Pas gepubliceerde cijfers van het Japanse ministerie van landbouw, tonen aan dat het land steeds minder in zijn eigen voedselbevoorrading kan voorzien. Eind maart 2018 stond de Japanse zelfvoorzieningsratio op 37%, terwijl dit in 1965 nog 73% betrof.

In het Japanse landbouwbeleid is rijst het belangrijkste basisproduct, wat af te leiden valt aan een zelfvoorzieningsratio van 97%. Eieren volgen met 96%. Aardappelen en groenten halen nog respectievelijk 73% en 77%.
Hoewel Japan meer dan 1.000 vissershavens telt, kent de zelfvoorziening van vis een dramatische achteruitgang van 100% in 1965 naar 55% in 2018

Voor andere producten is het land grotendeels afhankelijk van buitenlandse import:

• kippenvlees 36% import
• varkensvlees 52%
• rundsvlees 64%
• fruit 62%

Helemaal dramatisch wordt het voor sojabonen, gerst en tarwe, waar het land voor meer dan 90% van zijn behoefte van import afhankelijk is.

Nochtans lijkt het Japanse landbouwersbestand op het eerste zicht springlevend. Tussen 2004 en 2018 steeg het aantal landbouwers met 16% tot 203.000, een heel verschil met de EU waar het aantal met 31,7% terugliep. Je zou dus denken dat de Japanse landbouw een bloeiende sector is. Waarom dan die dalende trend in de zelfvoorziening van landbouwproducten?

De realiteit is prozaïsch: in 2004 was de grote meerderheid (85,3%) van de Japanse landbouwers jonger dan 60 jaar. 14 jaar later is de meerderheid (53,7%) ouder dan 60jaar. 15,3% is zelfs ouder dan 70 jaar. Met andere woorden, eerder dan met pensioen te gaan, zijn de Japanse landbouwers blijven doorwerken.

De reden is simpel: gebrek aan opvolgers. In 2004 bestond de volgende generatie landbouwers, leeftijd onder de 35 jaar, uit minder dan 10.000 personen; ¼ van het aantal van 20 tot 30 jaar eerder. En de situatie wordt er niet beter op. In 2018 waren slechts 5000 landbouwers jonger dan 35.

De oudere generatie landbouwers, die ondertussen de meerderheid vormen, proberen ongetwijfeld hun voorouderlijke velden goed te onderhouden. Maar of ze bereid zijn om zwaar te investeren in bijkomende efficiëntie en productiviteit is maar de vraag. De dalende zelfvoorzieningsgraad van Japan doet vermoeden van niet.

Bronnen :

Japanse Ministerie van Landbouw, Bosbouw en Visserij, 平成 30 年度食 料 需 給 表 (Informatie over de voedingsmarkt van fiscaal jaar 2018), 6 augustus 2019, www.maff.go.jp/j/press/kanbo/anpo/190806.html.

Japanse Ministerie van Landbouw, Bosbouw en Visserij, 農業経営改善計画の営農類型別等の認定状況 (Accreditiestatus voor de herstructurering van agrarisch management per type landbouwbedrijf), 16 oktober 2018, www.maff.go.jp/j/tokei/kouhyou/nintei/index.html.

Eurostat, Farmers and the agricultural labour force – statistics, november 2018, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/pdfscache/73320.pdf.