De ondernemingen in Vlaanderen exporteerden in 2021 voor maar liefst € 380,5 miljard aan goederen. Dat was ruim € 50 miljard extra of 27,6% hoger dan het vorige hoogterecord uit 2018 (€ 329 miljard). 2019 en vooral 2020 waren nog sombere exportjaren gebleken, maar de schade bleef al bij al beperkt tijdens het eerste covidjaar (-8,2%). Heel wat factoren hebben bijgedragen tot deze enorme stijging.
Eerst en vooral was er de algemene economische heropleving na een donker covidjaar als 2020. Dat had zijn weerslag in de vorm van prijsstijgingen voor heel wat producten. Tot slot bracht covid eveneens een Vlaamse exportboost van vaccins met zich. Wereldwijd bleek Vlaanderen een van de belangrijkste regio’s waar ontwikkeling, productie én export van covidvaccins excelleerde. 
Ook aan de importzijde bracht 2021 een nieuw recordbedrag, want de Vlaamse jaarinvoer ging 34,7% hoger dan in 2020 tot € 378,8 miljard. Het Vlaamse aandeel in de totale Belgische goederen export klokte in 2021 af op bijna 82%.

Doorheen 2021 zag het er al naar uit dat de Vlaamse jaaruitvoer de vorige recordwaarde van 2018 flink scherper zou stellen. Het was immers sinds de crisis van 2009 geleden, dat de Vlaamse uit- en invoer ononderbroken — een volle tien maanden lang — fors bleef vooruitgaan.
Chemie en farma (+42%; nog meer bij farma dan bij chemie) bleven met afstand aan kop van de rangschikking van de Vlaamse sectorale exportportefeuille. Door de stijgende vraag en de prijsschommelingen kwam de sector minerale brandstoffen en energieproducten, die 76% meer export bij mocht schrijven in 2021, op de tweede plaats terecht, net boven machinebouw, waarvan de uitvoer 11,5% vooruitging.

De uitvoerwaarde van de automobielsector – nog altijd onze vierde exportpost — kende in 2021 dan weer een moeilijker verloop (+1,9%). Enerzijds was dat een gevolg van tekorten van diverse onderdelen, anderzijds wijst de NBB er op dat sommige Europese autoproducenten, die voorheen auto's aangaven voor uitvoer die via België naar de Britse markt werden doorgevoerd, er nu voor kozen de douanedocumenten voor de uitvoer op te stellen in het land van productie. Het VK was sinds jaar en dag onbetwist de 1 Vlaamse uitvoerbestemming nr. 1 voor transportmaterieel, maar in 2021 is die uitvoer steil teruggevallen met bijna 5 miljard euro, waardoor het VK plots pas de vijfde uitvoerbestemming voor betrokken sector werd.

In 2021 is niet alleen de Vlaamse export krachtig vooruitgegaan, ook die van alle EU-exporteurs lichtte over heel de lijn felgroen op.
Met de 27,6% exporttoename die bij een regio als Vlaanderen op het bord kwam, hoeft het helemaal niet onder te doen voor zijn eerstelijnsconcurrenten, wel integendeel; het presteerde zelfs beter dan het gemiddelde van de globale EU-uitvoer (+18,93%).
Vlaanderen lag qua exportverloop ook vóór op de meeste andere EU-exporteurs. Onder hen niet de minste trouwens, zoals Duitsland (+14,12%), Nederland, dat net geen 20% exportgroei haalde (+19,95%), Italië (+18,21%), Frankrijk (+15,84%), Spanje (+20,68%), Polen (+19,49%), Tsjechië (+14,30%), Oostenrijk (+15,63%) en Zweden (+17,91%).
Betere cijfers boekten we ook dan Denemarken (+11,21%), Ierland (+1,71%) én het Verenigd Koninkrijk (+9,46%), dat we als "derde land" toch nog even opnemen in de vergelijking.

Ondanks het feit dat de Vlaamse jaarinvoer in 2021 iets feller steeg (+34,7%) dan de uitvoer (+27,6%), helde de handelsbalans met 1,7 miljard euro over in ons voordeel. Door de prijsstijgingen van energieproducten (die we vooral importeren) in 2021, lag het overschot uiteraard wel een pak lager dan het surplus in 2020 (17,1 miljard euro).

Qua export, noteerde Vlaanderen van alle Belgische regio’s het hoogste stijgingpercentage, waardoor meteen ook het Vlaamse aandeel in de Belgische totaaluitvoer wat toenam tot 82%. De inbreng van Wallonië (export +19,7%) in de nationale uitvoer beliep 15,8% , terwijl Brussel (export +2,7%) instond voor de resterende 2,2%.

Terloops moet er ook op gewezen worden dat de combinatie van de covidpandemie (met nationale en internationale lockdowns), de lange weg naar de Brexit en een wereldwijde recessie (inclusief sterke verstoring van de toeleveringsketen) de voorbije jaren voor meer volatiliteit hebben gezorgd in de internationale handelsstatistieken. Het blijft voorlopig dan ook uiterst moeilijk om dat gecombineerde effect te ontwarren en apart te analyseren.

Tot slot moet ook gezegd dat dit rapport het verloop van de Vlaamse buitenlandse handel onder de loep neemt in 2021, dus vóór de recentste crisis in Oekraïne. De allereerste effecten van de oorlog in Oekraïne op de internationale handel zullen pas af te lezen zijn uit de Belgische uit- en invoerdata in februari / maart 2022, die de NBB pas in april / mei publiceert.