1. ​Algemene toestand

Actuele situatie 

In Slovakije werden op 20 juli 1.159 nieuwe besmettingen gemeld. Er liggen op dit ogenblik 396 personen in het ziekenhuis waarvan 29 op de afdeling intensieve zorgen. Het totaal aantal sterfgevallen sinds het uitbreken van de pandemie bedraagt 20.183.

Tot nu toe zijn 2.768.478 mensen volledig gevaccineerd en 2.822.659 heeft een eerste dosis ontvangen. De vaccinatiegraad van Slovakije is met ruim 50% een van de laagste in de Europese Unie. Vaccins (Pfizer/BioNTech) worden gegeven aan mensen van 5 t/m 17 jaar en Comirnaty (Pfizer/BioNTech), Spikevax (Moderna), Janssen (Johnson & Johnson) en Nuvaxovid worden gegeven aan mensen van 18 jaar en ouder.

U vindt meer info op het overheidsportaal: https://korona.gov.sk/en/

2. Voorzorgsmaatregelen

Slovakije heeft maatregelen genomen om COVID-19 in te dammen, afhankelijk van de gezondheidssituatie. Deze maatregelen zijn inmiddels opgeheven. Het is echter raadzaam om regelmatig het lokale nieuws te volgen voor eventuele recente veranderingen. Met ingang van 13 juni zijn vrijstellingen van het verplicht dragen van een mondmasker binnenshuis ook uitgebreid tot werknemers van sociale zorginstellingen en zorgverleners, van wie de arbeidsomstandigheden of werkmethoden het dragen van een mondmasker of andere preventieve beschermingsmiddelen niet toelaten, en werknemers van kinderopvang tot drie jaar.

Reizen naar Slovakije

De toegang tot Slovakije is nu vrij, zonder registratie- of quarantaineverplichtingen. De Slovaakse autoriteiten raden echter aan waakzaam te blijven en de persoonlijke gezondheidstoestand regelmatig na te gaan.

Als iemand na terugkeer uit het buitenland symptomen van COVID-19 ontwikkelt, is deze persoon verplicht dit te melden bij de huisarts, kinderarts of de arts van de betreffende gemeente van Slovakije.

Meer info vindt u op de website van de FOD Buitenlandse Zaken: Slovakije | Federale Overheidsdienst Buitenlandse Zaken (belgium.be)

3. Exitstrategie

Het herstelplan van Slovakije.

Het plan omvat 66 structurele hervormingen en geplande investeringsuitgaven van €6,575 miljard (6,9% van het bbp) over de periode 2021-26, opgebouwd rond 7 beleidsterreinen:

• Groene economie (2,3 miljard euro)
• Onderwijs (0,9 miljard euro)
• Wetenschap, onderzoek en innovatie (0,7 miljard euro)
• Gezondheid (1,5 miljard euro)
• Openbaar bestuur en ondernemingsklimaat (0,5 miljard euro)
• Digitalisering (0,6 miljard euro)
• Fiscale hervormingen

De Slovaakse regering heeft een zogenoemd eerste hulp-actieplan ontwikkeld voor werknemers, werkgevers en zelfstandigen om de economie te steunen.

Deze steun is bedoeld voor:

• Werkgevers die hun activiteiten moesten sluiten of hun activiteiten moesten beperken op basis van de genomen maatregelen tegen de pandemie.
• Bedrijven die door de genomen maatregelen van het ministerie van Volksgezondheid hun omzet met minstens 20% zagen dalen.
• Werkgevers die banen behouden hebben, zelfs in geval van onderbreking of vermindering van hun activiteiten tijdens de aangekondigde noodsituatie.
• Bedrijven die geen winst hebben gemaakt of inkomsten hadden.

Meer info vindt u op: https://www.pomahameludom.sk/

4. Economie

a. Economische impact

De economische activiteit herstelde zich dankzij beleidsondersteuning, de inzet van vaccins en de geleidelijke opening van de economie. Er werden uitgebreide fiscale maatregelen genomen om banen en inkomens te ondersteunen.

De economie kende in 2020 een scherpe krimp door de gezondheidscrisis en de strikte inperkingsmaatregelen. De industriële output herstelde zich snel in de tweede helft van 2020. De economische impact van de tweede golf van de pandemie was meer beperkt tot de dienstensector, ook al kromp de particuliere consumptie.

Toen de economie weer op gang kwam, groeiden de consumptie en de investeringen sterk in het tweede kwartaal van 2021. In het derde kwartaal van 2021 vertraagde het tempo van het herstel en het bbp bleef ongeveer 1,5% onder het pre-pandemische niveau. De onzekerheid over de vooruitzichten blijft hoog omwille van de relatief lage vaccinatiegraad en de toeleveringsproblemen, met name in de automobielsector.

De COVID-19-crisis trof vooral kleine bedrijven hard, waardoor de dualiteit van de Slovaakse economie - waarin grote productiviteitsverschillen spelen - dreigt te verergeren tussen enerzijds kleine binnenlandse bedrijven, en zeer productieve, grote, veelal buitenlandse bedrijven in de auto- en elektronica-industrie daarentegen. De automobielsector is een belangrijke groeimotor, maar een duurzame verschuiving van de vraag naar elektrische auto's zou voor nieuwe uitdagingen kunnen zorgen.

