Disclaimer: Deze tekst is gebaseerd op een eerste analyse van het “EU-VK handels- en samenwerkingsakkoord” en is met de grootste zorg samengesteld. Dit bericht is onderhevig aan aanpassingen en zal geactualiseerd worden van zodra wij over meer informatie beschikken.
 

Het is zover. Na 9 maanden onderhandelingen hebben de EU en het VK op de valreep op 24 december een akkoord bereikt over hun toekomstige relatie. Zelfs met dit akkoord zullen er grote veranderingen zijn want het VK verlaat de interne markt en de douane-unie. Het verdrag maakt een einde aan het vrije verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal tussen beide partijen. Deze week worden de laatste procedures nog doorlopen, waarna het akkoord in werking treedt vanaf 1 januari.

Het “handels- en samenwerkingsakkoord” bestaat uit verschillende luiken. Hieronder lichten we enkele elementen toe die voor uw bedrijf van belang kunnen zijn:
 

1. Handel in goederen

Vanaf 1 januari krijgen onze ondernemingen sowieso te maken met douaneformaliteiten en voedselveiligheidscontroles.

De EU en het VK hebben beslist om nultarieven te hanteren en zullen geen invoerquota’s toepassen voor het merendeel van de goederen. Voor tonijn in blik en bepaalde aluminiumproducten gelden er wel quota. Meer informatie vindt u terug op pagina 471 van het akkoord.

Let wel, bedrijven zijn niet zomaar vrijgesteld van invoertarieven. Om het nultarief te bekomen, moet u aantonen dat uw goederen aan de oorsprongsregels voldoen. Dat wil zeggen dat de goederen in de EU of het VK verkregen of geproduceerd moeten zijn of voldoende bewerkt of herwerkt worden. Een dergelijk bewijs kan geleverd worden aan de hand van zelf-certificatie via het “Registered Export System” (REX). Een REX-registratie is enkel nodig voor zendingen boven 6000 euro. Indien u hiervoor nog niet geregistreerd bent bij de douane, dient u eerst een aanvraagformulier in te vullen en op te sturen. Meer informatie vindt u via deze link.

Eens u voor REX geregistreerd bent, kan u bewijzen dat uw goederen van EU-preferentiële origine zijn door een attest van oorsprong toe te voegen bij uw douaneaangifte in het VK. De tekst hiervoor is terug te vinden in het akkoord op pagina 482 en kan aan de factuur of een ander document toegevoegd worden. U dient ook een leveranciersverklaring toe te voegen (indien nodig). De tekst daarvoor is terug te vinden op pagina 479 van het  akkoord.

Als exporteur heeft u ook de verplichting om deze bewijzen voor een periode van vier jaar bij te houden. Dit systeem van zelf-certificatie is een administratieve vereenvoudiging, maar legt de volledige verantwoordelijkheid voor het correct toepassen van de oorsprongsregels bij het bedrijf. Daarnaast is ook het gebruik van “importer’s knowlegde” toegelaten, waarbij de importeur de preferentiële oorsprong van zijn import claimt in plaats van de exporteur. De importeur draagt dan de verantwoordelijkheid en moet de preferentiële oorsprong van de import ook kunnen bewijzen.

Het akkoord voorziet “bilaterale cumulatie”. Bedrijven mogen onderdelen en materialen “cumuleren” – dat wil zeggen dat onderdelen van Britse oorsprong die in de EU verwerkt worden, aanzien worden als onderdelen van Europese oorsprong (en vice versa). Op die manier wordt het gemakkelijker om aan de voorwaarden te voldoen om vrijgesteld te zijn van invoerrechten. De oorsprongsregels vindt u in “ANNEX ORIG-2: PRODUCT SPECIFIC RULES OF ORIGIN” vanaf pagina 423 van het akkoord. Deze bijlage voorziet een lijst van de voorwaarden per goederencode.

Daarnaast worden bepaalde douaneprocedures vereenvoudigd. Zo is er overeengekomen dat elkaars geautoriseerde marktdeelnemers (“Authorised Economic Operator” of AEO) worden erkend. Meer informatie hierover via deze link.
 

2. Normen en certificatie

Er is geen wederzijdse erkenning van de conformiteitsbeoordelingen overeengekomen. Concreet wil dit zeggen dat, indien uw producten in de EU door een aangemelde instantie (“notified body”) zijn gecertificeerd, u deze procedure in het VK zal moeten laten uitvoeren door een Brits controleorgaan om de nodige UKCA-markering te verkrijgen. Voor de meeste producten wordt CE-markering erkend tot 1 januari 2022, vanaf dan zal UKCA-markering verplicht zijn. Meer informatie hierover vindt u op de website van de Britse overheid.

Voor sommige sectoren zijn er een aantal specifieke regelingen getroffen, zoals bijvoorbeeld voor motorvoertuigen (p. 487), geneesmiddelen (p. 492), chemische stoffen (p.504), biologische producten (p. 507) en de handel in wijn (p. 515).
 

3. Gelijk speelveld

De EU en het VK zijn afspraken overeengekomen om een gelijk speelveld (“level playing field”) te behouden en zo oneerlijke concurrentie tegen te gaan. Beide partijen verbinden zich ertoe hun  huidige arbeids-, sociale- en milieunormen niet te verlagen. Er is ook een duidelijk kader uitgewerkt waarbinnen staatssteun kan gegeven worden.
 

4. Korte zakenreizen

Er zijn regelingen getroffen om korte zakenreizen mogelijk te maken zonder visum. De lijst met activiteiten waarvoor dit mogelijk is, vindt u terug op pagina 745 van het akkoord. Het gaat bijvoorbeeld over het deelnemen aan beurzen, het bijwonen van vergaderingen of het uitvoeren van herstellingen. De toegestane verblijfsduur bedraagt maximaal 90 dagen per periode van zes maanden. Wilt u langer in het VK verblijven en/of werken of wilt u een activiteit uitvoeren die niet in de lijst hierboven vermeld staat, dan heeft u een arbeids- en/of verblijfsvergunning nodig. Via deze tool kan u nagaan of u een visum nodig heeft.
 

5. Gegevensbescherming (GDPR)

Er is een verklaring afgelegd om de hoge niveaus van gegevensbescherming te handhaven. De EU neemt zich voor om een adequaatheidsbeslissing te nemen. Dit wil zeggen dat Vlaamse bedrijven op dit ogenblik geen extra stappen moeten ondernemen om de gegevens te beschermen die vanuit de EU naar het VK gestuurd worden.

Wij doen er alles aan om brexitready.be zo snel mogelijk te actualiseren. Bedrijven kunnen – ook tijdens de kerstvakantie - met hun vragen terecht bij het brexit-team via brexit@fitagency.be. Heeft u vragen over andere thema’s dan export? Dan kan u terecht op de koepelwebsite van de Vlaamse Overheid.

De integrale tekst van het “EU-VK handels- en samenwerkingsakkoord” en overzichtelijke informatiefiches vindt u op de website van de Europese Commissie.