Energie

Een energieke groeisector

Chili is een land waar, naast watervoorziening, energie de hoogste prioriteit krijgt. Het land verbruikt immers veel energie bij de winning van delfstoffen, maar heeft geen eigen olie- en gaswinning. In zijn "Renewable Energy Country Attractiveness Index" voor 2021 zet EY het land op de 12e plaats van landen die aantrekkelijk zijn voor investeringen in hernieuwbare energie, een daling ten opzichte van de vierde plaats in 2016. De redenen voor deze daling zijn de grote afhankelijkheid van niet-conventionele energiebronnen (steenkool, aardgas en aardolie 44.264 GWh tegenover 35.892 GWh voor schone energie).

Anderzijds heeft het land de laatste 10 jaar, algemeen genomen, grote en interessante transformaties ondergaan, zodat de overgang naar een minder gecentraliseerd en groener net vordert.

Volgens het "Climatescope 2021" rapport van Bloomberg is Chili de meest aantrekkelijke economie ter wereld om te investeren in hernieuwbare energie. Bovendien wordt het land gerangschikt als een van de meest stabiele in Latijns-Amerika wat betreft regelgeving, vrije marktbeginselen en een beleidskader dat stabiel blijft in de tijd, ongeacht regeringswisselingen. Voorts is Chili erin geslaagd om in 2020 4,6 miljard dollar aan investeringen in schone energie, voornamelijk zonne- en windenergie, aan te trekken. Chili heeft ook een nationale strategie voor elektromobiliteit ontwikkeld, met als doel om tegen 2035 alleen nog maar nieuwe emissievrije voertuigen te verkopen.

De geïnstalleerde capaciteit van niet-conventionele hernieuwbare energie (NCRE) in de matrix is gestegen tot meer dan 27,5% van het totaal.

Verwacht wordt dat deze tendens in de komende jaren aanzienlijk zal versnellen. Hoewel de meest optimistische deskundigen vijf jaar geleden nog voorspelden dat het gewicht van hernieuwbare energie in de energiematrix van het land in 2050 90% zou bereiken, zeggen deskundigen nu vaak dat het land dat doel al in 2030 zal bereiken.

Tot dusver heeft Chili zich ertoe verbonden om zijn wereldwijde uitstoot van broeikasgassen te verminderen, ook al is het land geen grote uitstoter, en is het een van de landen die het meest door de klimaatverandering worden getroffen. Op die manier schuift het land, dankzij zijn rijkdom aan schone energie, verder op in de richting van duurzame ontwikkeling. De regering heeft geboekt vooruitgang geboekt op het vlak van groene waterstofprojecten. Er zijn ook internationale overeenkomsten gesloten met Duitsland, Singapore, Zuid-Korea en de havens van Rotterdam en Antwerpen.

Een belangrijke mijlpaal was de eerste oproep van CORFO voor groene waterstofprojecten. Hierbij werd 50 miljoen dollar toegekend voor de ontwikkeling van projecten in Chili, waardoor deze sneller zullen kunnen voltooid worden en operationeel zijn tegen 2025. Bovendien heeft dit investeringen van bijna 1 miljard US$ gegenereerd, met een verwachte productie van 45.000 ton groene waterstof per jaar, wat overeenkomt met een jaarlijkse vermindering van 600.000 ton CO2.

Belangrijk is ook de ontwikkeling die deze industrie doormaakt in verschillende regio's van het land. Er ontstaan al zogenaamde waterstofvalleien, onder andere rond Antofagasta, Aconcagua, Biobío en Magallanes. Hierbij wordt de volledige waterstofwaardeketen ontwikkeld via partnerschappen tussen publieke en private actoren, de academische wereld en gemeenschappen en komt een gedeelde infrastructuur tot stand. 

