U bent hier

CORONAVIRUS - De toestand in Bosnië-Herzegovina

1. Algemene toestand

Tot 9 december 2021 zijn in alle kantons 280.469 infecties bevestigd. Het aantal sterfgevallen is gestegen tot 12.882. Op 9 december 2021 werden in totaal 649 personen positief getest op COVID-19 (21% van alle PCR-testen).

Volgens het Bosnische ministerie van Burgerzaken zijn in Bosnië-Herzegovina tot nu toe 720.641 mensen ingeënt met de tweede dosis (21% van de bevolking). De vaccinatiegraad is het hoogst in het kanton Sarajevo (52%) en het laagst in het kanton West-Herzegovina (11%).

Bosnië-Herzegovina blijft met een overschot aan vaccins zitten, omdat een groot deel van de bevolking weigerachtig blijft staan tegenover vaccinatie. Meer dan een half miljoen vaccins werden vernietigd wegens een verstreken houdbaarheidsdatum.   

2. Voorzorgsmaatregelen

Sinds 2 december 2021 zijn de volgende maatregelen van kracht:

  • Het aantal personen dat toegelaten wordt tot een bijeenkomst is beperkt tot 50 (indoor) of 100 (in openlucht).
  • Hoofdregel: minstens 2 meter afstand houden in de publieke ruimte, uitgezonderd met gezinsleden of huisgenoten. Mondkapjes zijn verplicht, zowel binnen als buiten, ook als er wel afstand kan worden gehouden.
  • Kinderopvang, basisscholen, hogescholen en universiteiten mogen onder voorbehoud open blijven.
  • Alle winkels blijven open, het aantal klanten per winkel blijft beperkt tot 1 per tien vierkante meter. 
  • Restaurants zijn open met inachtneming van de social distancing maatregelen.

  • De grenzen van het land voor buitenlandse reizigers zijn open, op voorwaarde dat zij:   

    - ofwel een negatieve COVID-19-test kunnen voorleggen van een geautoriseerd laboratorium welke niet ouder is dan 48 uur op het moment van binnenkomst.
    - ofwel een bewijs van inenting (twee dosissen van een vaccin hebben ontvangen minstens 14 dagen voor de binnenkomst in Bosnië en Herzegovina)
    - ofwel een certificaat waarin wordt bevestigd dat de reiziger van een COVID-19-infectie is hersteld vanaf minstens 14 dagen en maximum 180 dagen voor de binnenkomst in Bosnië en Herzegovina

  • De luchthavens van het land zijn open. Er moet echter rekening mee worden gehouden dat het aantal vluchten nog steeds beperkt blijft

​Vanaf 20 december zal in Bosnië-Herzegovina de 3G-regel van toepassing zijn. Volgens deze regel mogen gevaccineerde, herstelde of geteste personen op bezoek in ziekenhuizen, bejaarden- en verzorgingstehuizen en inrichtingen voor gehandicapten. Hetzelfde geldt voor indoor horecabezoek, het bijwonen van evenementen in gesloten ruimtes, openbaar vervoer, enz.  

3. Exitstrategie

De beperkende coronamaatregelen worden minstens tot 15 januari 2022 verlengd. 

Volgens de overheid worden de coronamaatregelen niet goed opgevolgd en daarom zijn strengere controles van inspectiediensten aangekondigd. 

4. Economie

a. Economische impact

Volgens de analyse voelen de Bosnische bedrijven sinds januari 2020 de gevolgen van de Covid-19-pandemie als gevolg van de daling van de invoer uit China. De Italiaanse crisis heeft ze nog verder doen toenemen, aangezien Italië, samen met Duitsland, de belangrijkste handelspartner van Bosnië-Herzegovina is. Medio maart begonnen er meer problemen te ontstaan toen de economische activiteit stopte, de werkloosheid toenam en de overheidsinkomsten daalden. Uit de macro-economische simulaties in de analyse blijkt dat Bosnië-Herzegovina in 2020 te maken zal krijgen met een daling van het bbp tussen 3,97% tot 9,53%. In het slechtste geval wordt tegen het einde van het jaar een flinke stijging van de werkloosheid voorspeld.

De instabiliteit van de pensioenstelsels, de economische vertraging in 2019 en de migratietrends (waarbij naar schatting 50.000 mensen per jaar Bosnië verlaten) maken het land zeer kwetsbaar voor de huidige crisis.

De sterkste impact wordt verwacht in de gezondheidszorg, ook zou het aantal werkloosheidsuitkeringen sterk stijgen. Naar schatting is ten minste twee miljard KM (meer dan 1 miljard euro) nodig om de economie te stabiliseren.

b. Handelsbelemmeringen

Verschillende kantons van de Federatie van Bosnië-Herzegovina drongen aan op een verbod op de export van bepaalde voedingsmiddelen en medicijnen, maar tot nu toe zijn er geen beperkingen.

