De Amerikaanse staat Californië had al strikte emissieregels voor personenwagens en bussen. Nu worden ook vrachtwagenbouwers verplicht om er vanaf 2024 een minimum aantal zero-emissievoertuigen aan te bieden. Tegelijk start dan een quotasysteem dat geleidelijk strenger wordt en waardoor tegen 2035 de helft van de nieuwe vrachtwagens in de staat helemaal geen vervuiling meer mag creëren. Het uiteindelijke doel is dat tegen 2045 alleen nog emissievrije trucks worden verkocht.

De “Advanced Clean Trucks Regulation” die de California Air Resources Board (CARB) op 25 juni jongstleden uitvaardigde, is van toepassing op vrachtwagens die meer dan 8.500 pond (ruwweg 4 ton) wegen, van heavy-duty pickups en full-size bestelwagens tot zware vrachtwagens, zoals trekkers met aanhangwagens. 

Tegen de smog

Met de nieuwe maatregel zet de staat zijn strijd tegen de luchtvervuiling verder, want ondanks alle eerdere maatregelen voor een betere luchtkwaliteit, liggen nog altijd 7 van de “smoggiest” steden van de VS in Californië, aldus de American Lung Association. De 40 miljoen inwoners van Californië, de industrie, de drukke havens en andere logistieke activiteiten – met veel vrachtwagens – creëren zware luchtverontreiniging die gevangen raakt tussen de bergruggen en door het warme klimaat nog verergerd wordt. En die vooral inslaat op de armere buurten dichtbij grote verkeersaders, waar veel zwarte en latino inwoners leven. Metingen hebben aangetoond dat zij in veel grotere mate dan de rest van de bevolking te lijden hebben van longaandoeningen en andere pollutieziekten. Daarom noemt de CARB de nieuwe regels ook een stuk “environmental justice”.

Verwacht wordt dat deze nieuwe ambitieuze stap tot ver buiten Californië zal doorwerken, aangezien staten als Connecticut, New Jersey en New York al interesse betoond hebben om gelijkaardige regels uit te werken.

Is het wel haalbaar?

Velen in de industrie reageren dat de overgang niet zo eenvoudig en voordelig zal zijn als de Board voorstelt. Ze verwijzen onder meer naar de hogere kostprijs van schone vrachtwagens, maar de CARB becijferde dat de hogere aankoopprijs op termijn terugverdiend wordt omdat er geen diesel of benzine meer getankt moet worden.

Critici betwijfelen ook of de infrastructuur en de technologie inzake batterijen en laadpalen wel adequaat zullen zijn voor een veelheid van zero-emissievrachtwagens. Maar Tesla ziet daar geen probleem: de Californische producent van elektrische personenwagens,beweert dat er spoedig een solide infrastructuur voor schone vrachtwagens zal zijn. De autofabrikant is van plan om zelf in 2021 de productie van elektrische pick-ups en semi-trucks te starten.

Honderden miljoenen voor schone bussen

Decennia geleden had Californië al de toestemming gekregen om strengere emissieregels voor wagens op te leggen dan die van de federale overheid. President Trump heeft dat voorrecht in 2019 wel geschrapt, maar Californië is daartegen juridisch in het verweer getreden en wil, indien nodig, doorgaan tot in het Hooggerechtshof. Dat kan dus nog even aanslepen. Verwacht wordt dat autobouwers zich intussen aan de strengere Californische normen zullen blijven houden terwijl de staat en de federale overheid hun juridische robbertje uitvechten.

Ook voor bussen heeft Californië zero-emissieregels, sinds 2018. De maatschappijen voor openbaar vervoer moeten vanaf dit jaar, 2020, gefaseerd beginnen met de aankoop van zero-emissiebussen, en vanaf 2040 alleen nog zulke uitstootvrije voertuigen aanschaffen.

Om die overgang te ondersteunen zijn er overigens fondsen beschikbaar die in de honderden miljoenen lopen en waar zowel busbouwers als vervoersmaatschappijen naar kunnen dingen, zegt advocaat Jeff Mayes, van het kantoor Radcliff Mayes LLP. Hij wijst erop dat het niet om één grote pot geld onder rechtstreeks beheer van de staat gaat, maar om fondsen die verspreid zitten bij de nutsbedrijven. “Om historische en politieke redenen zijn de fondsen grotendeels ongebruikt gebleven, maar dat verandert dit jaar onder druk van de California Public Utilities Commission. Subsidies in de orde van grootte van 50 miljoen dollar en meer zijn mogelijk, als een bedrijf de juiste aanpak heeft,” zegt Mayes. En ook onze Vlaamse busbouwers kunnen daar volgens hem mee naar dingen, samen met hun klanten in Californië.