Algemeen

In 2019 werd Mozambique getroffen door 2 orkanen (Idai en Kennedy) die grote delen van het platteland hebben verwoest, alsook in een aantal grote steden belangrijke schade hebben toegebracht. Het IMF en AfDB hebben dan ook alles in het werk gesteld om de meest dringende infrastructuur te herstellen.

De zittende president Filipe Nyusi werd herverkozen in de verkiezingen van oktober 2019. De verkiezingen waren mogelijk na intensieve onderhandelingen met de oppositiepartij van Mr. Ossufo Momade die vroeger ook rebellenleider was van een rebellengroep Renamo. Hoewel er in verschillende steden geweld had plaatsgevonden, is het land nu min of meer stabiel, behalve in de noordelijke provincie Cabo Delgado (dicht bij Tanzania) waar islamitische groeperingen het land onveilig maken.

Mozambique is tot op heden afgesloten van buitenlandse donors, nadat het land in 2016 voor meer dan 2,2 miljard USD schuld had aangegaan, wat niet wordt erkend door de overheid (‘The hidden debt scandal’). De fondsen zouden zijn gebruikt voor persoonlijke verrijking en niet voor een aantal grote projecten in de visindustrie en industriële ontwikkeling. De functionarissen die hierin betrokken zijn, worden internationaal vervolgd maar de overheid is daarom tot op heden volledig uitgesloten van internationale hulp of donorgiften. Het gevolg was dat in 2016 de koers van de munt, de metical, daalde met 1/3de en dat Mozambique de overheidsleningen niet kon terugbetalen.

Het IMF en andere donoren hebben wel in 2019 kredieten vrijgemaakt n.a.v. de 2 orkanen om toch de infrastructuur snel te herstellen. Het gaat over 118 miljoen USD in het kader van het 'Rapid Credit Facility'-programma.

Economisch

Het totale overheidsbudget voor 2020 bedraagt 4,8 miljard euro (met een gepland deficit van 1,5 miljard euro - gelijk aan 33% van het totale budget). De geplande groei van de economie (bnp) is 2,2 %, voor de coronacrisis werd nog een groei van 4,8% verwacht. 

De consumptie zou in 2020 groeien, met een lage inflatie van 5,6% en een verlaagde langetermijnrente van 12,75%. In het noorden van het land zijn offshore enorme gasreserves gevonden, de totale hoeveelheid zou gelijkaardig zijn aan de reserves die Qatar heeft. Deze gasreserves kunnen het land voorzien van deviezen die nodig zijn voor de verdere ontwikkeling. Meer informatie kan gevonden worden op de pagina “kansrijke sectoren” op deze website. 

SWOT-analyse

Sterktes

• Enorme reserves aan gas en kolen, maar buitenlandse investeringen vereist voor de ontginning en exploratie;
• Mozambique heeft voldoende elektriciteitscapaciteit (gas- en waterkrachtcentrales) voor de ontwikkeling van de economie. Zuid-Afrika is de belangrijkste afnemer van deze elektriciteit.

Zwaktes

• De handelsbalans wordt gedomineerd door een aantal megaprojecten, wat het land ervan afhankelijk maakt;
• een zeer zwak onderwijssysteem en een hoog aantal HIV/aids-patiënten maakt de jonge bevolking inefficiënt;
• enorme overheidsschuld (14,78 miljard USD in 2019) in vergelijking met het bbp dat 15,2 miljard bedraagt.

Opportuniteiten

• De enorme gasreserves kunnen het land snel economisch doen ontwikkelen;
• de jonge bevolking – veelal niet tewerkgesteld – geeft een goede arbeidsreserve;
• de infrastructuur kan snel worden ontwikkeld eenmaal de boycot van donoren wordt opgeheven;
• zeer vruchtbaar land voor de ontwikkeling van de agrarische sector.

Gevaren

• Het overheidsbudget zal slechts matig kunnen stijgen eenmaal er een deal is met de internationale schuldeisers;
• corruptie is nog steeds het grootste probleem van het land;
• economische groei is volledig afhankelijk van buitenlandse investeringen – en dan vooral in de gassector;
• ExxonMobil en ENI hebben beiden hun projecten voor de offshore ontginning van gas uitgesteld tot 2021, als gevolg van de COVID-19-crisis en de daaropvolgende lage gas- en olieprijzen. Door deze lage gasprijzen zijn de projecten niet winstgevend.

Nuttige links

• AfDB
• Commonwealth Network