Energie

In 1908 was Iran het eerste land in de Perzische Golf dat olie ontdekte. Sinds 1920 is de olie-industrie de belangrijkste industrie van het land. Ondanks pogingen om de economie te diversifiëren, blijft de olie- en gasindustrie de motor van de Iraanse economie. 

Iran is de tweede grootste olieproducent binnen de OPEC en de achtste grootste wereldwijd. Het land beschikt over de vierde grootste reserves ter wereld en heeft een van de meest mature oliesectoren ter wereld. Ongeveer 80% van de oliereserves werden ontdekt voor 1965. Het afgelopen decennium werden een aantal belangrijke nieuwe velden ontdekt, zoals de Yadavaran- en Azadegan-velden, maar toch gaat de productie er jaarlijks op achteruit.

Iran beschikt over de tweede grootste gasreserves ter wereld na Rusland. De afgelopen twee decennia is de productie met gemiddeld 10% gestegen, terwijl het land amper 5% van zijn reserves heeft uitgeput. Irans belangrijkste troef is het gigantische offshore South Pars-gasveld in de Perzische Golf, wat het deelt met Qatar.

Impact sancties en recente ontwikkelingen

De energiesector als primaire bron van inkomsten voor het land, is een van de belangrijkste doelwitten van de Amerikaanse sancties tegen het land sinds mei 2018. Door de aanhoudende druk van die sancties zijn de lokale autoriteiten nu meer geneigd om lokale aannemers te betrekken bij de ontwikkeling van belangrijke energieprojecten.

Shift van export van ruwe olie naar olieproducten

Het land is van plan de raffinagecapaciteit voor ruwe olie te verhogen van 2,2 miljoen ton tot 3,5 miljoen ton per dag in 2025. De ontwikkeling van nieuwe petroleumraffinaderijen en de kwalitatieve en kwantitatieve verbetering van de bestaande raffinaderijen behoren tot de plannen die op de agenda staan om deze doelstelling te verwezenlijken. Die zou op zijn beurt dan weer helpen om het aandeel van de uitvoer van ruwe olie in het bbp te verminderen, dat de laatste jaren onder zware druk staat als gevolg van de sancties van de VS.

Er staan momenteel verschillende projecten op stapel voor de bouw van raffinaderijen, waarvan de ontwikkeling is vertraagd als gevolg van de sancties die de VS aan het land hebben opgelegd. Deze projecten omvatten: 150.000b/d Anahita raffinaderij, 120.000b/d Mehr Khaleej Fars, 300.000b/d Jask, 480.000b/d Siraf, 120.000b/d Fase 4 van Persian Gulf Star en verschillende projecten op het eiland Qeshm met een totale capaciteit van 150.000b/d. De nieuwe regering in Iran hoopt de voltooiing van deze raffinaderijen te versnellen en de productie op te voeren.

Er zijn momenteel acht actieve olieraffinaderijen, namelijk Teheran en Abadan (staatsbedrijven), en Bandar Abbas, Persian Gulf Star, Arak, Lavan, Kermanshah en Tabriz, die allen in particuliere handen zijn.

Sterkere focus op ontwikkeling van petrochemische waardenketen

Iran heeft een vijfjarenplan opgesteld voor een duurzame en evenwichtige ontwikkeling van haar petrochemische sector. Op basis van het plan streeft het land ernaar minder grondstoffen te verkopen door de waardeketen van de petrochemische industrie te ontwikkelen, met de nadruk op de downstreamsector.

Dankzij de verspreide locaties van de upstream-industrie in het land en de beschikbaarheid van grond voor ontwikkeling, lijken investeringen in de downstreamsector een betrouwbare en winstgevende onderneming. Dit zou ook de werkgelegenheid ten goede moeten komen, aangezien de petrochemische industrie nu al goed is voor 1,2% van de totale industriële werkgelegenheid in het land.

Momenteel importeert Iran zijn belangrijkste petrochemische producten uit de Verenigde Arabische Emiraten, Zuid-Korea en China, terwijl Iran zelf deze landen grondstoffen aanlevert om petrochemische producten te vervaardigen. De nieuwe regering in Iran, die in augustus 2021 aantrad, is van plan het roer om te gooien en meer waarde toe te voegen aan zowel de productie als de uitvoer.

Het aanmoedigen van de betrokkenheid van de privésector en het ontwikkelen van gespecialiseerde petrochemische parken voor de exploitatie van ondernemingen in de downstreamindustrie behoren tot de plannen van de olie-autoriteiten.

Om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen in de Iraanse olie-industrie, lees de officiële maandelijkse publicatie van Iran Petroleum.

Mijnbouw en metalen

Iran telt ongeveer 68 mineralen, waarvan er slechts 20 ontdekt en verwerkt zijn. Met meer dan 37 miljard ton aan bewezen reserves en 57 miljard ton aan potentiële reserves staat Iran op de 10e plaats als het gaat om diversiteit aan mineralen. Er zijn aanzienlijke vindplaatsen van koper, ijzererts, lood, zink, steenkool, chroom, uranium en goud. Iran bezit de grootste zinkreserves ter wereld, de negende grootste koperreserves, de twaalfde ijzerertsreserves en de tiende uraniumreserves. In totaal bevindt meer dan 7% van de wereldwijde mineraalreserves zich in Iran.

