Voeding en dranken

De Canadees kiest voor gezonde voeding. De trend gaat duidelijk naar “homemade”, maar omdat dit door tijdsgebrek vaak onmogelijk is, en omdat er veel één- en tweepersoonsgezinnen zijn, wordt uitgekeken naar bereid, maar gezond voedsel. Daaronder wordt verstaan: zo weinig mogelijk behandeld in de industrie, maar toch kant-en-klaar of zo goed als. De kapitaalkrachtige consument is bereid meer te betalen voor dergelijke voedingswaren. Het is een feit dat een Québécois een lekkerbek is, die ook bereid is, meer dan Engelstalige Canadezen, om meer te betalen voor lekker eten en nieuwe producten. 

De koopkracht in de steden is groot: Groot-Toronto, een agglomeratie met een bevolking van meer dan 6 miljoen inwoners, telt zo’n 500.000 mensen die weinig naar het prijskaartje kijken als ze iets kopen. Maar ook in Montreal zijn er potentiële klanten die een meer Europese smaak hebben.

De voornaamste trends zijn de stijgende vraag naar biologische en organische voedingsproducten en naar functionele voeding. Die producten worden niet langer alleen aangeboden in de gespecialiseerde winkels die als paddenstoelen uit de grond schieten, maar ook in alle supermarkten.

De Vlaamse exporteur moet wel veel aandacht te besteden aan de reglementering die geldt voor bepaalde producten (bv. de aanwezigheid van grondstoffen die allergische reacties kunnen veroorzaken) en aan de verpakking en etikettering. Sinds 2017 gelden er nieuwe wetten voor de etikettering. Bedrijven moeten zich aan de strengere reglementering houden. Soms is de markt voor bepaalde producten zeer specifiek georganiseerd. Bepaalde supermarkten hechten meer belang aan 'private label' - ook voor geïmporteerde producten - importeren rechtstreeks of werken exclusief met distributeurs.

De distributie van alcoholische producten in Canada via de zogenaamde provinciale 'liquor boards' (monopolie) vergt een heel speciale aanpak. De laatste jaren is het aanbod aan Belgische bieren op de Canadese markt sterk gestegen.

Meer weten

• Markstudie: De Food & Beverage market entry handbook - Canada
• Marktstudie: De Voedingssector in Quebec
• Marktstudie: De quebecse biermarkt

Design, binnenhuisinrichting en bouw

De Canadezen hebben een hoge levensstandaard en meer dan 65% van de bevolking is eigenaar van een woning, die voortdurend uitgerust en opgeknapt moet worden. Ook hier kunnen luxegoederen aan bod komen, zoals onze meubels, decoratiestoffen en innovatieve bouwmaterialen.

Design loopt horizontaal doorheen verschillende sectoren (meubel, verlichting, textiel, accessoires, mode, enz.). Gezien de grote verscheidenheid van producten die onder deze noemer vallen, zijn er dan ook bv. geen uitvoercijfers van designproducten beschikbaar, maar het kan niet ontkend worden dat de markt in de VS en Canada een groot potentieel biedt.  Het lokaal aanbod groeit in Canada maar qua prijs/kwaliteit is er zeker ruimte voor kwaliteitsvolle Belgische designproducten voor binnenhuisinrichting. 

Design is 'big business'. Design wordt een almaar belangrijkere factor in de koopkeuze van de Noord-Amerikaan. De boom in de (woning)bouw heeft inmiddels historische proporties bereikt en de bewoners van deze nieuwe woningen willen dat hun interieur uitdrukking geeft aan hun individualiteit en persoonlijke levensstijl. Noord-Amerikanen waarderen design ook in exclusieve hotels (boetiekhotels), specialiteitenrestaurants of meubel- en decoratiewinkels.

Daarnaast ontwikkelde zich een sterke, eigen Canadese designsector die een belangrijk deel uitmaakt van de economie: de tewerkstelling in deze sector wordt geschat op 440.000 designers die werken in 5.700 bedrijven in binnenhuisdesign, industrieel design, communicatiedesign en landschapsarchitectuur.

In Québec is de designsector uitgegroeid tot een strategisch onderdeel van de economische ontwikkeling van Montreal, en wordt geprobeerd bedrijven te sensibiliseren voor de economische waarde van design. Montreal profileert zich meer en meer als een draaischijf van design. In Montreal bevindt zich trouwens de hoofdzetel van de International Design Alliance (IDA).

Lucht- en ruimtevaart

Canada’s lucht- en ruimtevaartindustrie staat volgens Industry Canada in de top 3 ter wereld op het vlak van productie van vluchtsimulators, vliegtuigmotoren en vliegtuigen (zoals regionale vliegtuigen, zakenjets en commerciële helikopters).  

