De olie- en gasindustrie heeft 40 à 45 jaar een vitale rol gespeeld voor de economische groei. Ook de liberalisering van een gereguleerde economie, handelsvrijheid, het verwerven en verspreiden van hightech - ondanks een laag innovatieniveau - en een goede macro-economische stabiliteit maakt deel uit van het Noorse succes.

In 2021 was iets meer dan een vijfde van het bbp gerelateerd aan het ontginnen van olie en gas en 50% van de totale export bestond uit petroleumproducten. De afhankelijkheid van de petroleumsector maakt het land kwetsbaar.

Zo zat Noorwegen, door de dalende olieprijzen, sinds midden 2014 in een neerwaartse conjunctuur. Gevolg hiervan was een sterke afname van investeringen in de oliesector. In de offshore sector namen deze zelfs af met 25%. Ook de groei van het bbp was zwakker dan verwacht en er was een sterke daling in de overheidsinkomsten. De overheid kondigde in 2016 een stimuleringsprogramma aan om de transformatie van de Noorse economie te versnellen, om te kunnen blijven concurreren en om de werkloosheid terug te dringen.

​Sinds 2018 kon men echter stellen dat de neergang voorbij was en dat de Noorse economie weer een opleving kende. De verwachting was dan ook dat het steeds beter zou gaan met de Noorse economie, maar helaas was dit, als gevolg van de coronacrisis, niet direct het geval. Ondanks dat de Noorse economie een kleine achteruitgang kende, lijkt de impact van coronacrisis vooralsnog beperkt en ziet het ernaar uit dat Noorwegen er zich goed heeft doorgeslagen. 

De werkloosheid bedroeg begin 2022 3,2% en de inflatie bedroeg in 2021 3,48%. In 2020 bedroeg de handelsbalans slechts een klein miljard euro. Sinds eind jaren '80 was dat bedrag niet meer zo laag geweest. Als voornaamste oorzaken werden de pandemie en de lage olie- en gasprijzen aangeduid. In 2021 kende de handelsbalans echter een record overschot van 54,99 miljard euro en opnieuw werden de olie- en gasprijzen als oorzaak aangeduid, maar nu vanwege de hoge prijzen.

Door de inkomsten van de olie- en gassector op te sparen heeft Noorwegen ongeveer 1.176 miljard euro in het petroleumfonds. Jaarlijks wordt er zo'n 2 à 3% van dit fonds overgeheveld om het staatsbudget aan te zuiveren. Door de coronacrisis heeft men in 2020 en 2021 echter meer moeten overhevelen. In 2022 verwacht men dat de toestand stabiliseerd en weer teruggegaan kan worden naar het normale niveau. Naar verwacht zal men terug zo'n 2,6% van het petroleumfonds kunnen overhevelen naar het staatsbudget.

Meer weten

• https://www.regjeringen.no/en/dep/fin/id216/  Ministerie van Financiën
• https://www.regjeringen.no/en/national-budget/2022/id2871447/ The National Budget 2022
• https://www.ssb.no/en/  Nationaal Statistiekbureau
• https://www.ssb.no/en/nasjonalregnskap-og-konjunkturer/statistikker/kt  Economic Trends for Norway
• http://www.norges-bank.no/en/  Nationale Bank van Noorwegen