Veel Russische steden worden gekenmerkt door een groot aantal verlaten en bouwvallige industriële sites die soms midden in de stad liggen. Moskou maakt nu volop werk van stadsontwikkelingsprojecten. 

In Moskou worden de talrijke verouderde industriele zones uit de Sovjettijd aan een sneltempo gesaneerd en omgetoverd tot moderne multifunctionele ruimtes. De eens zo bekende ZIL (vrachtwagens) en Hamer & Sikkel (staal)fabrieken werden vervangen door kantoren en horeca en op de enorme terreinen werden woningen en sociale faciliteiten gebouwd waardoor heel wat nieuwe werkgelegenheid gecreëerd werd. Het Britse architectenbureau LDA Design nam de vormgeving van de vernieuwde Hamer & Sikkel-site op zich. Er kwam een modern residentieel complex, een cultuurcentrum, een ziekenhuis, horeca- en retailzaken en een park.

Moskou is zeker niet de eerste wereldstad die werk maakt van de herbestemming van haar industrieel erfgoed. Het was echter pas in 2017 dat een wettelijk kader werd gecreëerd dat de ontwikkeling van deze ongebruikte zones mogelijk maakte.

De laatste drie jaar heeft de stad een grondig overzicht gemaakt van de status van alle industriële zones die samen ruim 15.000 hectare innemen. Sommige locaties worden ingenomen door operationele bedrijven, andere kregen een alternatieve bestemming en een derde van de zones was vrij. Dit komt overeen met 5.400 ha waarvan 2.000 ha meteen geschikt is voor herbestemming.

Vooraleer een herbestemming mogelijk is, moet men in Rusland 14 verschillende soorten toestemming krijgen. Dit was vroeger een enorme struikelblok waardoor de terreinen ongebruikt bleven liggen. De stad nam echter deze taak op zich om zo de landeigenaren te helpen met het aantrekken van nieuwe investeerders. Zo werden onlangs twee contracten getekend met investeerders om de voormalige industriele zones Oktjabrskoje Pole en Korovina te (her)ontwikkelen. Tegen 2027 zal men van Oktjabrskoje Pole een aangename plaats maken waar mensen zowel kunnen wonen als werken. Dit alles komt in de plaats van een vervallen fabriek die 6 ha in beslag neemt. Er komt een Higttech Park, residentiële gebouwen met bijbehorende infrastructuur zoals kindertuinen, scholen, een ziekenhuis en parkeergelegenheid. Het hele project zal 173.000 m² in beslag nemen en 500 werkplaatsen scheppen. De investering bedraagt 14 miljard roebel.

In de plaats van de Korovino industriële zone komt er tegen 2035 een nieuw zakencentrum met moderne infrastructuur waarbij een oppervlakte van 35 ha zal worden gesaneerd. De oppervlakte van de gebouwen zou tot 600.000 m² kunnen oplopen. De totale investering zal 40 miljard roebel bedragen, maar men rekent op een jaarlijkse belastingsinkomst van 3,8 miljard roebel waardoor het project als rendabel kan worden beschouwd. Men verwacht dat de gerenoveerde zone werk zal bieden aan 13.000 mensen.

In 2020 werd bovendien beslist dat de industriele zones Bratsevo, Chertanovo, Juzjnoj Butovo en Altufjevskoje Sjosse zullen worden gesaneerd en opnieuw ontwikkeld. Op een oppervlakte van 60 ha zullen, buiten zakencentra, ook residentiële gebouwen voorzien van de nodige infrastructuur neergezet worden. De investering in deze zones wordt geschat op 82 miljard roebel en de implementatie zou moeten beginnen in de tweede helft van 2021. 

Het mechanisme voor industriële herontwikkeling kan ook ingezet worden voor andere gebieden die momenteel niet efficiënt gebruikt worden zoals, onafgewerkte sites. Elk van deze sites wordt geïnspecteerd door de bevoegde instanties in navolging van de "Urban Planning Code of the Russian Federation". Hierdoor kunnen onafgewerkte gebouwen die het uitzicht verstoren ofwel afgewerkt of afgebroken worden. Een concreet voorbeeld is een onafgewerkte bouw van 0,68 ha in de Nikulinskajastraat. Deze bouw staat er al 16 jaar waardoor ingrijpen nodig was. De stad plant hier kantoren met een totale oppervlakte van 20.400 m² waardoor er eindelijk een bestemming wordt gegeven aan een plaats die voordien stond te verkommeren. De investering bedraagt 1,6 miljard roebel waarbij de stad een jaarlijkse belastingsinkomst van 175,8 miljoen roebel verwacht. Hierdoor zullen meer dan 600 nieuwe jobs gecreëerd worden.

In totaal besloot de stadsplanningcommissie in 2020 om 23 sites een nieuwe bestemming te geven waarbij de ongebruikte en verlaten gebieden terug in de stad geïntegreerd worden. Het ontwikkelingsprogramma voorziet de sanering van meer dan 100 andere sites die samen meer dan 37 miljoen m² aan huisvesting zullen genereren en werk zullen bieden aan 500.000 mensen. Dit illustreert de omvang van het programma. 

Het hoeft geen betoog dat deze enorme investeringen ook mogelijkheden bieden voor Vlaamse aanbieders van technologie, knowhow en (bouw)materialen. Immers, de (Russische) bedrijven die de tenders winnen maken gebruik van (onder)aannemers die vaak een beroep doen op buitenlandse bedrijven voor de realisatie van hun project.