Het Canadese aandeel in de mondiale productie is de laatste 25 jaar verdrievoudigd en de omzet is in het laatste decennium verdubbeld. De vooraanstaande internationale positie is te danken aan:

• de nabijheid van de omvangrijke VS-markt,
• goed opgeleide arbeidskrachten,
• gunstige macro-economische ontwikkelingen,
• de prioriteit die de overheid geeft aan R&D: 30% van alle R&D in Canada werd gespendeerd in de lucht- en ruimtevaart.

Vliegtuigbouw is voor Canada een belangrijke sector. Montreal met Bombardier is wat Toulouse voor Airbus en Seattle voor Boeing zijn.

De vliegtuigbouwindustrie in Canada bestaat uit ruim 400 bedrijven met 87.000 werknemers verspreid over verschillende provincies (Québec, Ontario, Manitoba en British Columbia).  60% van wat de industrie produceert, wordt geëxporteerd en de uitvoer groeide 20% de laatste 15 jaar. In oktober 2017 kondigden de Verenigde Staten aan dat zij een anti-dumping taks van 79,82% zouden heffen op de import van Bombardier’s CSeries vliegtuigen. Concurrent Boeing vond dat Bombardier de CSeries aan een te lage prijs aanbood op de Amerikaanse markt. Enkele dagen later raakte bekend dat Airbus een meerderheidsbelang in de afdeling CSeries van Bombardier nam. Sinds de aankondiging is Bombardier erin geslaagd om verschillende bestellingen van de CSeries te noteren.

Biotechnologie, farma en gezondheidszorg

Biotechnologie

Canada is één van de top vijf-landen in de sector van de biotechnologie. In Canada zijn meer dan 1.000 bedrijven actief in de sector, waarvan de helft actief in de corebusiness van de biotech. Québec en Ontario zijn samen goed voor de helft van de bedrijven, West-Canada (BC en Alberta) levert 35% van de bedrijven. Sinds 2007 kent de Canadese biotechnologie een constante groei van gemiddeld 12%.

De biotech heeft een sterke R&D-focus. Verschillende overheidsinitiatieven zijn beschikbaar om onderzoek & ontwikkeling te ondersteunen. Zo werd dit jaar een vijfjaarlijks strategisch Innovatiefonds aangekondigd waarin de Canadese overheid 1,25 miljard C$ ter beschikking stelt, onder andere voor biotechprojecten. Maar ook de Canadese Ontwikkelingsbank BDC richtte een nieuw risicokapitaalfonds op van 400 miljoen C$.

Farma

De Canadese farmaceutische markt vertegenwoordigt 2% van de wereldmarkt en Canada is de 10de grootste markt. De farmaceutische bedrijven zijn vooral geconcentreerd rond Montreal, Toronto en Vancouver. Originele geneesmiddelen vertegenwoordigen 77% van de verkoop, de overige 23% zijn generische geneesmiddelen. Canada’s farma-export en -import tussen 2001 en 2016 groeide respectievelijk 77% en 30%. De grootste exportmarkt blijft de VS, dat iets meer dan de helft voor zijn rekening neemt. Import daarentegen komt zowel uit de EU als uit de VS.

J&J is marktleider in Canada en heeft iets meer dan 11% van de markt, gevolgd door andere grote spelers zoals Novartis, Merck, Pfizer. Geen enkele Canadese farmaproducent staat in de Top 10.

Medische apparatuur

De sector van de medische apparatuur kent een gemiddelde jaarlijkse groei van 2%. Deze sector bestaat uit een duizendtal bedrijven en telt 25.000 jobs. Drie provincies zijn belangrijk in het segment, met name Quebec, Ontario en British Columbia, maar 80% van de bedrijven is gevestigd in Ontario en Québec. 10% zijn spin-offs van Canadese onderzoekscentra en 20% zijn pre-commercieel. Canada importeert uit de VS, China, Duitsland en Mexico bijna drie keer meer medische apparatuur dan het zelf exporteert voornamelijk naar de VS, Nederland, Duitsland en China.

Canadese medtech-bedrijven zijn actief in:

• Diagnostische beeldvorming (21%),
• Consumables (18%),
• Patiëntenhulpmiddelen (15%),
• Orthopedisch materiaal (12%),
• Tandproducten (8%),
• Andere zoals rolstoelen, endoscopie, meubilair enz. (27%).

