Huidige situatie

Volgens een recente studie van Deloitte is de veerkracht van de Griekse economie gestegen, van 3,6% naar 6,1%, door een verdubbeling van digitale diensten en telecommunicatiesectoren. Dit zijn ook meteen de interessantste investeringssectoren in Griekenland gevolgd door e-commerce, onderwijs en gezondheidszorg. In 2021 werden 19 miljoen digitale transacties uitgevoerd. In 2018 bedroeg dit nog maar 8 miljoen.

De prioriteiten van de digitale transitie omvatten:

• Digitale educatie, vaardigheden en inclusie
• Digitale gezondheidszorg
• Digitalisatie van ’s
• Digitale transitie en innovatie in het kader van de Green Deal
• Connectiviteit en infrastructuur

De huidige Griekse markt is heel gefragmenteerd. Er bestaan ongeveer 300.000 Griekse ondernemingen, waarvan 95% maximaal 10 werknemers telt. Hierdoor wordt het moeilijk voor hen om de digitale transitie op te volgen. Het is onder andere op deze groep dat het Griekse Recovery and Resilience Plan (RRF) zich richt qua digitalisering.

Ook de digitalisering van de Griekse openbare diensten zit in een stroomversnelling. Momenteel hebben de Grieken toegang tot 1.300 online openbare diensten. In 2020 was dit amper 400. De interconnectiviteit van de overheid vergroot hierdoor en ook samenwerkingen en onderlinge communicatie zijn mogelijk. Er is een nationaal register opgericht rond de procedures en de openbare administratieve processen.

Ongeveer 1/3 van alle data is gezondheidsdata. Veel bedrijven maken al gebruik van deze data, maar hebben behoefte aan uitbreiding. Om dit mogelijk te maken is er ook nood aan een vertrouwenscultuur. Andere onderdelen van deze cultuur omvatten databescherming, security en patient centric diensten. Deze laatste gaat over het feit dat iedereen toegang moet hebben tot de eigen data, zelfs over de grenzen heen. De grootste uitdaging van de digitalisering is de monitoring ervan. Als dit uitgevoerd wordt door een politiek orgaan, dat niet beschikt over de nodige kennis, zal de privésector sneller evolueren dan de openbare sector. De ongelijkheid tussen beide partijen wordt in dit geval enkel groter.

Ongeveer 1,9% van de totale bevolking is geïmmigreerd de voorbije jaren. Dit heeft bijgedragen aan het huidige tekort aan ICT-talenten in Griekenland. Slechts 51% van de Griekse bevolking beschikt over “goede” digitale vaardigheden. Dit is opmerkelijk lager dan het EU-gemiddelde van 67%. De skills-mismatch tussen scholen en de noden van de arbeidsmarkt veroorzaken een nood aan interne bedrijfsopleidingen om geschikt personeel op te leiden. Om de digitalisering zo holistisch en inclusief mogelijk te houden zouden er programma’s moeten komen voor alle leeftijdsgroepen. Hierbij hoort ook de oudere bevolking die, ondanks protesten, niet meer zonder digitale vaardigheden zullen kunnen in de toekomst. 

De veranderingen

De komende jaren zal er veel budget ter beschikking worden gesteld voor de digitale transitie van Griekenland. Het Griekse RRF voorziet 26% van de totale fondsen voor de digitale overgang. Het Europese Horizon 21-27 voorziet €15 tot € 20 miljard en Digital Europe stelt € 7,5 miljard ter beschikking. Verder zijn er ook fondsen beschikbaar via het NSRF.

De breedbandprojecten van de Griekse overheid vorderen minder snel dan verwacht, maar winnen dankzij deze fondsen aan snelheid. Het doel van deze projecten is het creëren van een link tussen alle openbare diensten zonder de privacy te benadelen. 

In 2022 zal de e-file herzien worden. Toegang voor zowel de overheid, dokters en de persoon zelf zal mogelijk zijn in de nieuwe versie. Er zullen echter beperkingen toegevoegd worden. Hierdoor zal bv. een dokter enkel de relevante resultaten consulteren en niet het volledige dossier.

In een verdere toekomst zal personeel in on- en offline retail moeten kunnen werken met verschillende digitale systemen. Verder zullen ze ook in staat moeten zijn tot simpele coderingen. Bij transport zullen e-mobiliteit en e-opslag aan belang winnen en de verdere uitrol van 5G zal de connectiviteit bevorderen. De bediening van een auto zal meer gaan lijken op die van een smartphone. Autonoom rijden zal meer opkomen en kan ook dienen als oplossing voor huidige problemen bij bv. vrachtwagenchauffeurs. Andere opkomende transportmodi omvatten share mobility en alternatieven zoals e-steps.

