U bent hier

  • Home›
  • Nieuws›
  • CORONAVIRUS – De toestand in Polen

CORONAVIRUS – De toestand in Polen

Algemene toestand

Ook Polen werd getroffen door het coronavirus COVID-19. De epidemie en deze maatregelen hebben een impact gehad (en hebben die nog steeds) op de economische activiteiten en op zakenreizen naar Polen.

1. Voorzorgsmaatregelen

Premier Morawiecki kondigde eind april versoepelingen aan die in de maand mei gradueel zullen worden ingevoerd. Een belangrijke voorwaarde voor dit alles is het verder afvlakken van de besmettingscurve. U vindt een overzicht onder "exitstrategie". Tot voor kort waren volgende maatregelen geldig:

  • Hotels mochten enkel klanten ontvangen die op dienst- of zakenreis waren. Arbeidershotels werkten normaal.
  • Winkels in winkelcentra gingen dicht met uitzondering van levensmiddelenwinkels, apotheken, drogisterijen, boekenwinkels, opticiens, stomerijen en banken. In winkels kleiner dan 100 m² werd 1 klant per 15 m² toegelaten, in winkels groter dan 100 m² 1 per 20 m². 
  • DIY-zaken en meubelwinkels groter dan 2.000 m² werden gesloten.
  • Kapperszaken en schoonheidssalons werden gesloten
  • Theaters, musea en galerijen dicht voor publiek (organisatie van repetities en online-evenementen waren wel toegestaan).
  • Bioscopen en cultuurcentra waren dicht.
  • Sportfaciliteiten (zwembaden, sporthallen, fitnesscentra, skipistes e.d.m.) werden voor het grote publiek gesloten, met uitzondering voor beroepssporters.
  • Lessen in basis- en middelbare scholen werden online georganiseerd en ook studenten van hogescholen en universiteiten volgden onlinecolleges, tenzij dit niet mogelijk was (bijvoorbeeld in geval van laboratoriumlessen). Crèches en kleuterscholen waren alleen geopend voor kinderen van medisch personeel en veiligheidsdiensten (politie, leger, brandweer).

Het werd aangeraden om verplaatsingen en familiebezoeken tot een minimum te beperken. 

Het dragen van mondmaskers (bij voorkeur FFP2 of FFP3) is verplicht zowel in algemeen toegankelijke gebouwen als op straat.

Andere maatregelen die van kracht waren:

Openbare ruimte:

  • cafés, pubs en restaurants dicht, maar er mogen wel afhaalgerechten bereid en verkocht worden.
  • openbaar vervoer: slechts 50% van de zitplaatsen of 30% van de gecombineerde zit- en staanplaatsen mogen bezet zijn. 

Evenementen:

  • kerken: 1 persoon per 7 m².
  • bruiloften en familiereünies zijn verboden
  • buitendemonstraties en bijeenkomsten: met max. 5 personen.

Voor het niet-naleven van de maatregelen wordt een boete opgelegd van PLN 5.000 tot 30.000 (ca. EUR 1.200 - 7.100).

Reizen:

Gedetailleerde informatie over coronamaatregelen zijn op de officiële website terug te vinden: https://www.gov.pl/web/koronawirus

2. Exitstrategie

Op 29 april 2021 kondigde de Poolse premier Morawiecki tijdens een persconferentie een aantal versoepelingen aan die vanaf mei geleidelijk zullen worden ingevoerd. De Poolse overheid wijst er wel op dat de versoepelende maatregelen enkel kunnen ingaan indien het aantal infecties onder controle blijft. 

De belangrijkste nieuwe maatregelen zijn:

Vanaf 1 mei ’21

Sport 

Sporten in buitensportfaciliteiten mag opnieuw met een limiet van 50 deelnemers.

Sporten in binnensportfaciliteiten en zwembaden mag opnieuw voor groepen (kinderen en jongeren) mits inachtname van een maximale capaciteitsbezetting van 50%.

