, de relatief lage brutolonen, de Engelstaligheid en bovenal de toegang tot de Europese eenheidsmarkt. Het gaat hier voornamelijk om bedrijven die elektronische onderdelen produceren, computers assembleren of software ontwikkelen. De twee belangrijkste computerproducenten ter wereld, IBM en Apple, hebben grote productievestigingen in Ierland.

Daarnaast is er een belangrijke toeleveringssector met meer dan 100 bedrijven die elektronische componenten, behuizingen, plastic onderdelen enz. produceren. Het belangrijkste elektronisch bedrijf in Ierland is ongetwijfeld Intel, de Amerikaanse producent van microprocessors. De vestiging van Intel in Dublin is de grootste productie-eenheid van het bedrijf buiten de VS en stelt meer dan 4200 mensen tewerk. Ook softwareontwikkeling is heel belangrijk in Ierland. Meer dan 200 buitenlandse softwarebedrijven zijn in Ierland actief. De top vijf softwarebedrijven in de wereld hebben een vestiging in Ierland, die verantwoordelijk is voor de Europese of wereldwijde productie en verkoop van bepaalde producten. De aanwezige softwar bedrijven genereren voor Ierland op jaarbasis €16 miljard aan export. Een greep uit de belangrijkste buitenlandse investeerders: Microsoft, Oracle, Google, Symantec, SAP, Adobe, Novell, Cap Gemini, HP, IBM en Sun Microsystems.

Heel wat niche-marktleiders kozen het voorbije decennium voor Ierland als vestigingslocatie voor hun Europees hoofdkwartier. Niet alleen de grote spelers op het gebied van sociale media zoals Facebook, LinkedIn en Twitter, maar ook Ebay, Paypal en Salesforce hebben hun Europese uitvalsbasis in Dublin.

Ten slotte neemt Ierland een sterke positie in op gebied van online en social gaming. Grote internationale spelers binnen deze sector hebben zich in het land gevestigd zoals Sony Computer Entertainment, Apple, Webzen, EA Bioware, Activitions Blizzard, Zynga en PopCap. Ook de middelgrote bedrijven en kleinere lokale ontwikkelaars zijn goed vertegenwoordigd.

Meer weten:

Marktstudie: ICT Sector in Ireland (2021)

Milieu & Hernieuwbare Energie

De Ierse milieusector zit op een steile leercurve, maar het grote voordeel is dat er kan geleerd worden uit de ervaringen in andere landen. Er is onvoldoende tijd om alle kennis 'in-house' te ontwikkelen. Daardoor wordt de sector gekenmerkt door een sterk internationaal karakter in de vorm van allianties met buitenlandse bedrijven. De Ierse bedrijven zijn met andere woorden actief op zoek naar buitenlandse technologieën en systemen die zij in Ierland kunnen implementeren. De pragmatische en snel evoluerende Ierse milieusector zal er over enkele jaren volledig anders uitzien. In dit kader is ook de hervorming van de Ierse watersector interessant. De watervoorziening (voor particulier en industrieel gebruik) in Ierland valt sinds juli 2013 onder de verantwoordelijkheid van Irish Water (www.water.ie). Dit semi-overheidsorgaan coördineert de investeringen en het onderhoud op het gebied van water, zowel afvalwater als drinkwater. Voorheen werd dit gedaan door de lokale overheden. Eén van de belangrijkste projecten is de invoering van een verplichte watermeter voor huishoudens.

Een van de sectoren die de Ierse economie een positieve stimulans zou moeten geven, is alternatieve energie. De continue beschikbaarheid van natuurlijke bronnen, vooral wind en water, maakt Ierland tot een zeer geschikte locatie voor de winning van alternatieve energie. Ierland wil dan ook een voorloper worden op dit gebied. Mogelijkheden voor Vlaamse bedrijven zijn er zowel voor leveranciers op de zakelijke als op de particuliere energiemarkt (omschakeling van fossiele naar duurzame energie). Als de overheid bereid is en de middelen vindt om forse investeringen te doen in de energie-infrastructuur, zullen de handelsmogelijkheden verder toenemen. De productiemarkt van turbines wordt voornamelijk gedomineerd door grote buitenlandse spelers. Kansen op de Ierse markt zijn er voor technologisch gedreven bedrijven die efficiënte en innovatieve componenten kunnen leveren. Ook ligt er potentieel op het gebied van installatie en onderhoud van kleine turbines, consultancy diensten en management ten behoeve van windparken.