De Chileense overheid staat voor de volgende uitdagingen:

• Technologische veranderingen doorvoeren in slimme netwerken waarin meer hernieuwbare energie en schone technologieën kunnen worden opgenomen; 
• Potentieel aan oceanische energie en elektriciteit uit hydro-elektriciteitcentrales valoriseren en stimuleren;
• Verminderen van huidige ERNC-gerelateerde barrières, zoals de beperkingen van transmissielijnen;
• Verbeteren van de informatie over bestaande steunmaatregelen en van de toegang tot concessiecontracten; 
• Territoriale platformen oprichten waar informatie verstrekt kan worden;
• Impact van thermo-elektrische centrales op het milieu verminderen;
• Uitvoering analyses op technisch en sociaal vlak om te kijken of regionale interconnecties mogelijk zijn;
• Integratie van elektrische systemen zodat energie gecommercialiseerd kan worden tussen landen in dezelfde regio.

Mijnbouw en het noorden van het land

De grootste energieverbruiker in Chili is de mijnbouwsector. In 2021 verbruikte deze industrietak 25 TWh aan elektriciteit. Er wordt verwacht dat dit zal stijgen tot 34TWh tegen 2031. Omwille van de hoge energieprijzen willen almaar meer mijnbouwbedrijven hun eigen energie opwekken.

Momenteel realiseert de mijnbouwsector 13 TWh/jaar aan hernieuwbare energie, waardoor 5,27 miljoen ton CO2 per jaar wordt gemitigeerd. De bedrijven die momenteel de grootste contracten voor de levering van duurzame energie hebben, zijn Escondida, Spence en AngloAmerican. Tot voor kort was duurzame energie duurder dan traditionele energie, maar door de technologische vooruitgang is zij concurrenciëler geworden. Chili's potentieel aan hernieuwbare energie zal het mogelijk maken te voorzien in een elektriciteitsvraag die 70 maal groter is dan de huidige. Belangrijke vorderingen zoals deze in de mijnbouw tonen aan dat het mogelijk is gebruik te maken van deze hernieuwbare hulpbronnen om zo vervuilende emissiebronnen te vervangen door een lokaal, emissievrij en concurrencieel alternatief. Verwacht wordt dat tegen 2023 het totale verbruik van hernieuwbare energie 45% zal bedragen, waardoor de mijnbouw veel groener wordt.

In de koperproductieprocessen wordt gebruik gemaakt van hernieuwbare energie. Bovendien wordt het gebruik van waterstof in mijnbouwvrachtwagens geïntegreerd. Dit is momenteel een uitdaging. Een van de doelstellingen is namelijk om het gebruik van diesel tot een minimum te beperken en dit te vervangen door schone elektriciteit of waterstof die met schone elektriciteit is geproduceerd. Groene waterstof in dit geval.

In het noorden is onlangs een door ENGIE geleid project voor de productie van groene waterstof (HyEx) goedgekeurd. Het is een project van 47 miljoen dollar dat tot doel heeft 3.200 ton groene waterstof per jaar te produceren. Dit zal aan ENAEX worden geleverd voor de productie van groene ammoniak, om jaarlijks meer dan 30.000 ton C02 te reduceren.

Andere belangrijke projecten in het noorden zijn onder meer het Antofagasta Mining Energy Renewable (AMER) project van het Franse bedrijf Air Liquide, dat 60.000 ton e-methanol per jaar denkt te produceren uit hernieuwbare energie, groene waterstof en CO2 opgevangen uit een vaste bron.

In het noorden zijn er veel fotovoltaïsche projecten die zijn goedgekeurd en in aanbouw zijn. Meer gedetailleerde informatie is te vinden op https://acera.cl/mapa/#/map.  In maart 2022 was er 6.328 MW aan zonne-installaties, wat neerkomt op een penetratiegraad van 20% in het systeem.