Trends in de gezondheidszorg

Producten voor thuisverzorging en producten voor de verouderende en kapitaalkrachtige babyboomers zullen hun weg vinden naar deze markt. In digital imaging (o.a. dankzij de aanwezigheid van Agfa Healthcare) en zorg op afstand staan de Canadezen sterk, onder meer door de uitgestrektheid van het land en de nood aan dergelijke medische hulp in geïsoleerde gebieden.

De hele Canadese gezondheidssector is ook dringend aan vernieuwing toe op gebied van medische dossiers. Honden en katten hebben een eMR (electronic Medical Record), maar mensen nog onvoldoende. Vermoed wordt dat tussen 30% en 40% van de dokters eMR in hun praktijk gebruiken. De resultaten van het National Physician Survey van 2014 tonen aan dat van de ondervraagde dokters slechts de helft een elektronisch patiëntendossier bijhoudt. Daarenboven werd gevraagd aan diegenen die geen eMR gebruiken, of zij van plan zijn over te schakelen op digitale informatie binnen de 2 jaar. Daarop antwoordde 33% dat zij dat niet van plan zijn. Er worden grote inspanningen gedaan om een uniform bruikbaar systeem op te zetten, waar de nadruk ligt op compatibiliteit en gemakkelijke toegang tot de gegevens (voor medisch personeel en voor de patiënt), maar ook een grote veiligheid en privacy van dezelfde gegevens.

Nochtans is de gezondheidszorg in crisis: lange wachttijden voor allerhande medische zorgen, en steeds in geldnood. Het Canadese systeem verleent de basiszorgen volledig gratis aan de bevolking. Hoewel er stemmen opgaan voor een gedeeltelijke betaling van de zorgen voor de meer bemiddelden, bestaat er grote tegenstand. Het wordt gezien als een stap in de richting van het gewraakte Amerikaanse systeem, waar alleen tegen betaling medische zorgen verstrekt worden.

Cleantech

De Canadese cleantechindustrie telt 800 bedrijven, meestal kmo’s en stelt 55.000 werknemers te werk.

Canada had in 2019 12 bedrijven op de Global CleanTech 100-lijst staan. Deze lijst, gepubliceerd door de Cleantech Group, geeft een overzicht van de 100 bedrijven wereldwijd die de komende 5 tot 10 jaar de grootste invloed op de markt zullen hebben. Bij de 1ste editie stonden maar 2 Canadese bedrijven op de lijst, 5 jaar later in 2015 waren het er al 9. Op de 'Global Cleantech Innovation Index 2019', uitgegeven door dezelfde groep, staat Canada op de vierde plaats. Canada scoort bijzonder goed in de categorie ‘vroeg ondernemerschap’ en beschikbaarheid van kapitaal en cleantech-fondsen.

De belangrijkste exportmarkten blijven de VS en de EU, maar de Latijns-Amerikaanse landen (vooral Brazilië) en China winnen aan belang.

Geplande investeringen en projecten vinden veelal plaats in de volgende sectoren:

• behandeling van water (UV, biologie, membraansystemen),
• groene energie (fuel cells, kleine hydro, wind, biomassa, zonne- en warmte-energie),
• milieumanagement (software en systemen).

Federale overheid

De federale overheid voert een proactief beleid. De gemiddelde Canadees is bezorgd om het milieu.  Door de grote oppervlakte van het land behoort Canada bij veel vervuiling-indexen uitgedrukt per km² tot de beste van de klas maar toch blijft het land één van de grootste vervuilers en waterverspillers per capita ter wereld. Het besef is echter sterk groeiende – ook bij de bevolking – dat hieraan iets moet worden gedaan. De federale overheid heeft belangrijke programma’s gelanceerd, zoals 'Sustainable Development Technology Canada (SDTC)', het 'Clean Energy Fund', het 'Green Infrastructure Fund', taksvoordelen voor investeringen in groene energie ...

Provinciaal niveau

De milieuwetgeving verandert snel. De 'Canadian Environmental Protection Act' van 1999 vormt de basis. Op provinciaal niveau bestaat nog zeer specifieke regelgeving (milieu is een provinciale bevoegdheid, met uitzondering van zaken die de provinciegrenzen overschrijden). Enkele maatregelen die werden genomen door de provinciale overheden zijn de carbon tax in British Columbia, Alberta, Ontario en Québec, die ook werd overgenomen door de federale overheid (dec. 2016).