Kansen en uitdagingen liggen er ook bij offshoreprojecten. Ontwikkelen op zee biedt meer mogelijkheden om grotere windfarms op richten. Bovendien is er op zee een meer constante en grotere windkracht dan aan land, waardoor er sprake is van meer betrouwbare energieopwekking. Ten slotte is er over het algemeen minder maatschappelijke weerstand (rond geluidsoverlast, landschapsvervuiling enz.) te verwachten. Op het terrein van windenergie is er behoefte aan specifiek (technisch) gekwalificeerde arbeidskrachten.

Er is vanuit de Ierse regering ook een engagement om, in het kader van de Green New Deal missie, tegen 2030 een geaggregeerd model van retrofitting toe te passen, dewelke betrekking zal hebben op meer dan 500.000 woningen. Onder andere zal hiervoor een grote nood zijn aan waterpompen en bijhorende materialen en expertise in de sector.

Meer weten:

Marktstudie: Environment and renewable energy - Ireland (2020)

Voeding

De Ier staat gekend als de 'meest gesofisticeerde consument' van Europa. Dit uit zich evenwel niet in een gediversifieerd productgebruik, maar wel in een sterke voorkeur voor grote, bekende merken. Dit heeft alles te maken met de hoge merkgevoeligheid en lage prijsgevoeligheid van vele Ieren.

Uit een enquête bleek dat minder dan 20% van de Ierse consumenten enig idee had van de kostprijs van de essentiële huishoudproducten. Dit is een van de redenen waarom de marges in de Ierse supermarkten tot de hoogste in Europa behoren. Hierbij moet wel vermeld worden dat gemiddeld 50% van de uiteindelijke verkoopprijs in de distributiesector blijft hangen.

De Ierse consument heeft bovendien een heel sterke voorkeur voor bekende producten van hoge kwaliteit. Het gevolg hiervan is dat de Ierse consumptiemarkt een echte marketingmarkt is. Wie op de Ierse markt echt op grote schaal wil doorbreken met een eigen merk, is verplicht om een dure marketingcampagne te voeren.

De situatie is de jongste jaren echter gewijzigd. Sinds enkele jaren hebben de Duitse discounters Aldi en Lidl voet aan wal gezet in Ierland. Alhoewel ze sterke tegenkanting kregen van de Ierse retailers, winnen ze toch meer en meer terrein. Het marktaandeel van de discounters groeit de afgelopen jaren onverminderd door. Volgens Kantar Worldpanel hadden Lidl (12,5%) en Aldi (12%) in november 2020 samen 24,5% van de Ierse markt in handen. De drie belangrijkste supermarktketens, Dunnes Stores, SuperValu en Tesco, hebben de voorbije jaren een ongeveer evenredig marktaandeel behouden, dat rond de 22% schommelt.

Het percentate private labelproducten, alhoewel laag tegenover Belgische cijfers, wordt in Ierland steeds belangrijker en groeit op jaarbasis met 4%.

Een ander belangrijk kenmerk van de Ierse consument is de sterke voorkeur voor producten van eigen bodem. De doorsnee Ier is bereid om een 'mark-up' te betalen voor een Iers product. Volgens een belangrijke Ierse distributeur maakt een buitenlands product pas een kans als er geen Iers alternatief voor handen is! Hoewel wat sterk uitgedrukt, schuilt er toch waarheid in deze uitspraak. Op Ierse producten staat ook altijd een duidelijke vermelding dat het om een product van eigen bodem gaat, soms vergezeld van opschriften als “support Irish business, buy Irish”. Deze chauvinistische reflex mag niet onderschat worden en is een bijkomende reden om voor private label te gaan. De consument merkt dan immers minder dat het om een buitenlands product gaat.

De Ieren houden van bereide consumptieproducten. In 2019 groeide de verkoop van kant-en-klaarmaaltijden tot €364 miljoen. Projecties geven aan dat deze sector in de komende jaren zal blijven groeien.

Het aanbod aan buitenlandse producten is in Ierland het voorbije decennium aanzienlijk gegroeid. Ieren reizen veel meer dan vroeger, waardoor een internationaal smaakpatroon werd ontwikkeld en zij nu dus, meer dan ooit te voor, openstaan om nieuwe producten te ontdekken. Er zijn dus volop opportuniteiten voor Vlaamse exporteurs binnen deze sector in Ierland.

Meer weten:

Marktstudie: Food and beverage industry in Ireland (2021)

Andere marktstudies:

Manufacturing 4.0 - Insights and Opportunities in Ireland (2022)