Impact olieprijs

De economische vooruitzichten van Koeweit zijn onlosmakelijk verbonden met de lagere olieprijzen die druk zetten op de fiscale basis van de overheid, die ook de grootste motor van de economie is. Olie-inkomsten vertegenwoordigden in 2017 zowat 70% van het bnp en 90% van de overheidsinkomsten.

Sinds midden 2014 zijn de olieprijzen gestaag gedaald. Zo bedroeg de gemiddelde olieprijs 54,25 USD per vat in 2017, terwijl de break-even productieprijs voor Koeweit 50 USD bedraagt. Momenteel kent de olieprijs opnieuw een opwaartse trend (tussen 70 USD en 80 USD), maar analisten verwachten dat de olieprijzen op korte termijn niet meer het hoge niveau van weleer zullen bereiken. Sowieso zorgen tal van regionale gebeurtenissen (oorlog in Syrië, Irak en Jemen; de Qatarcrisis; de interne machtsverschuivingen in Saudi-Arabië en de betrekkingen met Iran), voor een moeilijk voorspelbaar scenario.

Groeivooruitzichten

Door de lage olieprijzen slinkt het handelsoverschot en is er momenteel een budgettair tekort. Dit begrotingstekort wordt voor 2017 geraamd op 3,62% van het bnp en zou in 2020 oplopen tot 4%. De overheidsschuld bedraagt momenteel zo’n 18,6% van het bnp en zou toenemen tot 24,66% in 2019 en 27% in 2020. Naar economische groei vertaalt zich dat tot een geraamde stijging van 2,8% in 2018 en 3,1% in 2019, wat lager is dan de gemiddelden van de vorige jaren.

Wel dient gezegd te worden dat Koeweit nog altijd een AA-kredietrating krijgt, voornamelijk door de enorme fiscale buffers die het heeft opgebouwd via zijn soeverein investeringsfonds, beheerd door de 'Kuwait Investment Authority', waarvan de middelen op zo’n 514 miljard USD worden geschat.

Parallel met deze lage olieprijzen doet er zich een bevolkingsgroei voor. Als de overheid dezelfde genereuze welvaartsdistributie wil garanderen voor zijn burgers moet de fiscale basis dus verbreed worden. Dit kan door de economie aan te zwengelen en belastingen te heffen. Voorlopig zijn er nog geen indicaties dat de overheid op zeer korte termijn de fiscale basis zal verbreden met extra belastingen. Analisten verwachten dat de introductie van btw - met een heffingsvoet van 5% - pas eind 2019 zal gebeuren, terwijl een aantal andere landen in de GCC al in 2018 btw hebben geïntroduceerd.

Rol van de overheid

De overheid speelt een cruciale rol. Om economische groei te stimuleren lanceert de overheid tal van (mega)projecten die verschillende sectoren omvatten (olie, bouw, toerisme, residentiële bouw, energie, ICT). Deze projecten moeten land moderniseren en de economie diversifiëren weg van olie. Zo werd er voor het 'Kuwait Development Plan 2015-2020' zo’n 155 miljard USD opzij gezet. Het nieuwe strategische kader voor 2035, de 'New Kuwait Vision 2035', heeft als doel Koeweit opnieuw op de kaart te zetten als regionale hub voor handel, financiële dienstverlening, investeringen, toerisme en cultuur. Andere grote projecten zullen volgen in het spoor van deze visie. Wel moet opgemerkt worden dat bureaucratische belemmeringen en parlementaire procedures de uitrol van deze projecten kunnen vertragen.

Lees ook: "Economic developments in the six GCC countries", Credendo, mei 2018.