Vanaf 4 mei ’21

Cultuur 

Heropening van kunstgalerijen en musea: 1 persoon per 15 m² en inachtname sanitaire maatregelen.

Handel 

Heropening van DIY-zaken, meubelwinkels, winkelcentra: 1 persoon per 15 m² en inachtname van sanitaire maatregelen.

Erediensten

Diensten gaan bij voorkeur in openlucht door. Binnenin gebedshuizen is er een limiet van 1 persoon per 15 m².

Onderwijs

basisscholen: leerlingen in de eerste drie leerjaren volgen les op school, de hogere jaren blijven online-onderwijs krijgen. Klaslokalen moeten verlucht worden tijdens de pauzes en ontsmet tijdens het weekend. 

Vanaf 8 mei ’21

Hotels

Heropening met max. capaciteitsbenutting van 50%. De horeca, kuuroorden en wellnesscentra blijven nog gesloten. 

Vanaf 15 mei ’21

Mondmaskers moeten niet langer gedragen worden in openlucht indien het infectiepercentage per 100.000 mensen onder de 15 daalt. De mondmaskerplicht in binnenruimtes blijft gehandhaafd. 

Horeca 

Heropening terrassen waarbij er voldoende afstand moet zijn tussen de tafels en het aantal personen per tafel beperkt wordt. 

Cultuur

Heropening openluchtbioscopen en openluchttheaters: max. capaciteitsbenutting van 50% en inachtname van sanitaire maatregelen. 

Buitenactiviteiten 

Hieronder vallen o.m. bruiloften en communiefeesten. Er mogen max. 25 personen aanwezig zijn en de sanitaire regels moeten strikt gevolgd worden (voldoende afstand tussen de tafels en beperking van het aantal personen per tafel.

Onderwijs 

Basis- en middelbare scholen:

Hybride leren voor leerlingen uit de 4de tot 8ste klas in het basisonderwijs en voor leerlingen uit de eerste 4 jaren van het middelbaar onderwijs. Klaslokalen moeten verlucht worden tijdens de pauzes en ontsmet tijdens het weekend. 

Sport

Buitensportwedstrijden mogen opnieuw bijgewoond worden door publiek. De max. capaciteitsbenutting bedraagt 25%.

Vanaf 29 mei’21

Horeca

Restaurants mogen opnieuw binnen klanten ontvangen. De max. capaciteitsbenutting ligt vast op 50% en sanitaire maatregelen moeten gevolgd worden.

Binnenactiviteiten

Er mogen max. 50 personen deelnemen en de sanitaire regels moeten gevolgd worden. 

Cultuur

Bioscopen en theaters mogen openen. De max. capaciteitsbenutting is beperkt tot 50% en sanitaire maatregelen moeten gevolgd worden. 

Sport

Sporten in binnensportfaciliteiten en zwembaden kunnen opnieuw door publiek bijgewoond worden. De max. bezetting mag niet groter zijn dan 50% van de capaciteit. 

Sportscholen, fitnesscentra en solaria mogen opnieuw de deuren openen: 1 persoon per 15 m² en sanitaire maatregelen moeten gevolgd worden. 

Onderwijs 

Leerlingen van basis- en middelbare scholen krijgen opnieuw voltijds op school les. 

3. Economie

a. Economische impact

De uitbraak van het coronavirus heeft verschillende economische gevolgen die in Polen gelukkig niet zo sterk doorwegen als in andere landen.

De bedrijven raden hun werknemers aan zoveel mogelijk thuis te werken. De overheid adviseert om zo weinig mogelijk het openbaar vervoer te gebruiken. De scholensluiting heeft een aanzienlijke impact op de economie (gehad), want vele ouders (vooral moeders) die hun werk niet vanuit hun home office kunnen uitvoeren zijn nog steeds genoodzaakt thuis te blijven om voor de kinderen te zorgen.

