Algemene toestand

Op 28 augustus zijn er volgens cijfers van de regering meer dan 600.000 besmettingen en 28.000 doden in Peru. Het eerste officiële geval van besmetting met COVID-19 werd bevestigd op 6 maart. Het ging in eerste instantie om Peruvianen die terugkeerden uit Spanje en Italië, maar al snel begon het virus zich te verspreiden onder de bevolking. Eerst in de welgestelde delen van Lima, later in de populaire volkswijken van de hoofdstad en tot slot over de rest van het land. Naast de hoofdstad Lima, zijn de regio's in het noorden van Peru zwaar getroffen, geleidelijk verschuift de pandemie nu ook naar het zuiden van het land dat tot nu toe weinig besmettingen kende. Omdat de maximumcapaciteit van de gezondsheidsector snel bereikt zou worden, besloot de regering op 15 maart drastische maatregelen te nemen. 

Voorzorgsmaatregelen

Op 16 maart kondigde de regering de noodtoestand af omwille van bedreiging van de volksgezondheid. In Peru gold een harde lockdown die meermaals verlengd werd. Op 28 augustus werd beslist de noodtoestand nogmaals te verlengen tot 30 september 2020, maar de lockdown gefocust te maken: jongeren onder de 14 en ouderen boven de 65 blijven in het hele land in lockdown en de avondklok geldt van 22u tot 4u, in bepaalde regio's zijn er nog extra beperkingen. 

Het activeren van verschillende sectoren volgens een stappenplan gaat ondertussen gewoon verder. Peru evolueert van een harde lockdown naar een lockdown light in functie van de economie, het opheffen van de lockdown in grote delen van Peru is dan ook een absolute economische noodzaak.

De internationale luchthaven is nog steeds gesloten. Er zijn enkel nog humanitaire vluchten en cargovluchten via de militaire luchthaven. De buitengrenzen van Peru zijn ook gesloten voor personen, maar er is wel nog vrij verkeer van goederen. Scholen zijn dicht.

In de praktijk werd de eerste maand van de quarantaine vrij goed opgevolgd door de bevolking, maar er ontstonden toch grote samenscholingen op de markten. Veel Peruvianen bevoorraden zich van dag tot dag en op sommige dagen waren er te veel mensen samen op de markten. Ook in het noorden van Peru leek de bevolking de quarantaine niet al te serieus te nemen. Tot slot is de economie zeer informeel (70%) wat ervoor zorgt dat veel Peruvianen zich genoodzaakt zien om de straat op te trekken om hun brood te verdienen. De quarantaine lijkt dus vooral gezorgd te hebben voor een vertraging van het aantal besmettingen, maar nog niet voor een daling. Het gezondheidssysteem blijft onder zeer zware druk staan, een totale ineenstorting lijkt voorlopig afgewend, hoewel de berichten uit de provincies soms schrijnend zijn.

Exitstrategie

Op 3 mei publiceerde de regering een decreet dat bepaalt welke vier sectoren gedeeltelijk mogen herstarten in een eerste fase vanaf 4 mei: 

• industrie en mijnbouw,
• de bouwsector,
• en de horeca (vooral maaltijdbezorging door restaurants). 

Hiermee zou de activiteitsgraad stijgen van 40% tot 70%. Binnen deze 4 sectoren gelden nog specifieke beperkingen. Bij deze beslissingen heeft de regering een afweging gemaakt tussen het economische en sociale belang van de sector, en het risico op bijkomende besmettingen. Er komen in totaal 4 fases van geleidelijke heropstart. Fase 1 is traag op gang gekomen omdat bedrijven veel nieuwe veiligheidsmaatreglen moeten implementeren voor ze toelating krijgen om te werken, maar ondertussen is men al aan Fase 3 geraakt. 