Technologieën met veel potentieel       

Een andere type hernieuwbare energie met veel potentieel in Chili is oceanische energie. Het gaat hier in de eerste plaats om golfenergie en getijdenenergie. Doordat Chili een kustlijn heeft van meer 4000 kilometer zou er in theorie tussen 160 en 240 GW aan elektriciteit opgewekt kunnen worden door de combinatie van deze twee technieken. Deze vorm van energieopwekking zou vooral aantrekkelijk zijn voor afgelegen eilanden, waaronder Rapa Nui (Paaseiland) en de Juan Fernandez Archipel. Deze technieken staan echter nog in de kinderschoenen. Vooral de golfenergie is op dit moment onvoldoende ontwikkeld.

In april 2021 installeerde het MERIC Technology Centre de eerste full-scale mariene energieconvertor in Chili, de eerste in Latijns-Amerika en de vijfde ter wereld. Dit zal het land in staat stellen het voortouw te nemen bij het onderzoek naar mariene energie die de beweging van golven gebruikt om elektriciteit op te wekken.

Tot slot creëren de vele vulkanen in Chili een groot potentieel voor geothermische energie (zowel voor opwekking als voor direct gebruik). Ondanks de vooruitgang die op deze gebieden is geboekt, ontbreekt het momenteel aan een overheidsstrategie voor de verdere ontwikkeling van dit type energie.

Kansen voor Vlaamse bedrijven

De behoefte en doelstelling om op milieubewuste wijze met energie om te gaan, betekent een opportuniteit voor het Vlaamse bedrijfsleven. Chili heeft nood aan hernieuwbare energie en ondernemingen in Vlaanderen beschikken over de meest innovatieve technologieën om Chili hiervan te voorzien. Over de hele wereld is de Vlaamse deskundigheid op vlak van hernieuwbare energie gekend en worden op wind, zon of op biomassa gebaseerde technologieën verkocht.

Nu al zijn een tiental Belgische ondernemingen gespecialiseerd in energie met succes actief in Chili. Dankzij Flanders Investment & Trade Santiago, AWEX Santiago en de Cámara Belgolux hebben deze bedrijven sinds 2015 regelmatig contact met elkaar en ontwikkelen ze verschillende gezamenlijke projecten.

Zo bezocht een delegatie van Chileense burgemeesters in november 2015 een zestal Belgische bedrijven om zich te vergewissen van de technologieën en oplossingen die België kan bieden op het niveau van steden en gemeenten. Er bleek een grote interesse te bestaan onder de burgemeesters, en in 2016 werden de contacten verder aangehaald met het doel om concrete projecten op te zetten.

In 2021 werd in het kader van COP26 een Memorandum of Understanding (MOU) tussen Chili en België (havens Antwerpen en Zeebrugge) ondertekend, waarin staat dat een corridor zal worden gecreëerd om groene waterstof te verschepen en de productie ervan te bevorderen. Deze overeenkomst nodigt Vlaamse bedrijven uit om gebruik te maken van de al aanwezige initiatieven en contact op te nemen met FIT Santiago om de Chileense markt te betreden.

Voeding en dranken

Een markt om van te smullen

De globalisering en de recente stijging van de welvaart in Chili hebben ook een invloed op het consumptiepatroon. Zo is de vraag naar kwaliteitsvolle ingrediënten, koekjes, chocolade en andere premium voedingsproducten de afgelopen vijf jaar sterk gestegen.

Daarnaast is er in de jongste jaren ook een biercultuur ontstaan. De Chileen is nu de grootste alcoholconsument van Latijns-Amerika en het gros van de alcoholaankopen bestaat uit bier. De markt voor bier groeit ontzettend snel en vooral  speciaalbieren zijn steeds meer in vraag.

Hierdoor ontstaan er mooie kansen voor Vlaamse bedrijven die gespecialiseerd zijn in nicheproducten in deze sector.