Volgens de officiële statistieken van het ministerie van Industrie, Mijnbouw en Handel heeft Iran in de periode 21 maart 2020 - 20 maart 2021 meer dan 28,3 miljoen ton ruw staal geproduceerd, met een groei van 7,3% ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. De cijfers voor staalproducten bedroegen 25,06 miljoen ton, met een groei van 7,2%. Andere productiecijfers zijn:

• koperkathode 291k ton (+14,5%),
• zuivere aluminium 446k ton (+55%),
• cement 616,65 miljoen ton (+12%),
• steenkoolconcentraat 16,68 miljoen ton (+2,5%),
• tegels en keramiek 4,4 miljard m² (+1,7% & +2,6%),
• glasplaten 11,5 miljoen ton (+1,7%),
• en glaswerk 11,5 miljoen ton (+1%).

Ondanks de indrukwekkende cijfers zijn mineralen slechts goed voor 0,6% van het totale bbp van Iran en wordt de mijnbouwsector in het algemeen als onderontwikkeld beschouwd door een gebrek aan investeringen en verouderde mijnbouwtechnologie. Ondertussen hebben de Amerikaanse sancties tegen het land de groei in de sector belemmerd. In 2018 werd de reikwijdte van de Amerikaanse sancties op de handel in staal, roestvrij staal, aluminium en koper met Iran uitgebreid in een poging om de import van gespecialiseerde metalen te stoppen. Volgens de VS kunnen die laatste gebruikt worden in de nucleaire, ballistische raket- en militaire programma's van Iran.

De Iraanse regering heeft ambitieuze plannen om de sector te ontwikkelen door te investeren in infrastructuur en technologie, waardoor de omstandigheden voor mijnwerkers zouden verbeteren. De steunregelingen van de regering voor de sector via de banken, in combinatie met de gesubsidieerde nutsvoorzieningen en de lage arbeidskosten, zouden de komende jaren de belangrijkste aanjagers van de groei kunnen zijn. Het is dan ook gerechtvaardigd te verwachten dat het potentieel voor de mineralen- en mijnbouwsector enorm zal blijven. Voor de meest recente gebeurtenissen in de mijnbouwsector van Iran kunt u terecht op de website van MINEX.

Gezondheid en farma

De gezondheidszorg in Iran is een van de best uitgebouwde in het Midden-Oosten, dankzij goed opgeleide artsen en specialisten, een uitgebreid zorgnetwerk en een uitgebreide ziekteverzekering.

De overheid bekleedt een centrale rol in de gezondheidszorgsector. Het ‘Ministry of Health and Medical Education (MOHME)’ staat in voor het beleid, de planning, financiering en het monitoren van de sector. Meer en meer wordt gestreefd naar een grotere rol van de privésector.

Medische hulpmiddelen

Iran is een van de dichtstbevolkte landen in West-Azië (85 miljoen inwoners) en heeft het grootste aantal ziekenhuizen in het Midden-Oosten (954; 2016). Iran staat op de vijfde plaats in de regio wat betreft de omvang van de markt voor medische hulpmiddelen. De Iraanse overheid streeft naar zelfvoorziening in de sector en eist internationale certificering van productielocaties voor medische hulpmiddelen om de kwaliteit te waarborgen.

Ondanks de groeiende lokale productie is de markt nog altijd sterk import-gedreven (80%) en biedt deze dus volop kansen voor buitenlandse leveranciers van hoge kwaliteit. Europa is als traditionele handelspartner in de sector goed voor 70% van het importaandeel.

Voor meer informatie over het marktlandschap, de kansen en het potentieel, kunt u het rapport "Medical Device Industry in Iran" van de EU Helpdesk voor Iran raadplegen.

Farmaceutische industrie

Als populaire bestemming voor medisch toerisme in de regio en dankzij een grote bevolking, is de Iraanse farmaceutische industrie in de loop der jaren gestaag gegroeid.  De lokale productie van medicijnen in Iran begon in het begin van de jaren 1950, aanvankelijk door joint ventures tussen buitenlandse producenten en Iraniërs, met als doel de productiekosten te verlagen en de toegang tot de regio Midden-Oosten te vergemakkelijken.

Volgens de laatste statistieken van de gezondheidsautoriteit zijn er momenteel 294 farmaceutische leveranciers en 49 distributiebedrijven die 6.000 farmaceutische merken en 1.929 generieke geneesmiddelen leveren (maart 2020-maart 2021). In lokale valuta is de Iraanse farmaceutische markt ongeveer 1 miljard euro waard. De lokale productie is goed voor 85% van de farmaceutische markt, terwijl 15% afkomstig is van invoer, voornamelijk voor hightech geneesmiddelen. Het aandeel van niet-biologische geneesmiddelen bedraagt 85% en de resterende 15% is voor biologische geneesmiddelen. Tot de best verkochte generieke geneesmiddelen in de verslagperiode behoorden Remdesivir, Amoxicilline, Clopidogrel en Acetaminophen.

