U bent hier
2021 was een recordjaar voor Vlaamse export
In het kort
- Vlaamse bedrijven exporteerden vorig jaar voor 380,5 miljard euro aan goederen.
- Met +27,6% groeide de Vlaamse export sterker dan het EU-gemiddelde.
- 64,5% van de uitvoer ging naar EU-lidstaten, 11,1% naar Europese landen die geen lid zijn van de EU en 24,4% naar de rest van de wereld.
-
Farmaceutische, chemische en minerale producten waren de belangrijkste exportgoederen van Vlaanderen.
De Vlaamse goederenexport klokte in 2021 af op 380,5 miljard euro. Dat is ruim een kwart meer dan in 2020. Dit cijfer ligt ruim 17% hoger dan in 2019 – vlak vóór de coronapandemie en Brexit – en 16% hoger dan het vorige recordbedrag uit 2018. Voor de sterke stijging zijn verschillende redenen. Zo was er het economische herstel na het coronajaar 2020. Die relance verhoogde zowel de vraag naar als de prijzen van heel wat producten. Maar ook de uitvoer van coronavaccins had een groot effect.
Het nieuwe uitvoerrecord kwam er ondanks uiteenlopende globale uitdagingen. Zo kregen Vlaamse exportbedrijven vorig jaar af te rekenen met verstoringen in de productie- en distributieketen, maar ook met aanvoertekorten en stijgende grondstofprijzen.
Dat de Vlaamse export sterk uit de coronacrisis komt, is een economische opsteker. Zo surft onze regio – zij het sterker dan gemiddeld – mee op de stijgende lijn van de wereldhandel, die met een omzet van 28,5 biljoen dollar aan uitgewisselde goederen en diensten ook voor een record tekende in 2021. Of die tendens zich in 2022 zal doortrekken, valt af te wachten. De geopolitieke en -economische impact van de oorlog in Oekraïne dreigt de wereldhandel grondig te verstoren. De eerste cijfers van de impact op de Vlaamse uit- en invoer worden verwacht vanaf mei 2022.
Behalve de export bereikte ook de Vlaamse invoer een recordniveau in 2021. Die steeg met 34,7% tot 378,8 miljard euro. De invoer van bepaalde grondstoffen en onderdelen –cruciaal voor zowel productie in als export uit onze regio – is momenteel eveneens onstabiel.
De Vlaamse uitvoer nam feller toe dan die van het Waalse Gewest (+19,7%) en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (+2,7%). Vlaanderen was vorig jaar goed voor net geen 82% van de Belgische export.
Sterke groeier op Europees niveau
In 2021 steeg de Vlaamse export (+27,6%) sterker dan het Europese gemiddelde (+18,9%). Onze uitvoer tekende een grotere groei op dan sterk export-gedreven landen als Duitsland (+14,1%), Nederland (+20%), Frankrijk (+15,8%), Italië (+18,2%) en Spanje (20,7%). Ook steekt de Vlaamse exportgroei ver boven die van het VK (+9,5%) uit.
Sectorale exportboosters
De Vlaamse exportstijging is onder meer te danken aan de uitvoer van farmaceutische en chemische producten. Die groeide in 2021 met 42,4%. De centrale rol van Vlaanderen in de productie en wereldwijde distributie van coronavaccins zorgde voor een ware exportboost. Vaccins alleen waren goed voor een toename van 25,3 miljard euro. Al zou de totale Vlaamse export ook zonder die uitvoer fors gestegen zijn, en dat met 19,4%.
De uitvoer van minerale brandstoffen en energieproducten (+76%) ging sterk vooruit onder de impuls van een stijgende vraag en aanzienlijke prijsschommelingen. Een ander vlaggenschip van de Vlaamse export is en blijft de machinebouw. Die sector tekende vorig jaar voor 11,5% meer export dan in 2020.
Ook de automobielindustrie blijft een van Vlaanderens belangrijkste exportbranches. Al heeft die er met een stijging van slechts 1,9% een moeilijk jaar opzitten. De teruggevallen export naar het VK ten gevolge van Brexit ligt hier mee aan de basis. Al ging de Britse vraag al langer achteruit. Daarnaast speelden ook tekorten van onderdelen een rol.