Internationaal) toerisme, goed voor 10% van het bnp, staat in alle scenario's op de laatste plaats. Het zal essentieel zijn om een goede 'test & trace-strategie' op te zetten. Peru heeft het momenteel moeilijk om een voldoende aantal moleculaire testen per dag te kunnen doen, onder meer door het laattijdig inkopen van testmoleculen, daarom werd gekozen voor serelogische sneltesten die weliswaar onbetrouwbaarder zijn. De minister van Gezondheid heeft aangekondigd dat Peru de moleculaire testen zelf gaat produceren maar dit is nog steeds niet in voege. Peru is samen met Chili het land dat het meeste testen uitvoert in de regio. 

Economie

Economische impact

Volgens economen die zich baseren op cijfers van de Peruviaanse Nationale Bank zou het bnp dalen met minstens -12%; private consumptie zou ongeveer -5% achteruit gaan, terwijl de publieke consumptie zou groeien met bijna +7%. De private en publieke investeringen zouden dalen met respectievelijk -33% en -22%. Export zou -10% achteruit gaan, en de import -13%. De agro-export blijft het goed doen. Er is hoop dat de prijs van koper, het belangrijkste mijnexportproduct, weer op niveau komt tegen het einde van het jaar dankzij hernieuwde vraag uit China. Meevallers zijn de stijgende goudprijs en de dalende olieprijs (Peru is producent maar toch netto-importeur van olie). De toeristische sector krijgt enorme klappen en herstel is niet in zicht voor 2021. Algemeen is de Peruviaanse economie open en gevoelig aan wat op de internationale markten gebeurt. Als de handelspartners van Peru back in business zijn, zal ook de exportmotor van Peru weer op gang komen. De Peruviaanse munt blijft stabiel, en is daarmee een uitzondering in de regio. 

Handelsbelemmeringen

Botst u buiten de EU op handelsbelemmeringen of andere problemen op het vlak van markttoegang? Laat het ons weten via handelsbelemmering@fitagency.be. Wij analyseren uw aangifte en maken die via de geijkte kanalen over aan de bevoegde instanties.

Relancemaatregelen

Peru begon goed gewapend aan deze strijd. Het heeft de nodige reserves (74 miljard dollar) om een actieplan te financieren, de staatschuld is ook heel laag. Dankzij deze goede macro-economische indicatoren kon Peru in april nog 3 miljard dollar lenen aan een goedkoop tarief op de internationale markten. Deze lening wordt gebruikt om een deel van het ambitieuze noodplan van de Peruviaanse regering te financieren. De omvang van dit plan komt overeen met 17% van het Peruviaanse bnp en is daarmee proportioneel gesproken het grootste noodpakket van de regio ter waarde van 36 miljard dollar. Binnen dit pakket wordt ongeveer 17 miljard dollar gespendeerd aan het plan 'Reactiva Peru', wat bedoeld is om de bedrijven te redden. Hoofddoel is de betalingsketen op gang te houden en faillissementen te vermijden, en dit via goedkope leningen. Tot nu toe hebben vooral grote bedrijven gebruik gemaakt van deze faciliteiten, het is een uitdaging ervoor te zorgen dat ook kmo's de goedkope leningen krijgen. Op 15 juni werd 'Arranca Peru' aangekondigd: publieke investeringen in het 2de semester 2020 ter waarde van 1,85 miljard dollar, dit zou 1 miljoen jobs moeten opleveren. Concreet gaat het over grote wegenwerken, sociale woningen en irrigatieprojecten voor de landbouw.

Economische vooruitzichten

Veel bedrijven hebben contracten van werknemers niet verlengd of hebben werknemers voor een periode van 90 dagen tijdelijk werkloos gesteld evenwel zonder loon.  Sommige bedrijven bieden wel de mogelijkheid aan om een voorafname te doen op de vakantiepremie van juli. De regering heeft toegestaan dat werknemers een deel van hun pensioenfonds vervroegd mogen opnemen. Ook kan een deel van werkloosheidsuitkering vrijgemaakt worden die in normale tijden pas vrij komt als de werknemer definitief het bedrijf verlaat. Desondanks verklaart 42% van de Peruvianen zonder inkomsten te zitten. Vooral de lagere klassen hebben het zwaar omdat zij meestal in de informele economie actief zijn. Daarom heeft de regering al tweemaal een waardebon voorzien van ongeveer 100 dollar voor de allerarmsten met als doel sociale onlusten te voorkomen. In de maand mei komt er een bon van ongeveer 200 dollar voor 6,8 miljoen families (op een totaal van 9 miljoen families) die nog niet konden rekenen op steun.  Het verlies van werkgelegenheid in de maand mei was enorm, ondertussen wordt geschat dat van de 18 miljoen actieven, 6 miljoen hun job hebben verloren.