De economische groei zal naar verwachting opveren tot ongeveer 5,4% in 2022, en matigen tot 3,2% in 2023. De binnenlandse vraag zal de belangrijkste motor van de groei zijn. Hogere reële inkomens zullen de particuliere consumptie stimuleren. De investeringen zullen toenemen als gevolg van toenemende capaciteitsbeperkingen en de grotere instroom van EU-middelen. In 2023 zal de algemene inflatie 3% bereiken als gevolg van hoge energieprijzen, beperkingen aan de aanbodzijde en een krappere arbeidsmarkt.

b. Handelsbelemmeringen

Binnen de EU-markt mogen er in principe geen handelsbelemmerende maatregelen bestaan. Vindt u dat de overheid van een andere EU-lidstaat tegen dat principe zondigt? Worden de interne marktregels verkeerd toegepast? Dan kan u terecht bij Enterprise Europe Netwerk. Dit netwerk geeft advies bij klachten van bedrijven tegen andere bedrijven of tegen overheidsadministratie.

c. Relancemaatregelen

De overheid heeft verschillende initiatieven genomen om zoveel mogelijk bedrijven en werkgevers, alsook werknemers financieel tegemoet te komen. Een overzicht en inhoud van deze tegemoetkomingen en ondersteuningsmaatregelen kan u vinden op de website van de Slovaakse overheid en de verschillende overheidsinstellingen.

Meer info vindt u op: https://www.pomahameludom.sk/

d. Economische vooruitzichten

De economische groei zal naar verwachting opveren tot ongeveer 5,4% in 2022, en matigen tot 3,2% in 2023. De binnenlandse vraag zal de belangrijkste motor van de groei zijn. Hogere reële inkomens zullen de particuliere consumptie stimuleren. De investeringen zullen toenemen als gevolg van toenemende capaciteitsbeperkingen en de grotere instroom van EU-middelen. In 2023 zal de algemene inflatie 3% bereiken als gevolg van hoge energieprijzen, beperkingen aan de aanbodzijde en een krappere arbeidsmarkt.

De pandemie heeft ervoor gezorgd dat er nieuwe niches komen omdat bepaalde leveranciers of bedrijven de crisis niet overleefd hebben of omdat er grote stappen gezet worden op het vlak van digitalisering. De opkomst van telewerken en de grote doorbraak van e-commerce bieden een unieke kans, geholpen door de 'Next Generation EU'-fondsen, om ervoor te zorgen dat de voordelen van de digitale transformatie breed worden gedeeld.

Slovakije heeft een enorm onderbenut potentieel om de voordelen van de digitale economie te benutten. Het land loopt sterk achter op een aantal dimensies van de digitale transformatie. Bovendien lopen Slovaakse bedrijven achter bij de acceptatie van veel digitale tools en technologieën vergeleken met bedrijven in andere OESO-landen, waarbij kleinere bedrijven aanzienlijk achterblijven op grotere bedrijven. Dit creëert flink wat kansen binnen dit domein.

5. Nuttige links

Slovakije heeft een gecentraliseerde website (https://korona.gov.sk/en/) die alle informatie omtrent COVID-19 samenbrengt, in grote lijnen gelijklopend met de Belgische site. Onderverdeeld in verschillende hoofdstukken vindt men informatie over de impact op alle aspecten van het dagelijks leven, maar deze zijn niet allen in vraagformaat opgesteld.

De website wordt constant geactualiseerd.

Het Bureau van de Slovaakse Regering beheert de website, in het bijzonder het kabinet van de Premier (dat ook een belangrijk adviesorgaan herbergt), en dit in overleg met andere adviesorganen en betrokken ministeries.

De website is volledig en verwijst ook (zoals de website van het ministerie van Binnenlandse Zaken) naar externe pagina’s bij andere ministeries of instanties voor gedetailleerde informatie of specifieke vragen.

Gezien de gecentraliseerde aanpak van deze crisis, zijn er weinig (officiële) tegenstrijdigheden tussen verschillende politieke instanties. De communicatie is duidelijk en verloopt via persconferenties ten monde van de Eerste Minister. De Slovaakse exitstrategie werd gevisualiseerd in tabelvorm en wijdverspreid via officiële kanalen en de pers.

De website www.korona.gov.sk richt zich naar het brede publiek, en verwijst door naar andere websites voor specifieke vragen. De layout is overzichtelijk en simpel. De inhoud is beschikbaar in zeven (!) talen, met inbegrip van de officiële taal (Slovaaks) en andere wijdverspreide talen (Hongaars en (gestandaardiseerd) Roma). Verder ook in het Duits, Pools, Engels en Russisch.

Het Slovaakse ministerie van Buitenlandse en Europese Zaken beschikt over een eigen Engelstalige pagina die de relevante zaken voor diplomatieke vertegenwoordigingen oplijst. Het beleid, vertaald naar het Engels, wordt via een verbale nota verspreid. Een bijhorende documentenlijst, in het Engels, de veranderingen met de vorige maatregelen vindt u op www.mzv.sk.

6. Dossier Coronavirus

Het coronavirus heeft een wereldwijde impact, niet alleen op de gezondheid maar ook op de economie. Ook uw export kan hiervan gevolgen of zelfs hinder ondervinden.

FIT monitort de risico's dagelijks en ons buitenlands netwerk informeert u over alle implicaties voor Vlaamse exporteurs op hun internationale activiteiten.

In het dossier Coronavirus vindt u een aantal nuttige tips, adviezen en inzichten in de economische impact van de verspreiding van het virus op internationaal ondernemen.

Met vragen over internationaal ondernemen in tijden van Corona, kan u terecht bij exportadvies-corona@fitagency.be