De Ierse grenskwestie was lange tijd een struikelblok bij de Brexitonderhandelingen. De terugtrekking van het VK uit de EU houdt immers in dat de EU een buitengrens krijgt op het eiland, waardoor Ierland bij de EU blijft en Noord-Ierland als onderdeel van het VK de EU verlaat. Zo zou de 500 kilometer lange grens tussen Ierland en Noord-Ierland plots weer een harde grens (met grenscontroles) worden – een politiek heel gevoelig onderwerp.

Geen terugkeer naar het verleden

Vier decennia van conflicten in Noord-Ierland – ook gekend als The Troubles – waaraan pas in 1998 een einde kwam met het Goede Vrijdag-akkoord, zitten nog vers in het geheugen. Een EU-buitengrens tussen beide eilanddelen zou die spanningen weer tot leven kunnen roepen. Dat willen alle partijen koste wat het kost vermijden. Daarom is er beslist om duidelijke afspraken te maken die het vrij verkeer van goederen en personen mogelijk maken.

Nieuwe afspraken sinds 1 januari 2021

Het ‘Protocol inzake Ierland/Noord-Ierland’ (p. 102) uit het terugtrekkingsakkoord heeft deze doelstellingen:

• Een harde grens tussen beide eilanddelen vermijden.
• De eilandeconomie en de geest van het Goede Vrijdag-akkoord beschermen.
• De integriteit van de eengemaakte markt in stand houden.
• Noord-Ierland bij het douaneterritorium van het VK behouden en laten meegenieten van het onafhankelijke Britse handelsbeleid.

Concreet houdt dit in dat goederen en personen zonder strenge controles de grens zullen over mogen. Deze afspraken om de grens de facto open te houden, gaan in op 1 januari 2021 en gelden 4 jaar. Daarna mag het Noord-Ierse parlement beslissen om de regeling al dan niet voort te zetten voor een nieuwe periode van 4 jaar.

Wat betekent dit voor uw export en import?

Douane, btw en accijnzen

Van de EU naar Noord-Ierland

Noord-Ierland wordt in de praktijk als onderdeel van de EU (interne markt en douane-unie) beschouwd. Het krijgt zelfs een landcode: XI. Voor zendingen tussen België en Noord-Ierland zijn dan ook geen douaneformaliteiten vereist. Ook  invoertarieven zullen niet gelden voor Noord-Ierland, zelfs mochten die er wel komen voor de handel tussen de EU en het VK. Voor accijnsgoederen blijft de intra-EU EMCS-transactie van kracht.

Let wel, indien u uw goederen via het VK (de zogenaamde "landbridge") naar Noord-Ierland zendt, dan zal u de goederen onder transit moeten plaatsen en een T2-document gebruiken.  Op die manier behouden de goederen de status “unie-goederen”. 

Van de EU via Noord-Ierland naar het VK

Goederen vanuit Noord-Ierland kunnen zonder formaliteiten naar het VK worden vervoerd, net zoals EU-goederen zonder formaliteiten naar Noord-Ierland kunnen. Het gevaar is dan dat Noord-Ierland een sluiproute wordt om het VK te bereiken vanuit de EU. Om dat te vermijden, moet u voor de route EU - Noord-Ierland - VK een uitvoeraangifte regelen in eigen land. Let wel: zijn uw goederen minder dan 3.000 euro waard, dan kan u kiezen tussen aangifte in eigen land of via de Britse HRMC.

Voeding, planten en plantaardige producten; levende dieren

Van de EU naar Noord-Ierland

Alles blijft bij het oude. Er komen geen wijzigingen aan de manier waarop deze producten van de EU in Noord-Ierland worden ingevoerd. Voor de etikettering volstaat het EU-adres.
 

Van het VK naar Noord-Ierland

Voor deze route gelden wel nieuwe afspraken vanaf 1 januari 2021. Alle info staat verzameld op de website van het Movement Assistance Scheme.

Conformiteit en accreditatie

Zolang het ‘Protocol Noord-Ierland’ van kracht is, zal Noord-Ierland de EU-voorschriften blijven volgen voor het vermarkten van industriële producten. Goederen die niet onder de geharmoniseerde regels vallen, moeten voldoen aan de Britse voorschriften, met inbegrip van eventuele uitzonderingsregels voor Noord-Ierland.

Goed om te weten is dat de EU-conformiteitsmarkering ook na 1 januari 2021 wordt gebruikt om in Noord-Ierland aan te geven dat goederen aan de EU-voorschriften voldoen. Als u echter gebruikmaakt van een Britse instantie om een verplichte conformiteitsbeoordeling door een derde partij uit te voeren, dan moet u vanaf 1 januari 2021 ook een UKNI-markering (soms aangeduid als de UK(NI)-markering of de UK(NI)-aanduiding) aanbrengen. Onthoud dat deze UKNI-markering altijd vergezeld gaat van een EU-conformiteitsmarkering, zoals de CE-markering.

> Ontdek al onze adviezen