Kunstmatige intelligentie (AI), met name de generatieve soort, is misschien wel de meest voor de hand liggende, onbetwistbare mondiale technologietrend om in 2024 naar uit te kijken. Maar hoe zal dit zich precies in Indonesië afspelen? Reken in ieder geval niet op een lokaal equivalent van ChatGPT, want voor de ontwikkeling daarvan ontbreken de middelen in het land. Dat betekent niet dat AI in het algemeen niet al het dagelijkse leven van Indonesiërs doordrenkt.

Zo gebruiken automatische antwoordsuggesties op Gmail en Google Play al AI op de achtergrond en beschermen zo de gebruikers tegen oplichting en spam. AI en ‘machine learning’ vormt ook de ruggengraat van bedrijven die taxi’s aanbieden. Lokale bedrijven zoals Grab en Gojek vertrouwen op deze methoden om chauffeurs toe te wijzen, routes te plannen en prijzen te bepalen. Veel Indonesische tech. start-ups, zoals edtech Ruangguru en ‘warehousing’ start-up Waresix, maken ook gebruik van de kracht van AI om operationele processen sneller en efficiënter te maken.

Verhoogde AI-acceptatie

Het komende jaar wordt niet alleen verwacht dat meer bedrijven één of andere vorm van AI in hun activiteiten zullen integreren. Ook de opkomst van meer op AI gebaseerde start-ups zoals de chatbot Bahasa.ai. Google's Bard, een rivaal van OpenAI's ChatGPT, is beschikbaar in de Indonesische taal en zal naar verwachting het nieuwste en meest geavanceerde AI-model van Google, Gemini, bevatten. Zulke technologieën die werken in de moedertaal, maken een groot verschil voor miljoenen mensen. Studenten kunnen bijvoorbeeld “Bard met de kracht van Gemini” gebruiken om wiskundige problemen te helpen verklaren. Iemand met basis codeervaardigheden kan de tool ook gebruiken om te controleren of zijn code robuust is en om bugs op te sporen. Daarnaast bouwt de Indonesische regering aan een groot taalmodel voor de Indonesische taal, dat kan dienen als ruggengraat van elke genAI-machine,.

5G verbindingen

Op dit gebied heeft Indonesië nog een inhaalbeweging te maken. Indonesië zit nog in de beginfase van 5G, dat al 10x sneller is dan 4G (momenteel de standaard). Het uitbreiden van 5G-connectiviteit naar meer delen van Indonesië zal een belangrijk thema vormen. Alle grote telecommunicatieaanbieders, van Telkom tot XL en Indosat, oefenen een grote druk uit om hun torens van Glasvezel te voorzien. Want enkel met een glasvezelinfrastructuur kan de wijdverspreide adoptie van 5G werkelijkheid worden en innovaties ondersteunen zoals IoT-aangedreven slimme steden, sneller opladen van elektrische voertuigen (EV’s) en zelfs medische ingrepen over lange afstanden.

HealthTech

Met betere connectiviteit en computing power zullen meer industrieën aanzienlijke, door technologie aangedreven veranderingen zien. Zo zal in de zorgsector de bloei van tele-geneeskunde een grote trend blijven. Roderick Purwana, Managing partner bij East Ventures benadrukt dat dit een focuspunt is van zijn bedrijf dat verder gaat dan alleen traditionele tele-geneeskunde en dergelijke. Samen met het gezondheidszorgfonds lanceerde East Ventures in samenwerking met het ministerie van Volksgezondheid een witboek over hoe genomica Indonesië zal helpen om zich voor te bereiden op de toekomst, waar de nu nog jonge bevolking tegen 2030 snel zal vergrijzen in een gezondheidszorginfrastructuur die nog steeds achterloopt.

Datacenters

Iets wat enigszins onder de radar blijft en mogelijk grote gevolgen heeft, zijn datacenters. Die bevinden zich vaak ver weg van de gebruikers van wie ze de gegevens opslaan. Google heeft bijvoorbeeld 24 datacenters verspreid over de hele wereld, maar meer dan de helft bevindt zich in de VS, en slechts drie in Azië (Singapore, Taiwan en Japan). Dat biedt een kans voor Indonesië: de regering heeft publiekelijk haar ambitie uitgesproken om via Telkom een datacenter-zwaargewicht in Zuidoost-Azië te worden. Een andere belangrijke lokale speler op dit gebied, het beursgenoteerde DCI Indonesië, lanceerde in december het eerste datacenter op zonne-energie in het land als onderdeel van zijn partnerschap met Datacenter Indonesia Sukses Makmur van conglomeraat Salim Group. Marktonderzoeksbureau Mordor Intelligence schat dat de marktomvang van de datacentermarkt in het land jaarlijks met 16,75 procent zal toenemen, van 650 megawatt (MW) in 2024 tot 1.410 MW in 2029, in lijn met de groei van de Indonesische interneteconomie. Indonesië vereist dat bepaalde entiteiten, zoals financiële dienstverleners of overheidsinstellingen, hun gegevens onshore opslaan.

Duurzame Technologie

De groei van duurzame technologie is bijzonder relevant voor Indonesië, niet alleen vanwege de grote kwetsbaarheid van het land voor de gevolgen van klimaatverandering, maar ook omdat het over natuurlijke hulpbronnen zoals nikkel beschikt, die nodig zijn om de groei van de snelgroeiende EV-industrie te stimuleren. Er zal alsmaar meer aandacht komen voor bedrijven die echte, positieve stappen zetten op het gebied van duurzaamheid. Zo lanceerde de GoTo Group in 2020 zijn GoGreener-programma, waarmee gebruikers koolstofkredieten kunnen kopen die zullen worden gebruikt om op verschillende plekken in Indonesië bomen te planten. In november 2023 hadden meer dan 1 miljoen gebruikers aan het programma deelgenomen. Nieuwe bedrijven op het gebied van duurzaamheid die furore maken, zijn onder meer de start-up voor afvalbeheer BuangDisini, het biotechnologiebedrijf Datbiota voor het recyclen van koolstofemissies en Bioniqa, dat een op algen gebaseerde koolstof-afvangtechnologie heeft ontwikkeld. Over het geheel genomen blijft Indonesië meer een volger dan een innovator als het gaat om mondiale technologische trends. Maar dat betekent niet dat Indonesië noodzakelijkerwijs achteroploopt. De vraag is de implementatie en toepassing want op korte termijn zal kennisoverdracht hieromtrent cruciaal zijn. Daarvoor wordt gekeken naar de Indonesische overheid om belangrijke spelers samen te brengen en de scholingsgraad van de lokale bevolking te verhogen.

Bron: The Jakarta Post 6 februari 2024.