Vanwege de sluiting van winkels (andere dan levensmiddelenwinkels, apotheken en drogisterijen e.d.m.) werden veel mensen gedwongen werkloos. Dit heeft een negatieve invloed gehad op de Poolse economie .

Er zijn nog geen studies over de evolutie van de koopkracht na de uitbraak van de epidemie. Wel hebben internetwinkels al vanaf het begin van de pandemie een enorme omzettoename geregistreerd. De eerste schattingen van verkoop via traditionele kanalen (vooral in de levensmiddelensector) zijn echter ook positief.

Bedrijven gaan failliet, sluiten of schorsen hun activiteiten. De eerste golf van de coronapandemie heeft in maart 2020 ongeveer 50.000 bedrijven doen sluiten. Deze trend was zichtbaar in de hele eerste helft van 2020. De tweede golf van de pandemie had een minder zware impact op de economie. In december 2020 werden ongeveer 11.000 bedrijven gesloten. Ondanks de pandemie worden er ook nieuwe economische entiteiten geregistreerd. De statistieken zijn echter niet zo optimistisch. In december 2020 werden in Polen 25.000 nieuwe firma’s geregistreerd, in januari 2021 slechts 11,6 % meer.

De werkloosheid is gestegen. In december 2019 bedroeg het geregistreerde werkloosheidspercentage 5,2 %. In maart 2020 was dit opgelopen tot 5,8% en in december 2020 bleek het cijfer verder gestegen tot 6,2%.

Dit zijn de officiële gegevens. Volgens het onderzoek van 'Diagnosis' tijdens de eerste coronagolf, registreerden zich slechts ongeveer 120.000 van de 660.000 werklozen (18%) bij de arbeidsbureaus, terwijl vóór de pandemie het percentage rond 51% lag. Deze trend houdt aan. Zeer weinig mensen krijgen een nieuwe baan door de registratie bij de arbeidsbureaus. De meerderheid van werklozen hoopt werk te vinden via hun vrienden- of familienetwerk.

Bedrijven proberen de moeilijke situatie te overleven door staatssteun aan te vragen.

b. Handelsbelemmeringen

De Poolse economie maakt deel uit van de wereldwijde waarde- en aanleverketen. De grootste afzetmarkten zijn landen die door de coronacrisis economische moeilijkheden ondervinden waardoor ook de Poolse buitenlandse handel in de problemen kan komen. Op dit moment zij er geen officiële analyses beschikbaar.

Naar aanleiding van de coronavirusepidemie werden in Q1 2020 de Poolse grenzen gesloten. Iedereen die de grens passeerde, moest een quarantaine van 14 dagen ondergaan. Dit heeft een zeer negatieve invloed op de handelsbetrekkingen tussen Poolse en buitenlandse bedrijven gehad. Het belemmerde de uitwisseling van arbeidskrachten en maakte de uitvoering van vele projecten onmogelijk. Het verbod werd afgelast in de zomer 2020, maar werd begin november 2020 terug ingevoerd (met quarantaine van 10 dagen).

Er bestaat geen verbod op in- of uitvoer van concrete producten.

Binnen de interne EU-markt mogen er in principe geen handelsbelemmerende maatregelen bestaan. Vindt u dat de overheid van een andere EU-lidstaat tegen dat principe zondigt? Worden de interne marktregels verkeerd toegepast? Dan kan u terecht bij het Enterprise Europe Network. Dit netwerk geeft advies bij klachten van bedrijven tegen andere bedrijven of tegen overheidsadministraties.

c. Relancemaatregelen

Eind maart 2020 werd door president Duda een pakket van wetten ondertekend, genoemd 'Anticrisisschild', ter bescherming van de Poolse economie. De regering wil de Poolse ondernemers economisch steunen zodat ze niet failliet gaan. Sindsdien wordt het wettenpakket regelmatig geüpdatet. Meer informatie hieromtrent vindt u op de officiële website van de Poolse regering: https://www.gov.pl/web/tarczaantykryzysowa 

d. Economische vooruitzichten

Zoals veel andere economieën, wordt de Poolse economie getroffen door de pandemie. Hoe verstrekkend de gevolgen zullen zijn, is nog moeilijk te voorzien.