Hernieuwbare energie

Er zijn zeker mogelijkheden voor toelevering of samenwerking in de subsector hernieuwbare energie. Canada heeft immers de grootste toegang per inwoner ter wereld tot bronnen van biomassa. Windenergie is de snelst groeiende groene energiesector. De capaciteit stijgt jaarlijks en bedraagt momenteel 11.898 MW of 6% van de totale vraag naar energie in Canada. CanWEA publiceerde de strategie voor de sector, Windvision 2025, die stelt dat tegen 2025 windenergie zou moeten kunnen beantwoorden aan 20% van de totale energievraag in Canada. (bron: CanWEA)

Waterzuivering

Canada bezit ook aanzienlijke waterreserves: 14% van het Canadese grondgebied bestaat uit water (bijna een kwart van de mondiale wateroppervlakte), waarvan 9% uit zoet water. Canada bezit daarmee 20% van de wereldvoorraden aan zoet water. Het water afkomstig uit de meren en de waterlopen staat in voor het grootste deel van de Canadese huishoudelijke doeleinden, het grondwater beantwoordt aan de behoeften van 26% van de burgers.

Canada staat echter op de tweede plaats in de wereld wat betreft het ondoeltreffend gebruik van huishoudelijk water in het stadsmilieu. Deze overconsumptie vormt een bedreiging voor de stabiliteit van de watervoorraden. De noodzaak om het water te behouden en beter te gebruiken, wekt een toenemende belangstelling. Bovendien is de infrastructuur oud en dus aan vernieuwing toe. Eén van de redenen daarvoor is dat Canadezen niet betalen voor het verbruikte water, waardoor niet voldoende kapitaal is gereserveerd voor de vervanging van deze oude infrastructuren.

Een Canadees gebruikt 329 liter water per dag per persoon, waarvan 65% in badkamers, 20% voor wasmachines, 5% voor de schoonmaak en 10% in de keuken gebruikt wordt.

Ook wat betreft industriële waterzuivering bestaan er kansen voor Vlaamse bedrijven, bv. in de pulp- en papierindustrie. In de olie- en gasindustrie wordt ook gezocht naar technologieën die de uitstoot van broeikasgassen verminderen en de productiviteit verhogen door minder energie te verbruiken. De meeste van deze industrieën bevinden zich in Alberta, waar er zeker geen overvloed is aan water. Technologieën die het verbruik van water verminderen, zijn dus ook erg in trek.

Buitenlandse technologieën moeten geaccrediteerd worden per provincie. In Québec bijvoorbeeld is dat de competentie van het ministerie van Duurzame Ontwikkeling, Milieu en Strijd tegen Klimaatwijziging. Informatie hierover vindt u op de website van het ministerie:

• Procedure voor validatie van technologieën voor drinkwaterbehandeling
• Procedure voor validatie van technologieën voor afvalwaterbehandeling

Informatie- en communicatietechnologie (ICT)

Canada beschouwt de ICT-sector zelf als één van de belangrijkste handelssectoren met de Europese Unie. Canada heeft als doel één van de belangrijkste kennisgeoriënteerde economieën van de wereld te worden en heeft hiervoor al akkoorden met de EU afgesloten. Canada voorspelt zelf een nauwere handel op het vlak van de ICT-diensten na de invoegetreding van het CETA-vrijhandelsakkoord.

De Canadese thuismarkt voor ICT-producten en -diensten wordt geschat op 73 miljard euro in 2016 en staat in voor 4,4% van het bnp. De sector in Canada bestaat uit ongeveer 39.000 bedrijven, vooral kmo's (85% telt minder dan 10 werknemers), en stelt 600.000 werknemers te werk. Slechts een honderdtal bedrijven tellen meer dan 500 personeelsleden. Tien van de grootste ICT-bedrijven (zoals IBM, SAP en Microsoft) hebben allen R&D-activiteiten in Canada. De sector geniet immers van belangrijke fiscale voordelen en heelwat universiteiten focusen op deze sector. 

Software

De Canadese softwareverkopers leggen zich meer en meer toe op het kmo-segment met productlijnen en softwarepakketten die voordien alleen toegankelijk waren voor grote bedrijven. Canada is één van de grootste mobiele software ontwikkelaars in de wereld.

Digital media en gaming

Vooral het multimediasegment is sterk groeiend, o.a. in Montreal en Vancouver. De subsector telt 52.000 jobs en Canada is de 3de grootste videospelontwikkelaar in de wereld met onder andere BioWare en Sandbox Studios als grootste succesverhalen. Een aantal Canadezen keert terug na enkele jaren ervaring in Silicon Valley en creëert start-up bedrijven in de grootste steden, met andere woorden in Ontario, Québec en British Columbia.

De volgende subsectoren of toepassingen lijken de meeste kansen te bieden:

• banking technology,
• security,
• micro-elektronica,
• nanotechnologie,
• digital signal processing,
• multimedia,
• breedbandtechnologie,
• mediatechnologie,
• e-government.