De IJslandse economie is gebaseerd op de typische Scandinavisch sociale markteconomie die een kapitalistische structuur en vrijemarktprincipes combineert met een uitgebreid systeem van welzijnszorg.

De ligging en geologie van IJsland zijn doorslaggevend voor de belangrijkste inkomsten van het land. De exploitatie van natuurlijke rijkdommen is cruciaal voor de IJslandse economie. Zo hebben de visvangst en de visverwerkende industrie, maar ook de hydro- en geothermale energie die gebruikt worden in de aluminium- en ferrosiliciumindustrie, belangrijke buitenlandse investeringen aangetrokken.

De visserijindustrie is een zeer belangrijke pilaar voor de IJslandse economie. Door dalende visbestanden en gevoelige prijsschommelingen op de wereldmarkt van de belangrijkste IJslandse exportproducten (vis, aluminium en ferrosilicium) heeft de IJslandse economie zich de laatste jaren gediversifieerd. Dit leidde tot nieuwe ontwikkelingen in software, biotechnologie en toerisme. Het land is dankzij de goedkopere kroon heel wat toegankelijker geworden voor de doorsnee Europese en Amerikaanse toerist.

IJsland werd zwaar getroffen door de wereldwijde financiële crisis. In oktober 2008 verklaarde het zijn drie grootbanken failliet, met een zwaar gedeprecieerde munt tot gevolg.

In 2009 daalde het bbp met 6,9% en steeg de werkloosheid tot 8%. Door de zwakke munt steeg de inflatie met 20% en daalde de import met 48%. Multilaterale hulp en samenwerking met het IMF hebben een belangrijke rol gespeeld in de stabilisatie van de munt en de financiële sector.

Sinds 2011 is het herstel van de IJslandse economie sneller gegaan dan verwacht en kende het land een jaarlijkse gemiddelde groei van 2,5% met een daling van het werkloosheidscijfer van 8% naar een kleine 3,5% en een inflatie die van 20% na de kredietcrisis, is teruggebracht naar 3,01% in 2019. Wat de gevolgen van het COVID-19 virus voor IJsland zijn, is echter nog niet bekend. Men verwacht dat zowel de werkloosheid als de inflatie voor 2020 en voor 2021 toe zal nemen.

In 2019 groeide het bnp met 1,9% dankzij een gestegen consumentenvertrouwen en verhoogde bedrijfsinvesteringen. Voor 2020 verwacht men echter dat het bbp met 8,4% zal dalen, dit als gevolg van de COVID-19 crisis. 

Meer weten

• https://www.statice.is: Statistics Iceland
• https://www.government.is: Government of Iceland
• https://www.cb.is: The Central Bank of Iceland