Chocolade en koekjes

De koekjes- en chocoladesector heeft de jongste jaren een sterke groei doorgemaakt. Wat de importtrends betreft steeg volgens Thomson Reuters de invoer met koekjes in 2021 met 60% (68,6 miljoen USD CIF) ten opzichte van 2020. Voor chocolade, waar België op de 5e plaats staat (7 miljoen USD CIF), betekende dit een stijging met 82% van de totale invoer in 2021 (111 miljoen USD CIF) ten opzichte van 2020. Dit biedt een uitstekende kans aan Vlaamse bedrijven om de lokale markt te betreden.

Bier

De afgelopen jaren heeft de Chileense biersector een exponentiële groei gekend. Zo groeide de Chileense bierimport tussen 2022 en 2016 van 3,9 miljoen USD naar 169 miljoen USD.

Niet alleen kent Chili een traditie van bierbrouwerijen die zijn gecreëerd door ingeweken Duitse families, ook evenementen zoals het ‘Oktoberfest de Malloco’ en de wedstrijd ‘World Draught Masters’ hebben bier gepopulariseerd in wijnland Chili. Bekende sommeliers hebben zich omgevormd tot echte bierkenners, en sinds enkele jaren verschijnt de jaarlijkse biergids 'La Guía de la Cerveza en Chile' van biergoeroe Pascual Ibañez (een liefhebber van Belgische bieren met wie FIT Santiago nauwe contacten heeft).

De Chileense consument verkiest almaar meer premiumbieren (zowel blond als bruin) en ambachtelijke alternatieven en wil een grotere verscheidenheid aan bieren op de markt. Artisanale bieren hebben nog altijd een klein marktaandeel, maar de meeste brouwerijen in dat segment kenden de laatste jaren een jaarlijkse groei van 10% tot 30%.

Volgens de Comex Checkpoint-database (Thomson Reuters) werd in 2021 273 miljoen USD CIF ingevoerd, een stijging met bijna 68% ten opzichte van 2020. Bij de bierinvoer komt België op de derde plaats met 28 miljoen USD CIF, na Mexico en de Verenigde Staten die respectievelijk op de eerste en tweede plaats staan.

Brood en patisserie

Chili is met 90 kilogram brood per capita (2021) de op één na grootste broodconsument ter wereld, na Rusland met 130 kg. Chilenen zijn grote zoetebekken en houden daarom ook ontzettend van patisserie. Met de economische groei hebben de Chilenen een meer verfijnde smaak ontwikkeld, en is de vraag naar betere ingrediënten sterk gestegen. Vooral diepvriesingrediënten en -producten (bake-off) zitten in de lift. Dit biedt mogelijkheden voor Vlaamse leveranciers. Een bedrijf als Puratos, dat al 20 jaar in Chili gevestigd is, doet er zeer goede zaken, net zoals andere Vlaamse producenten die zich focussen op Chili.

Zuivelproducten

De consumptie van zuivel is belangrijk in Chili. De invoer van zuivelproducten bereikte in 2021 recordhoogten en kwam uit op 500 miljoen US$, wat 119,3 miljoen US$ meer was dan het voorgaande jaar. De Verenigde Staten positioneerden zich als de belangrijkste leverancier, vóór Argentinië en Nieuw-Zeeland. Kazen zijn de belangrijkste categorie binnen de zuivelmarkt.

De vraag naar zuivelproducten in het land neemt verder toe, wat zich vertaalt in aankopen uit het buitenland die in 2021 recordhoogten bereikten. In waarde steeg de invoer van zuivelproducten met 32,0% ten opzichte van 2020.

Wat de invoer uit de Europese Unie betreft, staat Duitsland op de 4e plaats met een marktaandeel van 9,4%. De invoer uit Duitsland bedroeg US$ 46,2 miljoen, een stijging met 54,3%, wat overeenkomt met een jaar-op-jaar stijging van US$ 16,2 miljoen.

De 5e plaats werd ingenomen door een ander EU-land, met name Nederland met een marktaandeel van 7,8%. De invoer uit Nederland bedroeg US$ 38,6 miljoen, 40,3% meer dan het jaar ervoor.