De top 5 van Vlaamse exportgoederen bestond uit: (1) farmaceutische producten, (2) chemische producten, (3) minerale producten, (4) machines en elektronische apparatuur en (5) transportmaterieel. Samen maakten ze ruim de helft (57,3%) uit van de Vlaamse exportwaarde. Kunststoffen vielen net buiten deze top.
Meeste export naar EU-lidstaten
Ook vorig jaar exporteerden Vlaamse bedrijven vooral naar andere EU-landen. Zo vertegenwoordigt de intracommunautaire handel maar liefst 64,5% van de Vlaamse uitvoer. Een lichte stijging tegenover 2020, toen dat aandeel nog op 63% stond.
Ruim de helft (55%) van de Vlaamse uitvoer gaat naar 5 bestemmingen, waarvan er 4 in stijgende lijn zitten tegenover 2020: Duitsland (+35%), Nederland (+33,9%), Frankrijk (26,1%), het VK (-2,6%) en de VS (+12,4%).
Maar ook de export naar Italië (+16,9%), Spanje (+28,8%), Polen (+40%) en Japan (+163,5%) ging sterk omhoog. Dat Japan hiermee in de top 10 verschijnt, is vooral te danken aan de enorme aanlevering van coronavaccins.
De Europese markten buiten de EU – met sinds de Brexit dus ook het VK – tekenden in 2021 voor zo’n 11% van de Vlaamse export. Opvallend is wel dat de uitvoer naar het VK daalt met 2,6%. Daarmee zijn de Britten een van de weinige dalers onder de topbestemmingen van Vlaamse export. Vooral de automobielindustrie, machinebouw, textielsector en tuinbouw werden getroffen.
Ongeveer een kwart (24,4%) van de Vlaamse export gaat naar andere continenten dan Europa. Zowel in Noord-Amerika (+16,7%) als in Centraal-Amerika (+30,9%) en Zuid-Amerika (+30,7%), Azië (+40,5%) en het Midden-Oosten (+37%), Afrika (+51,1%) én Oceanië (+49,4%) boekte de Vlaamse uitvoer over het algemeen vooruitgang.
Quotes
De Vlaamse export herstelde zich in 2021 met een recordcijfer. Een opsteker op socio-economisch vlak. Het toont aan dat Vlaamse exportbedrijven zich flexibel opstellen tegenover de uitdagingen die onder meer de pandemie en de Brexit met zich meebrengen. De geopolitieke situatie en wereldhandel zijn de afgelopen maanden turbulenter geworden. Of de Vlaamse export ook in 2022 records zal doen sneuvelen, is uiterst onzeker sinds de oorlog in Oekraïne. Zo voorspelt de OESO nu al dat de mondiale economische groei dit jaar een vol procent lager zal liggen dan geraamd vóór het conflict. Ook de wereldwijde inflatie – die sinds begin 2022 al historisch hoog is – zou met nog eens 2,5% oplopen. FIT– in binnen- én buitenland – staat samen met onze partnerorganisaties paraat om Vlaamse exportbedrijven door deze periode van onzekerheid en instabiliteit te loodsen.
- Claire Tillekaerts, CEO Flanders Investment & Trade
Vlaanderen is een zeer open economie. Uit- en invoer kennen daardoor een dynamisch patroon, waarbij crisisgevoelige tijden zich afwisselen met periodes van groei. Vlaamse bedrijven gaan daar inventief en veerkrachtig mee om. Dat wordt duidelijk als je ziet hoe de Vlaamse bedrijfs- en exportwereld zich – na uitdagende Brexit- én coronatijden – opnieuw op de kaart zet met historisch hoge uitvoercijfers. Buitenlandse handel bevindt zich momenteel in een stadium met onder meer felle prijsschommelingen, stijgende energieprijzen en tekorten en onderbrekingen in de productie- en toeleveringsketen. Hoe de Vlaamse uit- en invoer in 2022 zullen evolueren, is door de wereldwijde impact van de oorlog in Oekraïne bijzonder onzeker. Internationale handel zal tijd nodig hebben om tot nieuwe evenwichten te komen. Veerkracht, technologische innovatie, marktdiversificatie en risicospreiding worden de komende tijd alleen maar crucialer.
- Jan Jambon, Vlaams minister-president