Opwaartse groeitrend gestuit

De pandemie van het coronavirus heeft het opwaartse groeitraject van de Griekse economie gestopt. In 2019 groeide het bbp met 1,9%, voornamelijk door de uitvoer van goederen en diensten, als gevolg van een aanzienlijke stijging van de inkomsten uit toerisme en scheepvaart. In het eerste kwartaal van 2020 daalde het reële bbp echter met 0,9% op jaarbasis en met 1,6% in vergelijking met het vierde kwartaal van 2019. Het negatieve groeiresultaat voor het eerste kwartaal van 2020 was voornamelijk het gevolg van de lage particuliere consumptie en investeringen. De bijdragen van de openbare consumptie en de netto-uitvoer waren daarentegen positief.

De succesvolle beheersing van de pandemie in Griekenland, de geleidelijke opheffing van de lockdownmaatregelen sinds begin mei, de expansieve en belangrijke fiscale maatregelen van de regering en de uitgebreide maatregelen van de EU-instellingen, waaronder fiscale, monetaire en regelgevende interventies, zullen naar verwachting de impact van COVID-19 op de economie in 2020 verzachten en tot herstel in 2021 leiden. Volgens het basisscenario van de Bank of Greece zal de economische activiteit in 2020 naar verwachting met 5,8% inkrimpen en in 2021 herstellen, met een groei van 5,6%, terwijl het primaire saldo van de overheid in 2020 naar verwachting een tekort van meer dan 4,0% van het bbp zal vertonen als gevolg van de sterke vertraging van de economische bedrijvigheid en de door de regering genomen budgettaire maatregelen.

De momenteel beschikbare gegevens en conjuncturele indicatoren wijzen op een aanzienlijke inkrimping van de economische activiteit in het tweede kwartaal en het jaar als geheel, maar zijn in overeenstemming met de verwachtingen van de Bank of Greece.

Risico's en onzekerheden

De prognoses zijn onderhevig aan aanzienlijke neerwaartse risico's en onzekerheden. Eerst en vooral is de achteruitgang in de toerismesector wellicht sterker dan nu wordt verwacht. Een tweede golf van de pandemie zou het wereldwijde en binnenlandse herstel doen ontsporen en de begrotingsprestaties verslechteren. Bovendien zou een heropleving van de vluchtelingencrisis ook negatieve gevolgen kunnen hebben voor het toerisme. De uitvoering van het door de Commissie aangenomen voorstel over het "Next Generation EU"-instrument vanaf 2021 en de vroege ontdekking van een vaccin voor COVID-19 zijn sterke opwaartse kansen.

Ondanks de risico's en onzekerheden in deze prognose blijft Bank of Greece optimistischer in vergelijking met andere instellingen met betrekking tot de basisprojectie voor 2020. Zo voorspelt de Europese Commissie een krimp van 9% in 2020 voor de Griekse economie in haar zomerprognose (neerwaarts herzien van 9,7% in de voorjaarsprognoses).

Bank of Greece hoopvol gestemd over heropleving economie ...

Bank of Greece verwacht om de volgende redenen een mildere inkrimping in Griekenland ten opzichte van het eurogebied:

• De succesvolle beheersing van de pandemie in Griekenland. Onderzoek heeft aangetoond dat hoe beter een land een pandemie onder controle houdt, hoe sneller het herstel van de economie plaatsvindt.
• De Griekse economie had een sterk positief momentum vóór het uitbreken van de crisis: het verwachte groeipercentage vóór de pandemie was 2,4% en 2,5% voor Griekenland, tegenover 1,1% en 1,4% voor het eurogebied voor respectievelijk 2020 en 2021 (december 2019). Het groeipercentage van het eerste kwartaal van 2020 was -0,9% voor Griekenland en -3,1% voor het eurogebied (jaar-op-jaar).
• De omvang van het toerisme is niet zo groot als in het verleden door veel analisten werd aangenomen. Uit onderzoek van de Bank of Greece blijkt dat het directe aandeel van toerisme in het bbp 6,8% bedraagt. Als we de indirecte bijdrage aan het bbp optellen, bedraagt ​​het aandeel van het toerisme in het bbp ongeveer 10% (uit eerder onderzoek is gebleken dat de totale bijdrage van het toerisme tussen 10% en 20% van het bbp bedraagt).
• De industriële sector presteerde relatief beter in vergelijking met het eurogebied. De industriële productie in Griekenland groeit sinds medio 2016 gemiddeld sneller dan in het eurogebied. Sinds januari 2020 was de daling van de industriële productie in het eurogebied driemaal hoger dan in Griekenland.
• Griekenland had relatief sterkere indicatoren in vergelijking met het eurogebied wat betreft zowel hun momentum vóór het uitbreken van de pandemie als hun prestaties in de afgelopen maanden: de economische sentimentindicator kelderde als gevolg van de pandemie maar hield beter stand dan in het eurogebied; het begon ook op een hoger niveau. Het consumentenvertrouwen blijft relatief hoog op het niveau van begin 2019.

... maar uitdagingen blijven groot

De pandemie zal sommige van de bestaande problemen (de hoge overheidsschuld, de hoge werkloosheid, de hoge NPL-ratio en de grote investeringskloof) als gevolg van de schuldencrisis van de jaren 2010 aanzienlijk verergeren.

Deze problemen dragen verdbij aan de uitdagingen waarmee de Griekse economie al wordt geconfronteerd en die haar langetermijnvooruitzichten belemmeren:

• een laag structureel concurrentievermogen;
• de langzame digitalisering van de economie;
• een hoge mate van belastingontduiking;
• de braindrain;
• klimaatverandering en de kosten van de overgang naar een koolstofarmere economie;
• de migratie- en vluchtelingencrisis;
• een verwachte demografische achteruitgang als gevolg van de vergrijzing;
• en de grote negatieve internationale investeringspositie.

Bronnen:

‘"Trends in de Europese economie en de vooruitzichten voor Griekenland in een post-COVID-19-wereld’’. E-discussie georganiseerd door de Foundation for Economic and Industrial Research (IOBE) en de Konrad-Adenauer-Stiftung (KAS) in Griekenland & Cyprus, 21.07.2020.

Griekenland: vooruitzichten en uitdagingen, toespraak van de Gouverneur van de Bank of Greece, Yannis Stournaras.