Gezien deze tendens zijn er in de zuivelsector ook mogelijkheden voor Vlaamse bedrijven.

Voor meer informatie kan je terecht op de website van Diario Lechero (het belangrijkste nieuwsblad voor de zuivelsector in Chili): site. 

Gourmet

De gourmetsector (delicatessen) kent een ware bloei. Er zijn momenteel een 500-tal kmo’s actief in dit segment en samen realiseren ze een omzet van ongeveer 100 miljoen USD. De groei in deze sector leidde ook tot de oprichting van twee belangenverenigingen (AsoGourmet en Gourmet Chili). Alle supermarkten bieden nu ook ‘premiumproducten’ aan voor een select publiek met hogere inkomens.

Snacks

Tussendoortjes en snacks winnen aan populariteit in Chili. Aangezien 74% van de volwassenen in Chili aan overgewicht of zwaarlijvigheid lijdt (volgens cijfers van de OESO), zijn er interessante mogelijkheden voor Vlaamse bedrijven die gezonde snacks aanbieden. Uit een recente studie uitgevoerd door Mondelez "State of Snacking" waarbij ook de inwoners van Chili werden bevraagd, blijkt namelijk dat de snackconsumptie, door de isolatie tijdens de pandemie, aanzienlijk is toegenomen. De snacks zijn perfect als tussendoortjes, tegen de kleine honger en een goede keuze qua prijs. Snacks worden vooral verkocht in buurtwinkels (50%), supermarkten (25%) en hypermarkten (20%).

Kant-en-klaar

Kant-en-klaarmaaltijden (pizza’s, diepvries, salades, enz.), fastfood en speciale voedingsproducten kennen een steeds grotere populariteit in Chili. Vooral Belgische frietjes zijn de afgelopen jaren zeer populair geworden. FIT Santiago ontvangt regelmatig concrete vragen van distributeurs om hen te voorzien van Belgische frietjes, en ook diepvriesgroenten. Deze producten worden vooral via supermarkten en hypermarkten verkocht.

Volgens onze "Thomson Reuters"-databanken over buitenlandse handel was er alleen al voor bevroren voorgebakken aardappelen een stijging met 78% in 2021 ten opzichte van 2020; voor bevroren groenten bedroeg de stijging 60%. Voor meer informatie over deze markt en de mogelijkheden, kunt u altijd contact opnemen met het FIT-kantoor in Santiago.

Babyvoeding

Voedingsproducten voor baby’s zitten ook enorm in de lift. De afgelopen vijf jaar is de markt met 71,1% gegroeid. Deze stijging is vooral te wijten aan een nieuwe moederschapswet in 2011, waardoor de moeder langere tijd met haar pasgeboren baby kan doorbrengen.

Fruit en noten & machines

Chili heeft een rijk arsenaal aan fruit. Het is de belangrijkste exporteur van vers fruit ten zuiden van de evenaar. De nootindustrie wint ook aan belang. Er wordt geëxporteerd naar Brazilië, Duitsland, Spanje, Italië en Turkije als poort naar het Midden-Oosten. Er zijn dus duidelijk opportuniteiten voor toeleveranciers van machines (sorteren, labelen, zuivering, enz.) in deze sector.

Gezondheid en farma

Een gezonde groeimarkt

Chili wordt algemeen beschouwd als het meest stabiele, meest ‘Europese’ land in Zuid-Amerika. De Chilenen zijn een trots volk, die Europa als maatstaf beschouwen en streven naar een gelijke levensstandaard als bij ons. Dit vertaalt zich ook in de verwachting om te kunnen genieten van een kwalitatieve gezondheidszorg. In combinatie met de gestage economische groei van de laatste 15 jaar, is Chili dan ook een zeer interessante markt voor Vlaamse bedrijven die producten en diensten in de sector 'Gezondheid en Farma' produceren. Alleen al de laatste drie jaar kende de import van medische goederen en diensten een groei met ongeveer 20%.