Recent werd ook een nieuwe arbeidswet, wet 4808/2021, ingevoerd. Deze gaat vooral over het beschermen van de werknemer en telewerk. Griekenland is het derde land dat het “right to disconnect” heeft ingevoerd. De overuren worden beperkt tot vijf uur per week en maximaal drie uur per dag. Verder zal men ook een "digital work card" invoeren. Dit omvat de realtime monitoring van de productiviteit van de werknemer en zijn persoonlijke ontwikkeling.

Succesvolle projecten

Er zijn verschillende succesvolle projecten, onder andere van Samsung en Huawei.

BYTE heeft een digitaal platform voor minder mobiele mensen gecreëerd en doorverkocht aan FraPort (verantwoordelijk voor 14 regionale luchthavens in Griekenland). Dit is een van de eerste human centered platformen in Griekenland.

In 2014 is Samsung samen met de Athens University of Economics & Business, gestart met het project: “Digital Upskilling Initative”. Het is een MBA-programma dat niet beperkt is tot werknemers en studenten; alle geïnteresseerden kunnen deelnemen.

Huawei biedt de ICT-academie aan. Dit programma legt de connectie tussen een studie en een mogelijke job. Momenteel kan deze academie gevonden worden aan de University of Peloponnese en de University of Western Macedonia.

De uitdagingen

Griekenland staat op de 6de plaats als het gaat over plaatsen waar mensen willen wonen. Factoren die dit beïnvloeden zijn het klimaat en de gunstige ligging tussen het Westen en het Oosten. Het staat echter op de 66ste plaats met betrekking tot de nodige infrastructuur om mensen er te laten wonen. Beïnvloedende factoren zijn de laagste netwerksnelheid in Europa, duurdere internet, sociale zekerheidskosten en onduidelijke belastingregimes. Deze zaken moeten aangepakt worden vooraleer internationale talenten of digital nomads naar Griekenland zullen komen.

Het grote gebrek aan digitale vaardigheden moet dringend aangepakt worden. Dit is een wereldwijd probleem wat het aantrekken van internationaal talent nog moeilijker maakt. Hetzelfde geldt ook voor het behouden van deze talenten. De hoge werkloosheidsgraad in Griekenland biedt de opportuniteit tot het re- en upskillen van deze werklozen tot gepaste digitale werknemers.

De digitalisering van de overheid is op de goede weg, maar oudere cases ondervinden moeilijkheden om toe te treden tot deze digitale loop.

Aanbestedingsprocedures rond IT-projecten zullen in de toekomst eenvoudiger worden, maar zijn momenteel nog ingewikkeld en langdurig. Bij deze hervorming zal Griekenland ook rekening moeten houden met de verwachtingen van de EU rond tendering en aanbesteding.

De opportuniteiten

Er zijn een aantal opportuniteiten aanwezig voor Vlaamse bedrijven:

• Gebrek aan IT- en technisch talent is opportuun voor Vlaamse bedrijven en onderwijsinstellingen die wel beschikken over het nodige talent en opleidingen.
• Onderwijsinstellingen uit beide landen kunnen samenwerken aan de curricula en opportuniteiten voor hun studenten creëren om de mismatch van skills te minimaliseren.
• In Megalopolis en West-Macedonië krijgen zowel KMO’s als grote ondernemingen fondsen van het NSFR. 
• Er worden innovatie- en technologiecentrums in Athene en Thessaloniki gecreëerd.
• De ontwikkeling van smart cities creëert ook opportuniteiten, zoals bijvoorbeeld het Ellinikon project. 
• De aanbestedingsprocedures zullen vereenvoudigd worden in de komende jaren, waardoor handel drijven in en met Griekenland makkelijker en efficiënter zal worden.

Conclusie

De digitalisering van Griekenland is in een stroomversnelling geraakt door de pandemie. Het gebrek aan IT-talent zal echter een knelpunt zijn in de komende jaren. De voornaamste opportuniteiten voor Vlaamse bedrijven zijn te vinden in het gebrek aan IT- en technisch talent, de creatie van smart cities, alternatieve transportmodi en groene energie. De vereenvoudiging van de aanbestedingsprocedures zal de handel in Griekenland ook efficiënter maken. 

In december 2021 vond het Digital Economy Forum Greece plaats. Deze video toont u dat digitalisering niet langer een keuze is, maar noodzaak.