Volgens een onderzoek van het Pools Economisch Instituut PIE ziet de economische situatie in Polen er als volgt uit:

Omzet, verkoop en financiële situatie van bedrijven
In december 2020 boekte 48% van de bedrijven een lagere omzet in vergelijking met november. In januari 2021 zagen 52% van de bedrijven hun verkoopcijfers afnemen en slechts 14% van de bedrijven verwachtte een omzetstijging. In dezelfde periode registreerde 35% van de ondernemingen een daling van het aantal nieuwe bestellingen op maandbasis, terwijl de orders bij iets meer dan de helft van de bedrijven (53%) stabiel bleven.

De meeste bedrijven (57%) verklaren dat ze gedurende een periode van meer dan drie maanden hun financiële liquiditeit hebben gehandhaafd, waardoor ze kunnen blijven functioneren. Slechts 6% van de ondernemingen gaf aan niet over voldoende middelen te beschikken om zelfs maar een maand actief te kunnen blijven. Bovendien handhaafde 79% van de bedrijven in december 2020 het financieringsniveau van de activiteiten met externe middelen.

Arbeidsmarkt
Ondernemers die hun activiteiten niet moesten verminderen, beoordelen de situatie op de arbeidsmarkt veelal positief. In december 2020 was 78% van de bedrijven van plan om de werkgelegenheid en lonen in de komende drie maanden ongewijzigd te laten. Bedrijven zijn vaker van plan om mensen in dienst te nemen (13%) en loonsverhogingen te geven (9%) dan om te ontslaan (9%) en lonen te verlagen (6%). 

Investeringen en productiecapaciteit
72% van de ondernemingen gaf aan voldoende productiecapaciteit te hebben in relatie tot de orderportefeuille. Eén op de vijf respondenten wees op een te grote productiecapaciteit met de verwachte veranderingen in de vraag, en amper 8% van de bedrijven lieten optekenen dat ze met een tekort aan capaciteit worstelden. 

49% van de bedrijven gaf aan niet geïnvesteerd te hebben in Q4 2020, terwijl 24% van de ondervraagde bedrijven dit wel gedaan hadden. 

e. Opportuniteiten op korte termijn

  • productie van antivirus- en beschermingsmiddelen (materiaal voor productie van mondmaskers, antibacteriële gels, e.d.m.);
  • e-commerce: de huidige situatie zet consumenten aan om online te kopen waardoor internetwinkels een steeds grotere omzet noteren;
  • bouw: de meeste projecten worden verder uitgevoerd; 
  • voedingssector: restaurants en cafés zijn gesloten en hun activiteiten werden tot takeawaydiensten beperkt. Toch is de vraag naar specialiteiten niet drastisch gedaald en schroeven consumenten hun thuisverbruik niet terug (kans voor Vlaamse bedrijven). De uitvoer van Poolse producten blijft stabiel vanwege een relatief lage koers van de złoty.

f. Opportuniteiten op lange termijn

Nog moeilijk te bepalen.

4. Nuttige links

Officiële instellingen websites

Medische infrastructuur

Statistieken

5. Dossier Coronavirus

Het coronavirus heeft een wereldwijde impact, niet alleen op de gezondheid maar ook op de economie. Ook uw export kan hiervan gevolgen of zelfs hinder ondervinden.

FIT monitort de risico's dagelijks en ons buitenlands netwerk informeert u over alle implicaties voor Vlaamse exporteurs op hun internationale activiteiten.

In het dossier Coronavirus vindt u een aantal nuttige tips, adviezen en inzichten in de economische impact van de verspreiding van het virus op internationaal ondernemen.

Met vragen over internationaal ondernemen in tijden van Corona, kan u terecht bij exportadvies-corona@fitagency.be.

4 mei 2021