Peru was uitstekend gewapend om een economische shock van een 3-tal maanden op te vangen. Nu dit langer duurt en de hoop op een V-herstel de kop is ingedrukt, dreigen veel bedrijven over de kop te gaan. Verwachting is wel dat de sterkhouders uit de mijnbouw, agro-industrie en de visserij overeind zullen blijven. De cijfers van het 2de trimester geven aan dat de economie van Peru een klap van -30% gekregen heeft t.o.v. van T2 2019.  Voor T3 zal de terugval beperkter zijn omdat de economie ondertussen opnieuw draait.  De harde lockdown had dus een enorme impact en daarom is het nu zaak van zo snel mogelijk de economie te laten draaien ondanks het feit dat de epidemie zeker nog niet onder controle is.  

Peruviaanse paradox: Peru heeft een zeer veerkrachtige economie dankzij een stevige macro-economie, deze sterkte wordt echter verzwakt door structurele problemen die de coronacrisis duidelijk blootgelegd heeft: een grote informele economie, zwak spaarniveau van de huishoudens en zwak bestuur om maatregelen in beleid om te zetten.

Opportuniteiten op korte termijn

Op heel korte termijn, beschermingsmateriaal en testmateriaal voor COVID-19. Op middellange termijn slimme oplossingen om 'coronaproof' te kunnen werken en diensten te kunnen leveren (o.a. in het toerisme). Versnelde toename van digitalisering en automatisering van processen bij zowel overheid als bedrijven. Zo werden e-commerce en cashless betalen populairder. Ook in de retail is vanalles in beweging: veel spelers willen aan direct selling gaan doen en convenenience stores herdenken hun productgamma door o.a. meer basis levensmiddelen te gaan aanbieden.  

Opportuniteiten op lange termijn

De Peruviaanse staat heeft de middelen om de economie te stimuleren door middel van openbare werken, daarmee wordt al begonnen in het najaar 2020. Zo werd eind juni de leiding over de heropbouw van het noorden van Peru toegewezen aan het Verenigd Koninkrijk: het gaat hier om waterwerken en de bouw van hospitalen en scholen. In het economische model van de laatste 30 jaar was de staat altijd minimalistisch aanwezig maar de verwachting is dat na deze crisis de roep om grote investeringen in onder andere de publieke gezondheidszorg groot zal zijn.  

Nuttige links

• https://www.worldpoliticsreview.com/articles/28708/will-vizcarra-s-stron... 
• https://www.wsj.com/articles/a-peruvian-bureaucrats-coronavirus-fight-ma...
• https://elpais.com/economia/2020-04-04/peru-aplica-el-plan-economico-mas... 
• https://www.cepal.org/en/publications/45351-latin-america-and-caribbean-...  

Dossier Coronavirus

Het nieuwe coronavirus heeft een wereldwijde impact, niet alleen op de gezondheid maar ook op de economie. Ook uw export kan hiervan gevolgen of zelfs hinder ondervinden. FIT monitort de risico's dagelijks en ons buitenlands netwerk informeert u over alle implicaties voor Vlaamse exporteurs op hun internationale activiteiten.

In het dossier Coronavirus vindt u een aantal nuttige tips, adviezen en inzichten in de economische impact van de verspreiding van het virus op internationaal ondernemen. Met vragen over internationaal ondernemen in tijden van corona, kan u terecht bij exportadvies-corona@fitagency.be.