In Chili bestaat er een dubbel gezondheidszorgsysteem. Langs de ene kant is er de publieke sector met ziekenhuizen en dokterspraktijken die uitgebaat worden door de overheid; anderzijds is er de private sector van privéziekenhuizen en dokterspraktijken. Deze laatste categorie heeft over het algemeen een betere reputatie dan de publieke sector.

De farmaceutische industrie in Chili heeft een omzet van ongeveer 1,8 miljard dollar, wat overeenkomt met 0,73% van het nationale BBP.  Dit genereert een positief effect op andere sectoren van de economie, zoals de verwerkende industrie, de handel en het vervoer. Het genereert ook meer dan 68.000 officiële banen per jaar.

Een van de voordelen van Chili voor buitenlandse farmaceutische bedrijven die op zoek zijn naar een investeringsbestemming, is het groot aantal vrijhandelsovereenkomsten dat Chili heeft ondertekend. Deze bevorderen de uitvoer naar andere landen in de regio en in de rest van de wereld.

Bovendien kent Chili een reeks stimuleringsmaatregelen voor buitenlandse investeringen, zoals onder meer de O&O-wet, de BTW-vrijstelling voor de invoer van kapitaalgoederen, de wet op de extreme zones (dit zijn bepaalde regio's in Chili waarvoor exclusieve en bijzondere regelingen gelden) en 33 vigerende overeenkomsten ter voorkoming van dubbele belastingheffing. (Gobierno de Chile wet n° 20.655, wet n° 19.420 - Servicio de Impuestos Internos - Zonas extremas)

Investeringen in de publieke sector

Het ministerie van Openbare Werken (MOP) heeft zijn vijfjarenplan voor concessies opgesteld voor de periode 2021-2025, goed voor een bedrag van ruim 15 miljard US$. Dit plan omvat ook heel wat haalbaarheidsstudies. De vijfjarenprojecten hebben betrekking op autosnelwegen (11 miljard US-dollar), ziekenhuizen (1,37 miljard US-dollar), luchthavens (tramproject Pajaritos Airport AMB - 425 miljoen US-dollar), kabelbanen en een bod voor gevangenisgroepen.

Voor meer informatie kan je terecht op deze site.

Investeringen in de private sector

Volgens verschillende studies en enquêtes (waaronder de Business Perceptions Survey van de Centrale Bank) is men pessimistisch over de te verwachten particuliere investeringen. Dit als gevolg van de politieke en constitutionele situatie (de nieuwe grondwet moet in september 2022 worden goedgekeurd). Uit de enquête blijkt dat, tussen januari en oktober, het percentage bedrijven dat in 2022 zou investeren, is gedaald van 54% tot 30%. In dezelfde periode is het percentage ondernemers dat verwachtte niet te investeren in 2022, gestegen van 46% tot 70%. Een zeer onzekere economische en politieke situatie is de voornaamste reden.

Medicijnen

De farmaceutische sector is zeer belangrijk voor het land, aangezien hij in totaal meer dan 1,8 miljard USD bijdraagt, wat overeenkomt met 0,82% van de totale toegevoegde waarde en 0,73% van het nationale BBP.  Deze sector heeft ook een positief indirect effect op andere sectoren van de plaatselijke economie, zoals de be- en verwerkende industrie (17%), de groot- en kleinhandel (13%), het vervoer (8%) en "andere vrije beroepen en andere wetenschappelijke en technische activiteiten" (8%). Wat de werkgelegenheid betreft, genereert de farmaceutische industrie meer dan 68.000 officiële banen per jaar (direct en indirect), wat neerkomt op 1,03% van de totale werkgelegenheid in Chili. Wat de gendersamenstelling in deze bedrijfstak betreft, bedraagt het percentage vrouwen 49%, iets meer dan het Europese equivalent (46%), en duidelijk meer dan het gemiddelde in de Chileense verwerkende industrie (34%).