Botst u buiten de EU op handelsbelemmeringen of andere problemen op het vlak van markttoegang? Laat het ons weten via handelsbelemmering@fitagency.be. Wij analyseren uw aangifte en maken die via de geijkte kanalen over aan de bevoegde instanties.

c. Relancemaatregelen

De regering van de Federatie van Bosnië-Herzegovina heeft in oktober ongeveer 50 miljoen euro gereserveerd ter ondersteuning van bedreigde sectoren. Een verordening regelt de voorwaarden voor het verkrijgen van financiële bijstand aan kwetsbare sectoren van de economie.

De totale financiële middelen worden toegewezen aan de verschillende ministeries op de volgende wijze:

  1. aan het federale ministerie van Milieu en Toerisme: het bedrag van 15 miljoen euro voor het verlenen van financiële steun aan de toeristische en horecasector;
  2. aan het federale ministerie van Vervoer en Communicatie: ongeveer 10 miljoen euro voor de toekenning van financiële steun aan de vervoers- en communicatiesector;
  3. aan het federale ministerie van Landbouw, Waterbeheer en Bosbouw: ongeveer 5 miljoen euro voor de toekenning van financiële steun aan de landbouw en de levensmiddelenindustrie;
  4. aan het federale ministerie van Energie, Mijnbouw en Industrie: het bedrag van 15 miljoen euro voor het verlenen van financiële steun aan exportbedrijven.
  5. aan het federale ministerie van Volksgezondheid: 5 miljoen euro.

Financiële bijstand kan alleen worden gebruikt ter ondersteuning van:

  1. het handhaven en verbeteren van de liquiditeit;
  2. behoud van het concurrentievermogen van de exportgerichte industrie
  3. de uitvoering van geïnitieerde infrastructuurprojecten door openbare telecommunicatiebedrijven, spoorwegen en met het oog op de modernisering van het luchtvaartdomein.

d. Economische vooruitzichten

Verschillende sectoren van de Bosnische economie hebben te lijden onder de beperkingen in verband met de uitbraak van het coronavirus, met name het toerisme en de transportsector. De Covid-19-crisis zet ook de Europese vraag naar Bosnische goederen onder druk, waardoor de industriële productie afneemt.

Als gevolg van de stilleggingen in verband met de COVID-19-pandemie zal het bbp van het land naar verwachting in 2020 met 5% afnemen en zich daarna herstellen met een groei van 3,5% in 2021.

Een ander pijnpunt voor het land is de verwachte toename van de braindrain, rekening houdend met de trend van het vertrek van de bevolking op beroepsleeftijd (meestal naar Duitsland). 

De Wereldbank heeft 36,2 miljoen dollar (KM 66 miljoen) aan financiering voor Bosnië-Herzegovina goedgekeurd om het land te helpen de pandemie te bestrijden. De financiering heeft betrekking op een reeks maatregelen ter versterking van de volksgezondheidsdiensten.

De bevoegde autoriteiten in het land zullen de isolatiecapaciteit in ziekenhuizen kunnen vergroten, nieuwe bedden voor intensieve zorg met ventilatoren in gebruik kunnen nemen, nieuwe laboratoria voor tests kunnen oprichten en andere medische apparatuur en materiaal kunnen aanschaffen. Bovendien zullen zo'n 48.000 mensen die het meest door de pandemiecrisis worden getroffen, sociale bijstand krijgen.

e. Opportuniteiten op korte termijn

Bosnië-Herzegovina heeft alle bouwprojecten (waterkrachtcentrales, snelwegen) met bedrijven uit China tijdelijk stopgezet wegens handelsproblemen na de COVID-19-pandemie. Het is mogelijk dat de Bosnische bedrijven zich na de crisis gaan oriënteren op Europese leveranciers.

f. Opportuniteiten op lange termijn

E-commerce is niet goed ontwikkeld in Bosnië-Herzegovina. Veel bedrijven hebben websites, maar online bestellen met een creditcard is niet gebruikelijk. De reden dat e-commerce in Bosnië moeilijk vaste voet aan de grond krijgt, is niet infrastructureel of technologisch, maar cultureel. De technologieën die nodig zijn voor de implementatie en ontwikkeling van e-commerce in het land zijn beschikbaar, en onlinewinkels bestaan wel, maar de bevolking is nog niet gewend om online te winkelen. In de tijd van de coronabeperkingen zijn de mensen zich echter bewust geworden van de voordelen van e-commerce.

5. Nuttige links

6. Dossier Coronavirus

Het coronavirus heeft een wereldwijde impact, niet alleen op de gezondheid maar ook op de economie. Ook uw export kan hiervan gevolgen of zelfs hinder ondervinden.

FIT monitort de risico's dagelijks en ons buitenlands netwerk informeert u over alle implicaties voor Vlaamse exporteurs op hun internationale activiteiten.

In het dossier Coronavirus vindt u een aantal nuttige tips, adviezen en inzichten in de economische impact van de verspreiding van het virus op internationaal ondernemen.

Met vragen over internationaal ondernemen in tijden van Corona, kan u terecht bij exportadvies-corona@fitagency.be.

15 december 2021