Bij de lokale leveranciers staat Dr Abidi op de eerste plaats met een aandeel van 6% in de totale verkoop in lokale valuta, gevolgd door Actoverco (5%) en Cinnagen (4,5%). Bij de farmaceutische distributiebedrijven voeren Darou Pakhsh, Hejrat en Razi met een aandeel van 10% de lijst aan.

Voor meer informatie over het marktlandschap, de kansen en het potentieel, kunt u het rapport Pharmaceutical Industry in Iran van de EU Helpdesk voor Iran raadplegen.

Agro-industrie

Iran heeft een gevarieerd landschap, 51 miljoen hectare vruchtbare grond en een gunstig klimaat, wat een solide basis vormt voor de ontwikkeling van de agro-industrie. In de regio Midden-Oosten is Iran wellicht een van de meest productieve landen op landbouwgebied. Volgens het jaarverslag (2020) van de Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO) staat Iran in de top zeven van de wereld wat betreft de productie van 22 landbouwproducten. Iran staat onder meer op de eerste plaats voor de productie van pistachenoten, op de tweede plaats voor dadels en op de vierde plaats voor appels. De belangrijkste landbouwproducten van het land zijn tarwe, rijst, granen, suikerbieten, fruit, noten, katoen en tabak. Het land heeft ook een sterk ontwikkelde veeteeltsector, waardoor het in hoge mate zelfvoorzienend is op het gebied van zuivel en melkproductie.

De regering geeft veel steun aan de landbouwsector om de zelfvoorziening te bevorderen en de voedselzekerheid te garanderen. Enkele van deze regelingen zijn de "gegarandeerde aankoop" van landbouwproducten aan het begin van het landbouwjaar, die betrekking kan hebben op maar liefst 47 soorten landbouwproducten, variërend van tarwe, koren, maïs, suikerbieten en bonen tot appels, sinaasappels, mandarijnen en granaatappels. De regering neemt ook maatregelen om basislandbouwproducten in te voeren waaraan in bepaalde jaren een tekort kan ontstaan als gevolg van ongunstige klimaatomstandigheden en gebrek aan regenval, wat de laatste jaren steeds vaker voorkomt. Enkele van deze producten zijn tarwe, rijst, ruwe suiker en ruwe spijsolie.

Ondanks de goed ontwikkelde infrastructuur kunnen de onvoorspelbare klimaatomstandigheden, de uitputting van de ondergrondse watervoorraden, de bodemschaarste en het feit dat de meeste landbouwgronden in handen zijn van kleine grondbezitters, de toekomst van de sector ernstig in gevaar brengen. Particuliere investeringen in de sector zijn beperkt, de mechanisatiegraad en de toepassing van moderne technologie in de sector zijn laag en de internationale sancties hebben de druk op nieuwe investeringen en de aankoop en modernisering van landbouwmachines nog verder opgevoerd.

Voor meer informatie over het marktlandschap, de kansen en het potentieel, kunt u het rapport Agricultural and Agri-Food Industry in Iran van de EU Helpdesk voor Iran raadplegen.

Voeding en dranken

Dankzij een grote bevolking (85 miljoen mensen), een rijke landbouwsector, overvloedige natuurlijke hulpbronnen, jonge, goed opgeleide en goedkope arbeidskrachten, is de voedselverwerkende industrie in Iran een van de best presterende en oudste van het land, goed voor 12% van de toegevoegde waarde in de industriële sector en 17% van de werkgelegenheid. De jarenlange internationale sancties tegen Iran zijn een belangrijke drijvende kracht geweest achter het hoge niveau van ontwikkeling en zelfvoorziening in de voedingssector, hoewel de sector om dezelfde redenen nog steeds een hobbelige weg aflegt voor de levering van moderne apparatuur en grondstoffen. Ondertussen blijft de aanhoudend hoge inflatie de groei van de reële lonen afremmen en de koopkracht van de consument verzwakken. 

Iran kan bogen op een sterke lokale productie van voedingsmiddelen en dranken, zoals dierlijke en plantaardige oliën, vetten, zuivel, granen, fruitverwerking, pasta, rundvlees- en kipverwerking, brood, meel, koekjes, suiker, chocolade en snacks, gebak, koolzuurhoudende dranken, vruchtensap, niet-alcoholische moutdranken, enz. Voor buurlanden met een grote consumentenbasis zoals Irak (40 miljoen) en Afghanistan (38 miljoen) en de VAE en landen in Centraal-Azië, is Iran een belangrijke exporteur van levensmiddelen. Er is groot potentieel om de export te vergroten, maar daarvoor zijn investeringen nodig om het concurrentievermogen en de productiviteit in de sector te verbeteren.

Voor meer informatie over het marktlandschap, de kansen en het potentieel, kunt u de nieuwsbrief "Food Industry in Iran" van de EU Helpdesk voor Iran raadplegen.