In de jaren '80 van de vorige eeuw leidde een ongebreidelde financiering van vastgoed- en andere beleggingsprojecten door de bankensector tot een economische zeepbel in Japan. Toen deze barstte, drong zich in de jaren'90 een grondige hervorming van de financiële sector op, die ongeveer 10 jaar in beslag nam. Dankzij die hervorming bleken de Japanse banken aardig bestand tegen de wereldwijde financiële crisis die uitbrak eind 2008. Beleggers vluchtten massaal naar de Japanse yen, die opwaardeerde van 169 yen per euro in juli 2008 naar 95 in juli 2012. Ook nu nog behoudt de yen het imago van een veilige munt, die in troebele tijden als vluchtweg kan gebruikt worden.

Eind 2012 trad een nieuwe regering aan onder leiding van Shinzo ABE. Hij introduceerde een flexibele budgettaire en monetaire politiek, waardoor de yen vrij snel in waarde daalde. Dit beleid leidde sindsdien tot een gestage jaarlijkse groei: 2% in 2013, 0,3% in 2014, 1,2% in 2015, 0,6% in 2016, 1,9% in 2017, 0,2% in 2018 en 0,7% in 2019. De lage groei in 2014 is te wijten aan een verhoging van de btw in dat jaar, van 5% naar 8%. In 2018 was het vooral een verslechtering van de handelsbalans die de groei drukte.

Covid-19 bracht een harde slag toe aan de economische activiteit in Japan. Volgens het IMF kelderde het Japanse BNP in reële cijfers met -4,5%. In 2021 kon de economie zich gedeeltelijk herstellen. Het BNP tekende een groei op van 1,6%, aangedreven door een sterke toename in de export en in de consumptie van de private en publieke sector. Een groei in investeringsuitgaven bleef echter uit, wat wijst op een gevoel van onzekerheid bij de economische actoren. Het IMF verwacht een verder herstel van de economische activiteit in 2022 met een reële groei van 2,4%.

In 2021 trad Japan toe tot de top-10 van de belangrijkste exportmarkten van Vlaanderen, een aanzienlijke verbetering tegenover 2020 toen Japan nog op de 16de plaats stond. Deze stevige groei van de Vlaamse export naar Japan is in eerste instantie te danken aan de leveringen van covid vaccins, maar ook aan de toegenomen export van voedingsproducten en optische instrumenten.

Positieve elementen voor de handel tussen Japan en Vlaanderen in de komende jaren zijn:

• Het economisch partnerverdrag tussen Japan en de Europese Unie. Dit verdrag omvat een uitgebreid handelsakkoord met belangrijke verminderingen van tarifaire en niet-tarifaire belemmeringen. Het verdrag trad in werking op 1 februari 2019. FIT publiceerde een handige gebruiksaanwijzing hiervoor.
• Een bilateraal fiscaal akkoord tussen België en Japan. Daardoor werd o.a. de Japanse bronbelasting van 10% op royalty’s en inkomsten uit licenties tot nul herleid vanaf het inkomstenjaar 2020. Dit zal de technologische handel tussen de twee landen ten goede komen. 

Meer weten:

• Cabinet Office Japan - Quarterly Estimates of GDP: https://www.esri.cao.go.jp/en/sna/sokuhou/sokuhou_top.html
• OECD Data - GDP: https://data.oecd.org/gdp/gross-domestic-product-gdp.htm
• IMF - Japan Country File: www.imf.org/external/country/JPN/index.htm