Het feit dat België behoort bij de top 12 van grootste exporteurs van farma naar Chili, houdt in dat de Chileense gezondheidssector onze producten goed kent. Vlaamse farmaceutische bedrijven hebben dan ook goede mogelijkheden om deze markt (verder) aan te boren, mits ze hier de nodige aandacht aan spenderen.

Mijnbouw

Chili heeft een schat aan bodemrijkdommen: koper, goud, molibdeen, selenium, rhenium, lithium en jodium, om maar enkele van haar belangrijke bodemgrondstoffen op te noemen. De sectoren energie en mijnbouw zijn traditioneel goed voor meer dan 70% van de gedane investeringen in Chili.

Op het vlak van koper is Chili wereldleider met 27,5% van de mondiale koperreserves. Met een jaarlijkse productie van 5,5 miljoen ton (2016) is Chili veruit de grootste producent van koper in de wereld.

In 2021 is de mijnbouwactiviteit licht gedaald (met bijna 1%). Dit door een lagere productie van koper, molybdeen en zilver, terwijl de productie van goud en lithium steeg.

De prijs van koper, het belangrijkste mijnbouw- en exportproduct van het land, is met 51% gestegen ten opzichte van 2020. Voor 2022 wordt een groei met slechts 2% verwacht als gevolg van de vertraging in China en de aanhoudende inflatie.

Voor de periode 2021-2030 zijn er 51 geregistreerde projecten, goed voor een bedrag van 68,925 miljoen US$.

Voor meer informatie kan je terecht op de website van de Dirección General de Concesiones van het ministerie van Openbare Werken van Chili: link. 

Marktbenadering

Om te leveren aan de mijnbouwindustrie is het best te werken met Chileense distributeurs die erkend zijn door de mijnbouwbedrijven. De meeste mijnbouwbedrijven hanteren namelijk complexe registratieprocedures. Eens men ‘erkend leverancier’ is, wordt men ook automatisch uitgenodigd tot de gunningprocessen. Niet alle producten en diensten voor de mijnbouwsector zijn beschikbaar op de Chileense markt. Zelfs indien ze beschikbaar zijn, garanderen ze niet altijd een voldoende kwaliteit of is de nodige hoeveelheid niet aanwezig. Er zijn dus mogelijkheden voor Vlaamse toeleveranciers.

Het vinden van een geschikte distributeur kan gebeuren via een bezoek aan vakbeurzen zoals Expomin/Exponor, en via de verenigingen APRIMIN en SUTMIN.

1. APRIMIN: deze vereniging vertegenwoordigt de belangen van de industriële leveranciers aan de mijnindustrie. Vooral grotere bedrijven zijn lid van APRIMIN. Contact: aprimin@aprimin.cl.
2. SUTMIN: dit is de associatie van technische leveranciers en ingenieurs voor de mijnbouw en de industrie. Het gaat vaak om gespecialiseerde kmo’s. FIT Santiago heeft een goede werkrelatie met de voorzitter van SUTMIN, dhr. Sergio Lecannelier. Daarenboven is het Luikse Schréder Lighting vertegenwoordigd in de Raad van Bestuur. Contact: contacto@sutmin.cl (c/o Sergio Lecannelier).

Veiligheidsprogramma

Ook interessant te weten is dat het ministerie van Mijnbouw een veiligheidsprogramma heeft lopen voor de kleinschalige en middelgrote mijnbouw. De wet over mijnsluitingen (ley 20.551) garandeert investeringen in veiligheid tussen de 5 en 10 miljard USD tot het jaar 2020. Het ministerie van Mijnbouw schat dat 10 à 15% van de totale investeringen in de mijnbouwsector naar het thema veiligheid gaan. Meer informatie (in het Spaans) over de wet op mijnsluitingen vindt u op de website van Sernageomin, de Nationale Dienst voor Geologie en Mijnbouw.