In het eerste en tweede kwartaal van 2021 groeide de Amerikaanse economie aan een gezwind tempo van respectievelijk 6,3% en 6,7% op jaarbasis. Het ministerie van Handel meldde eind oktober dat dit in het derde kwartaal nog slechts 2% was, doordat problemen in de wereldwijde toeleveringsketen en een duidelijke vertraging van de consumentenbestedingen de expansie belemmerden.

Door Dow Jones ondervraagde economen hadden verwacht dat het bruto binnenlands product (BBP) met 2,8% zou zijn toegenomen, maar het werd dus nog minder. Het was de langzaamste stijging van het BBP sedert de krimp van 31,2% in het tweede kwartaal van 2020, de periode waarin COVID-19 “ontplofte” tot een wereldwijde pandemie.

Magere groei van consumentenbestedingen

In de periode van juli tot september waren er enorme bottlenecks in de logistiek in de VS én in de rest van de wereld, wat een rem zette op een herstel dat in april 2020 begon na de kortste maar steilste recessie in de geschiedenis van de VS. Tekorten aan arbeidskrachten en een stijgende vraag naar goederen boven diensten verergerden de toeleveringsproblemen nog. Een andere belangrijke factor voor het Q3-cijfer was de zomerse opkomst van de COVID-Deltavariant.

De consumentenbestedingen, reuze-belangrijk omdat ze 69% uitmaken van de Amerikaanse economie van $ 23,2 biljoen, stegen in de meest recente periode met een magere 1,6%, na een stijging van 12% in het tweede kwartaal. De uitgaven voor goederen slonken met 9,2%, vooral door toedoen van een daling van maar liefst 26,2% in de uitgaven voor duurzamere goederen zoals huishoudapparaten en auto's.  De uitgaven voor diensten stegen wel nog met 7,9%, maar ook dat was heel wat minder dan het tempo van 11,5% in het tweede kwartaal.

Economen noemen de jongste groeicijfers over het algemeen een grote teleurstelling. Ze verwachten wel iets van een opleving in het laatste kwartaal van dit jaar, onder meer omdat de autoproducenten meer voertuigen zullen kunnen produceren en verkopen nu de problemen in de wereldwijde toeleveringsketens wat verminderen en omdat de negatieve impact van de snel verspreidende Delta-variant van het COVID-virus hopelijk wat mildert – al zal nog moeten blijken of dat laatste niet te veel wishful thinking is.

Torenhoge inflatie

Door de haperende aanvoer van goederen schieten de prijzen de hoogte in. De inflatie staat momenteel rond het hoogste punt in 30 jaar. Al sinds juni ligt de stijging van de consumentenprijzen, gemeten tegenover 12 maanden eerder, consistent boven 5%. In de voorbije maand oktober kwam de Consumer Price Index (CPI) zelfs uit op +6,2%, het hoogste niveau in 31 jaar.

En de prijsverhogingen zitten in quasi alle producten en diensten. De prijzen voor voeding en voor restaurantbezoek stegen sneller dan ze in decennia ooit gedaan hebben. Zowel nieuwe als tweedehandswagens werder duurder, net als benzine en andere energiekosten, meubelen, woninghuur, medische zorg, et cetera.

De beleidsmakers van de Federal Reserve verwachten wel dat die inflatie-verhitting maar tijdelijk is en volgend jaar zal afkoelen.

Werkloosheidscijfers dalen

De VS-economie telt op vandaag nog steeds 4 miljoen minder jobs dan bij het uitbreken van de COVID-19 epidemie in februari 2020. Maar de werkloosheidsgraad, die door COVID omhoog schoot van 3,5% in februari 2020 naar 14,8% twee maanden later, is inmiddels wel terug gezakt, tot 4,6% in oktober 2021.

De vraag van werkgevers naar werknemers is ongewoon hoog, zeggen economen. Het aantal vacatures ligt bijna op recordhoogte, veel bedrijven kunnen niet genoeg werknemers vinden.

Een hoog personeelsverloop is dé uitdaging. Hoewel veel bedrijven proberen hun personeelsbestand uit te breiden, verliezen ze tegelijkertijd werknemers. De zogenaamde “quits rate”, een meting van het aantal mensen dat hun baan verliet ten opzichte van de totale werkgelegenheid - was in september 3%, een record, zo blijkt uit cijfers van het ministerie van Arbeid die teruggaan tot 2000.

Werknemers voelen zich gesterkt om hun job op te zeggen omdat ze een beter betaalde baan kunnen vinden in de huidige arbeidsmarkt, er is minder stigma over het verlaten van een bedrijf dan in het verleden, en technologie maakt solliciteren op afstand sneller en gemakkelijker.  

Verwachtingen voor 2022

Wat valt er te verwachten voor de rest van 2021 en 2022? De meeste stemmen verwachten dat de groei de komende kwartalen nog behoorlijk sterk zal zijn. De economen van de gerenommeerde zakenbank Goldman Sachs gaan ervan uit dat het BBP-groeicijfer over heel 2021 uiteindelijk zal afklokken op 5,5%, en dat voor 2022 op 3,9%. De Conference Board, een economische  denktank, mikt op 3.8% voor 2022 en 3,0% in 2023.