In het zuiden van Californië, op zo’n 60 kilometer van de Mexicaanse grens, ligt een almaar krimpend en opdrogend zoutmeer, de Salton Sea, die door sommigen het “Saudi-Arabië van lithium” wordt genoemd. Het zoute water (“brine” ofte brijnwater) in de ondergrond bevat er immers enorme hoeveelheden lithium. En lithium, dat weet u, wordt gebruikt in batterijen voor - onder meer - elektrische wagens. Met de wereldwijd fors toenemende vraag naar elektrische voertuigen groeit ook de vraag naar lithium navenant.

Momenteel komt ’s werelds aanvoer van lithium voornamelijk uit China, Australië en een driehoek die zich uitstrekt over delen van Argentinië, Chili en Bolivië. Maar de Verenigde Staten willen zo snel mogelijk hun eigen productie van lithium opdrijven – net als hun lokale productie van elektrische voertuigen. Geen betere plek daarvoor dan Californië, de staat waar momenteel zowat de helft van alle elektrische wagens in de VS rondrijden.

Onderzoeksbureau SRI International berekende in 2020 dat de Salton Sea jaarlijks zowat 600.000 ton lithium zou kunnen opleveren, acht maal meer dan wat de totale wereldwijde productie van het goedje in 2019 bedroeg. Californië zou op termijn voor zo'n 40% van de wereldwijde productie kunnen tekenen.

Warren Buffett en General Motors zijn aan boord

Een aantal bedrijven lijkt klaar om ontginningsinstallaties te bouwen die er op een commercieel rendabele manier lithium gaan winnen.

Rondom de Salton Sea zijn er vandaag 11 geothermische installaties die al decennialang het door magma verhitte brijnwater uit honderden meters diepe putten naar boven halen en omzetten in stoom en elektriciteit. Daar tegelijk het lithium uithalen lijkt evident, maar wordt bemoeilijkt doordat het brijnwater ook andere stoffen en metalen bevat waarvan sommige moeilijk te scheiden zijn van lithium – vooral sodium, dat zich chemisch erg vergelijkbaar gedraagt.

Maar minstens drie maatschappijen zeggen hun technologie op punt te hebben. Autobouwer General Motors heeft zopas, begin juli, geïnvesteerd in het project van één van die drie pioniers, Controlled Thermal Resources, dat tegen 2024 lithium gaat leveren aan GM. Ook Berkshire Hathaway Energy Co., een firma uit het imperium van superbelegger Warren Buffett, heeft z'n extractieproces klaar om op te schalen, en kreeg recentelijk daartoe een subsidie van het US Department of Energy. En de derde, EnergySource Minerals LLC, is al een paar jaren bezig met een testproject aan de Salton Sea en rekent erop tegen eind 2023 te kunnen beginnen met de commerciële productie van zo’n 20.000 ton lithium per jaar. 

Naar analogie met die andere Valley, meer noordelijk, aan de San Francisco Bay, hopen lokale politici in Californië van deze zuidelijke regio een immense “Lithium Valley” te kunnen maken, waar batterijproducenten, auto-constructeurs en aanverwante industrieën zich komen vestigen, en er kunnen draaien op milieuvriendelijke geothermische energie. Een plan dat de hoge werkloosheid in dit woestijngebied - die zelfs voor de corona-pandemie opliep tot 15% - zou terugdringen.

Zo’n Lithium Valley zou ook perfect aansluiten op de klimaatambities van Californië, met onder meer de recente beslissing van gouverneur Gavin Newsom om tegen 2035 de verkoop van nieuwe wagens die op benzine of diesel rijden te doen uitdoven, en alleen nog zero-emission vehicles te laten verkopen. (E.P.)